بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در اولین بیانیه خود پس از حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر 2023 مدعی شد: نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) از تمام توان خود برای از بین بردن توانایی های حماس استفاده خواهند کرد. ما آنها را نابود خواهیم کرد».پس از انتشار این بیانیه، تفاسیر متفاوتی در باب ناتوانی اسرائیل در کنار زدن حماس ارائه شد.
با این همه شخص نخست وزیر و مشاورانش در طول این ماه ها تلاش داشتند تا ثابت کنند که ادعایشان محقق خواهد شد. 13 ژوئیه اسرائیل محمد ضیف، و معاونش رافع سلامه در خان یونس را ترور کرد، پس از آن اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در لیست رهبران تل آویو قرار گرفت؛ او در تهران در جریان حمله ای تروریستی به شهادت رسید، در فاصله ترور رهبران حماس، اسرائیل بخشی از بندر حدیده در یمن که در اختیار انصار الله قرار دارد را بمباران و فواد شکر، فرمانده ارشد حزب الله لبنان را به شهادت رساند.استیون کوک، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل با انتشار یادداشتی در فارین پالسی ضمن اشاره به ترورها و ماجراجویی های اخیر اسرائیل در این باره مدعی شد، اسرائیل تلاش دارد تا با استناد به ترورها خود را پیروز میدان قلمداد کرده و اینگونه وانمود کند که حماس تضعیف شده است.
قمار « بی بی»
کوک در ادامه یادداشت خود آورده، نتانیاهو اخیراً در سخنرانی اش در جلسه مشترک کنگره ایالات متحده مدعی شد که اسرائیل از اهداف جنگی خود دست نخواهد کشید. رهبری اسرائیل به جای توجه به مواضع کامالا هریس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده و نامزد حزب دموکرات برای کارزار پیش رو مبنی بر برای پایان دادن به جنگ، ادعا کرد «ما نیز می خواهیم جنگ پایان یابد. اما براساس شرایط و جدول زمانی خودمان نه شما».
کوک در ادامه افزود، در چنین شرایطی تحقق آتش بس هرگز قریب الوقوع نبود. در واقع، مذاکراتی که در این ماه ها به طول انجامید یک نیرنگ بود. اسرائیلیها قصد نداشتند به جنگ با حماس پایان دهند. آمریکایی ها نیز درگیر این بازی بودند.
هرچند به عنوان یکی از طرفین مذاکره بر آتش بس تاکید داشته و دارند. در مورد قطریها، نتیجه مذاکرات اهمیت کمتری نسبت به میانجیگری و در نتیجه انجام خدمت برای ایالات متحده داشت؛ چرا که ایفای نقش میانجی در دنیای رقابتی سیاستهای درون خلیجفارس برای دوحه به سان پیروزی بود.
کوک در بخش دیگری از یادداشت ادعایی اش آورد که سوال اصلی این است؛ از حالا به بعد چه اتفاقی می افتد؟ علیرغم بیانیه تهاجمی تلویزیونی نتانیاهو خطاب به اسرائیلی ها در روز چهارشنبه مبنی بر اینکه هر کسی که اسرائیل را تهدید کند بهای سنگینی خواهد پرداخت، نخست وزیر درگیر قمار شده است.
به ادعای ناظران، نهادهای اطلاعاتی اسرائیل مدعی بودند تهران به حمله تروریستی ماه آوریل به کنسولگری ایران در دمشق که منجر به شهادت دو فرمانده ارشد سپاه قدس شد، پاسخ نخواهد داد. این ادعا نشان از محاسبات نادرست این ساختار داشت. در شرایط کنونی نیز ترور اسماعیل هنیه آن هم در قلب تهران و بعد از برگزاری مراسم تحلیف، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری تازه ایران، ایران را به واکنش وامی دارد.از همین رو فعلا راهی برای کاهش یا کنترل تنش ها وجود ندارد. مقام های ارشد ایران تاکید دارند که انتقام خواهند گرفت و حمله اسرائیل را بی پاسخ نمی گذارند.
