دو سال از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات کالاهای اساسی که در قالب طرحی تحت عنوان جراحی اقتصادی اجرایی شد گذشته است اما قطار تورم اقلام خوراکی همچنان متوقف نشده است .

مهار تورم یکی از وعده‌های اعلامی دولت رییسی بود. با این حال نرخ تورم در ایران طبق آخرین آمارها حتی در اسفند ماه سال گذشته نیز در محدوده بالاتر از چهل درصد باقی مانده است. ماندگاری تورم در این محدوده سبب شده است قدرت خرید و رفاه خانوار ایرانی دستخوش کاهشی بسیار جدی شود .

بر اساس این گزارش دو سال قبل دولت سیزدهم با این فرمان که ارز تخصیصی برای واردات کالاهای اساسی به هدف اصابت نمی‌کند و تداوم این روند سبب افزایش فاصله طبقاتی و رشد قیمت می‌شود، در صدد برآمد تا نسبت به اجرای طرحی موسوم به طرح جراحی اقتصادی اقدام کند. پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومان، دولت نسبت به تخصیص یارانه ریالی سیصد و چهارصد هزار تومانی به شهروندان واجد شرایط اقدام نمود. در همان زمان احمد وحیدی وزیر کشور درباره‌ی آن گفته بود که در طرح اصلاح یارانه، قیمت مرغ، تخم مرغ، لبنیات و روغن می‌تواند تغییر پیدا کند و هیچ کالای دیگری حق افزایش قیمت ندارد. از سویی هیچ فردی اجازه ندارد با توجیه اینکه این ۴ قلم کالا گران شد، قیمت حمل‌ونقل و سایر کالاها را بالا ببرد، چون جبران هزینه در این طرح دیده شد همچنین به مصرف‌کنندگان این چهار قلم کالا به دلیل گران شدن آن‌ها یارانه پرداخت خواهد شد.

در عمل اما اجرای این طرح سبب شکسته شدن رکورد افزایش قیمت مواد غذایی در ایران شد به طوری که در این حوزه حتی رکوردهای بالاتر از هفتاد درصد نیز به ثبت رسید .

بازگشت از سیاست جراحی اقتصادی با قیمت بالاتر

در عمل اما دولت چند ماهی پس از اجرای این طرح جراحی اقتصادی، از سیاست خود عقب‌نشینی کرد و در اولین روزهای دی ماه سال ۱۴۰۱ ، یعنی هشت ماه پس از اجرای این طرح بود که مخبر، معاون اول رییس‌جمهوری اعلام کرد که تصمیم گرفته‌ایم به مدت دو سال نرخ ارز واردات کالاهای اساسی را ثابت نگه داریم. این تصمیم البته تلویحا عقب‌نشینی از سیاست موسوم به جراحی اقتصادی بود. مخبر در حالی دوره اجرای قیمت ثابت برای واردات کالاهای اساسی را دو سال تعیین کرد که پیش از او فرزین این دوره را یک ساله اعلام کرده بود.

به گزارش خبرآنلاین حالا اما از پس گذشت دو سال از اجرای سیاست جراحی اقتصادی، تورم در ایران همچنان روند افزایشی خود را حفظ کرده است به طوری که ایران یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در جهان را داراست و در عین حال باید توجه داشت نرخ تورم در ایران نیز دیرپاست. این بدان معناست ایران بیش از چهار دهه است با تورم‌های دو رقمی روبروست.

قیمت‌ها چقدر تغییر کرد؟

بررسی مهمترین اقلام سبد غذایی خانوار از برنج و روغن تا گوشت و مرغ نشان می‌دهد تورم این اقلام بسیار بالا بوده است . به عبارتی میزان افزایش قیمت بین ۵۰ تا ۲۶۰ درصد در سیزده قلم کالایی برآورد می‌شود. جدول زیر دربردارنده میزان افزایش قیمت این اقلام در فاصله فروردین ماه سال ۱۴۰۱، و فروردین ماه سال ۱۴۰۳ است .

این رشد قیمت در شرایطی اتفاق افتاده که یارانه ریالی جبرانی برای خانوار در همان محدوده‌ی سیصد هزار تومان برای هر نفر باقی مانده است. البته دهک‌های پایین درآمدی یارانه‌ای برابر با چهارصد هزار تومان به ازای هر نفر دریافت می‌کنند.

بر این اساس یارانه پرداحتی به هر نفر در این راستا حالا حتی تکافوی خرید نیم کیلو گوشت قرمز را نیز نمی‌دهد. این جدول در بردارنده قیمت اقلام مهم سفره خانوار است. این اقلام در مقیاس کیلوگرم بر حسب تومان از گزارش‌های دوره‌ای مرکز آمار ایران استخراج شده است.