دولت بایدن با وجود اختلافات و نارضایتی‌های ظاهری در نهان سیاست‌های نتانیاهو در قبال حماس را رد نمی‌کند. هر چند که این سیاست‌ها را برای منافع خود چندان مفید نمی‌بیند.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، بایدن برای نتانیاهو یک خط قرمز مشخص کرده و آن حمله به رفح است. وی به تازگی در گفتگو با بنیامین نتانیاهو گفت که سیاست آمریکا در قبال غزه براساس ارزیابی‌های این کشور از گام‌های رژیم صهیونیستی در راستای جلوگیری‌ از آسیب رساندن به غیرنظامیان تعیین خواهد شد.

روز ۲۵ مارس، زمانی که کشورها در شورای امنیت بر سر یک قطعنامه برای اتش‌بس در غزه به توافق می‌رسیدند، ایالات متحده به با عدم وتو آن قطعنامه نتانیاهو را به شدت خشمگین کرد. بایدن از ابتدای حمله به غزه تمام قد در کنار نتانیاهو ایستاده بود. اما ادامه جنگ و بالارفتن تعداد قربانیان در غزه باعث شد تا پای رئیس‌جمهور آمریکا در حمایت از اقدامات تلاویو اندکی سست شود. این سستی در نهایت باعث تصمیمی شد که خشم و کینه نتانیاهو را برانگیخت. نخست‌وزیر اسراییل سفر خود را به ایالات متحده لغو کرد و روابط امریکا و رژیم صهیونیستی اندکی تیره شد.

خانه از پای‌بست ویران است

در مورد روابط نتانیاهو و بایدن یک واقعیت اساسی وجود دارد. جو هیچ‌وقت از بی‌بی خوشش نمی‌آمده است. از روزی که نتانیاهو به قدرت رسید بایدن یکی از منتقدان سیاست‌های او بوده است. اما در مقام رئیس‌جمهور یک سنت دیرینه بین ایالات متحده و تلاویو وجود دارد و آن حمایت بی‌چون و چرا از هر فردی است که نخست‌وزیری اسراییل را برعهده می‌گیرد. بایدن هم به اقتضای همین سنت، از سال ۲۰۲۰ به این سو، به گروه حامیان نتانیاهو پیوست. البته در همین شرایط هم بایدن اصلاحات قضایی نتانیاهو را مورد انتقاد قرار داد و از دعوت او به واشنگتن خودداری کرد. آنها سرانجام در سپتامبر ۲۰۲۳ در نیویورک در اطراف مجمع عمومی سازمان ملل متحد ملاقات کردند و در مورد تلاش بایدن برای عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل بحث کردند.

با همه اینها حتی در ماه‌های ابتدایی حمله و بمباران غزه بایدن موضع تندوتیزی علیه نتانیاهو از خود نشان نداد. بهتر است بگوییم تا زمانی که احتمال حمله به رفح پیش نیامده بود، در واشنگتن مدارا با نتانیاهو در بالاترین درجات ممکن جریان داشت. برخی از کارشناسان معتقدند بایدن و تیم او طرفدار راه‌حل دو کشوری برای فلسطین اشغالی هستند و در نظر دارند تا با پایان جنگ برای اعمال چنین سیاستی بر اسراییل فشار بیاورند. درست در همین نقطه است که نتانیاهو بایدن را نمی‌بخشد. او به‌خوبی می‌داند که اگر تن به اقداماتی از این دست بدهد، از سوی راستگرایان در سرزمین‌های اشغالی سرنگون خواهد شد.

آیا بایدن دنبال سرنگونی نتانیاهو است؟

به نظر می‌رسد ماندن نتانیاهو در قدرت دیگر به نفع هیچ‌کس نیست و او مانند دندان چرکینی است که همه دنبال از ریشه کندنش هستند. در ایالات متحده هم این باور وجود دارد که تغییر نخست‌وزیر اسراییل می‌تواند در دستیابی امریکا به اهدافش در خاورمیانه کمک کند. نتانیاهو هم از باز شدن جبهه‌های اختلاف تازه و دور کردن اذهان عمومی از جنایتی که در غزه جریان دارد، استقبال می‌کند. به‌نظر می‌رسد او بیش از آنچه که معمول است از دست بایدن بر سر عدم وتوی قطعنامه در مورد آتش‌بس خشمگین شده و هر چند آنها همین چهارشنبه با تلفن با یکدیگر صحبت کرده‌اند اما ترجیح می‌دهد آتش اختلافات کماکان روشن بماند. نتانیاهو که در دوران ترامپ روابط خوبی با جمهوری‌خواهان و شخص ترامپ داشت، حالا لحظه شماری می‌کند تا انتخابات ۲۰۲۴ به‌ضرر بایدن تمام شده و او کاخ سفید را ترک کند.

