مفصل مصنوعی زانو یک جایگزین مصنوعی برای مفصل زانو است که در صورت آسیب دیدگی یا فرسودگی مفصل زانو استفاده می‌شود. این مفصل مصنوعی از مواد مختلفی مانند فلزات و پلاستیک‌ها ساخته شده و به جای مفصل آسیب دیده قرار می‌گیرد.

از مفصل مصنوعی زانو می توان به کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل زانو ، افزایش دامنه حرکتی زانو و بازگرداندن فعالیت‌های روزمره و ورزشی به فرد اشاره کرد .
جراحی تعویض مفصل زانو یک عمل جراحی پرکاربرد و نسبتاً ایمن است که معمولاً برای افراد مسن یا مبتلا به آرتروز شدید زانو که از انجام می‌شود. پس از جراحی، فرد نیاز به دوره‌ای توانبخشی و فیزیوتراپی دارد تا بتواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

مفصل مصنوعی زانو چند سال دوام دارد؟

مفصل مصنوعی زانو معمولاً دوام و عمر مفیدی بین 10 تا 20 سال دارد، اما این مدت زمان می‌تواند متفاوت باشد. 
مفصل مصنوعی زانو در افراد جوان‌تر و فعال‌تر معمولاً عمر کمتری دارد (حدود 10-15 سال) زیرا در معرض فشار و استرس بیشتری قرار می‌گیرد.در افراد مسن‌تر و کم‌تحرک‌تر، مفصل مصنوعی زانو می‌تواند تا 20 سال دوام داشته باشد.
عوامل دیگری مانند وزن بدن، فعالیت‌های روزمره و ورزشی، و مراقبت‌های پس از عمل جراحی نیز در طول عمر مفصل مصنوعی زانو تأثیرگذار هستند. 
در صورت فرسودگی یا آسیب دیدگی مفصل مصنوعی زانو، ممکن است نیاز به جراحی تعویض مجدد آن باشد. پیشرفت‌های جدید در طراحی و مواد مفصل‌های مصنوعی، طول عمر آن‌ها را افزایش داده است.

مفصل مصنوعی زانو معمولاً برای افراد زیر استفاده می‌شود:
1.    افراد مبتلا به آرتروز شدید زانو: آرتروز پیشرفته که با درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی بهبود نمی‌یابد. آسیب‌های شدید مفصلی که منجر به آرتروز شدید می‌شود.
2.    افراد مسن: معمولاً افراد بالای 60 سال که دچار فرسودگی مفصل زانو هستند. این افراد معمولاً فعالیت‌های روزمره خود را با مشکل انجام می‌دهند.
3.    افراد جوان با آسیب‌های شدید زانو: آسیب‌های ناشی از تصادفات یا ورزش‌های پرتحرک. در این افراد، مفصل مصنوعی می‌تواند فعالیت‌های روزمره و ورزشی را بهبود بخشد.
4.    افراد مبتلا به بیماری‌های خاص: مانند روماتوئید آرتریت، هموفیلی یا نقرس که منجر به تخریب مفصل زانو می‌شوند.

تصمیم‌گیری برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو باید با مشورت پزشک متخصص ارتوپدی انجام شود.

مفصل مصنوعی زانو در چه سنی قابل استفاده است؟

-    افراد بالای 50 سال: این گروه سنی شایع‌ترین گروه دریافت کننده مفصل مصنوعی زانو هستند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به آرتروز زانو افزایش می‌یابد.
-    افراد 40 تا 50 سال: در برخی موارد خاص مانند آسیب‌های شدید زانو یا آرتروز پیشرفته در این گروه سنی نیز مفصل مصنوعی زانو مناسب است.
-    افراد زیر 40 سال: در این گروه سنی، استفاده از مفصل مصنوعی زانو محدودتر است. زیرا این افراد معمولاً فعال‌تر بوده و مفصل مصنوعی در آن‌ها دوام کمتری دارد. در این موارد، پزشکان سعی می‌کنند تا حد امکان از درمان‌های غیرجراحی استفاده کنند.

تصمیم‌گیری برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو باید با توجه به وضعیت سلامت فرد، شدت آسیب یا بیماری مفصل زانو و سن وی صورت گیرد. 

جنس مفصل مصنوعی زانو

مفصل مصنوعی زانو معمولاً از ترکیبی از مواد مختلف ساخته می‌شود، که شامل:
1.    قطعات فلزی: فلزهای آلیاژی مانند کبالت-کروم یا تیتانیوم برای ساخت قطعات فلزی مفصل. این قطعات فلزی معمولاً برای پوشش استخوان‌های ران و درشت‌نی استفاده می‌شوند.
2.    قطعات پلاستیکی: پلی‌اتیلن سبک با وزن مولکولی بالا برای ساخت سطح مفصلی متحرک. این قطعات پلاستیکی معمولاً بین قطعات فلزی قرار می‌گیرند.
3.    قطعات سرامیکی: در برخی مدل‌ها از سرامیک‌های پیشرفته برای ساخت سطح مفصلی استفاده می‌شود. سرامیک‌ها اصطکاک کمتری دارند و مقاومت بیشتری در برابر سایش نشان می‌دهند.
4.    قطعات پوششی: برخی قطعات مفصل مصنوعی دارای پوشش‌هایی برای تسهیل اتصال به استخوان هستند. این پوشش‌ها معمولاً از مواد سرامیکی یا پلیمری هستند.

انتخاب جنس مناسب برای مفصل مصنوعی زانو بر اساس عواملی مانند سن، فعالیت فیزیکی و وزن بدن بیمار توسط جراح ارتوپد صورت می‌گیرد.

بازگشت به زندگی عادی

با مفصل مصنوعی زانو اکثر افراد می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند. البته میزان بازگشت به زندگی عادی بستگی به عوامل مختلفی دارد.
  - با انجام فیزیوتراپی و توانبخشی مناسب پس از جراحی، اکثر بیماران می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
 - افرادی که فعالیت‌های سبک و متوسط را انجام می‌دهند، بهتر می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند.ولی افرادی که به ورزش‌های سنگین یا پرتحرک علاقه دارند، ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشند.
  - افراد مسن‌تر یا دارای بیماری‌های همزمان ممکن است بازگشت به زندگی عادی برایشان سخت‌تر باشد.

با مفصل مصنوعی زانو اکثر افراد می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند. اما میزان بازگشت به زندگی عادی به عوامل مختلفی بستگی دارد.