دو تفسیر از واقعیت میدان نبرد
کوک در ادامه مدعی شد، پاسخ تهران به طور قطع، پاسخی کوبنده و سخت خواهد بود. اما اگر حملات انتقام جویانه ایران به گونه ای باشد که به زیرساخت های اسرائیل یا غیر نظامیان این بازیگر آسیبی وارد شود، در این صورت تلآویو در مقام واکنش قرار خواهد گرفت، بدین طریق دامنه رویارویی ها در منطقه گسترش خواهد یافت و تنش ها با سرعت بیشتری اوج می گیرد.
براساس استدلال ادعایی اسرائیلی ها، بهترین راه برای پایان دادن به این جنگ، هم صدایی واشنگتن با تل آویو است. به ادعای کوک این گزاره تشویقی، قادر نیست واقعیت ها را بپوشاند. حقیقت آن است که علیرغم ادعاهای آمریکا در باب تعهد آهنین این کشور به اسرائیل، دو بازیگر از جنگ کنونی تفاسیر متفاوتی دارند و از زوایای متفاوتی نیز بدان نگاه می کنند.
کوک در ادامه ادعا کرد، این رویارویی از منظر اسرائیلی ها جنگ وجودی است. در نتیجه، کابینه اسرائیل حاضر است برای پایان دادن به جنگ به نفع خود ریسک کند (اگرچه بسیاری از اسرائیلیها با سیاست های کابینه مخالف هستند و از آتشبسی که گروگانها را به خانوادههایشان باز میگرداند، حمایت میکنند).
از سوی دیگر، مقامات آمریکایی بر این باورند که ادامه این نبرد، بیش از آنکه فایده داشته باشد، ضرر خواهد داشت،طولانی شدن جنگ غیر نظامیان بیشتری را به کشتن داده، به رادیکالیسم در منطقه دامن زده و اهداف ایالات متحده و یکپارچگی منطقه را متزلزل خواهد کرد. بنابراین مقام های واشنگتن ترجیح می دهند راه حل های دیپلماتیک با هدف کاهش تنش را دنبال کنند.
ناهماهنگی در درک تهدیدها، تنش در روابط امنیتی ایالات متحده و اسرائیل را برجسته می کند (مولفه ای که به طور رسمی ایالات متحده را به دفاع از اسرائیل ملزم نمی کند): اسرائیلی ها برای تعقیب اهداف نظامی خود تا جایی که امکان دارد مانور می دهند با این همه به ادعای کوک با توجه به آنچه در مورد موشک های حزب الله و نیروهای موشکی ایران می دانند، از این حقیقت آگاه هستند که به تنهایی قادر به دفاع از خود نیستند. پس به قابلیتهای منحصربهفرد کشتیهای نیروی دریایی ایالات متحده در دریای مدیترانه متوسل می شوند چرا که سیستم دفاع هوایی به خوبی توسعهیافته اما تا حدی مناسب اسرائیل را تکمیل میکند.
کوک در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، این بدان معنا نیست که اسرائیلیها عمداً در تلاش هستند تا واشنگتن را به جنگ بکشانند. بلکه تکیه تل آویو به واشنگتن نشان می دهد که چگونه ماهیت غیررسمی روابط امنیتی – که با سیاستهای بسیار احساسی پیرامون روابط ایالات متحده و اسرائیل در هم آمیخته– اسرائیلیها را به قمار و خطر تشدید تنش تشویق میکند. نتانیاهو و مشاورانش میدانند که به دلایل سیاسی، تاریخی، رئیسجمهور ایالات متحده مجبور است در کنار اسرائیل قرار بگیرد.
با این همه کوک مدعی است، زمان تغییر فرا رسیده است. در شرایطی که تنش ها در منطقه افزایش یافته، گزاره ای که می تواند پای آمریکا را به جنگ بکشاند، شاید بهتر آن است که ایالات متحده با هزینه تل آویو تضمین های امنیتی را در اختیار این بازیگر قرار دهد.