بایدن نگران فوران خشم جوامع انسانی است

بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری از حزب دموکرات نمی‌خواهد و نمی‌تواند تا ابد ا جنایت اسراییل در غزه به طور علنی حمایت کند. او البته در پشت پرده چندان میلی به پایان حملات هم از خود نشان نمی‌دهد اما حفظ ظاهر برای یک رئیس‌جمهور دموکرات از نان شب واجب‌تر است. به‌نظر می‌رسد نتانیاهو با لغو دیدار تیم اسراییلی از ایالات متحده که قبلا بر آن اصرار زیادی کرده بود، با صدای بلند اعلام کرده که در مقابله با بایدن جدی است. بن گویر، وزیر امنیت ملی اخیرا در مصاحبه‌ای بایدن را به حمایت ضمنی از دشمنان اسرائیل مانند یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه، و رشیده طالب، نماینده دموکرات کنگره فلسطینی تبار که نماینده یکی از مناطق میشیگان است، متهم کرده.

از آن سو بایدن می‌خواهد زیر پای نتانیاهو را خالی کند. یک انتخابات زودهنگام در اسراییل می‌تواند همه آنچه دموکرات‌ها می‌خواهند را در اختیارشان بگذارد و بنی گانتز را جایگزین نتانیاهو کند. اتفاقی که احتمالا به پایان خونریزی‌ها در نوار غزه می‌انجامد. در مقابل وسواس‌های بایدن برای حفظ چهره صلح‌طلب دموکرات‌ها، هیچ خبری از کاهش صادرات سلاح از سوی امریکا به سمت سرزمین‌های اشغالی وجود ندارد. این دوگانگی نشان می‌دهد که دولت بایدن با وجود اختلافات و نارضایتی‌های ظاهری در نهان سیاست‌های نتانیاهو در قبال حماس را رد نمی‌کند. هر چند که این سیاست‌ها را برای منافع خود چندان مفید نمی‌بیند.

مساله رفح خط قرمز است؟

بیش از یک میلیون نفر فلسطینی رانده شده، در رفح پناه گرفته‌اند. حمله به این ناحیه از باریکه غزه می‌تواند به معنای یک فاجعه انسانی و کشتار دسته جمعی باشد. کشورهای اطراف فلسطین حاضر نیستند تا آوارگان را یک بار دیگر پناه دهند. نه اردن و نه مصر درهای خود را به سوی اهالی جنگ‌زده غزه باز نمی‌کنند و راه فراری از رفح عملا وجود ندارد. بایدن اعلام کرده حمله به رفح برای ایالات متحده پذیرفته شده نیست. این به معنای آن است که واشنگتن نمی‌تواند پاسخگوی همسایگان غزه که متحدان امریکا هستند باشد و از حمایت تصمیم تلاویو در خصوص رفح شانه خالی می‌کند. با همه اینها به‌نظر می‌رسد دموکرات‌ها و دولت بایدن اگر طرحی از سوی اسراییل ارائه شود که غیرنظامیان از رفح بیرون رانده شوند؛ چندان با مساله حمله به چنین ناحیه حساسی هم زاویه ندارد.

حمایت بایدن از حمله به رفح می‌تواند موقعیت او را در داخل ایالات متحده هم به خطر بیندازد. بایدن همین حالا و به خاطر اینکه پای نتانیاهو ایستاده از سوی برخی از گروه‌های دموکرات تحت فشار و زیر انتقاد قرار دارد و بیش از این نمی‌تواند چنین تنش‌هایی را در اطراف خود تحمل کند.

از بهمن ماه به این سو ایالات متحده تحری‌ هایی را علیه شهرک نشینان خشن اسرائیلی اعمال کرد، چندین مقام دولتی انتقادات تند علنی را از برنامه های اسرائیل برای اعمال حمله به رفح ارائه کردند، و گانتز، برخلاف میل نتانیاهو، از واشنگتن بازدید کرد. این سلسله اقدامات هرچند بیشتر جنبه نمایش دارند اما در نهایت نوعی اعمال فشار بر نتانیاهو به حساب می‌آید. اما فشارها تا اندازه ای نیست که او را حتی از فکر حمله به رفح دور کرده یا وادار به قبول آتش‌بس در غزه کند.