گزارش دوم «کیفیت اینترنت در ایران»، توسط «کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران» به‌شدت هشداردهنده است. دلیل آن نیز به صورت مشخص بازمی‌گردد به این واقعیت که اینترنت و دسترسی عمومی که مهم‌ترین وجه توانمندسازی و قدرت‌آفرینی برای جامعه است، در حال افول است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، این گزارش کیفیت اینترنت را حاصل ۳ معیار اصلی می‌داند:

• سرعت

• محدودیت

نتیجه این ۳معیار نشان می‌دهد ایران در انتهای جدول جهانی قرار دارد و جایگاه ایران خطرناک توصیف شده است.

این ۳ معیار در کنار معیارهای دسترسی سه‌گانه زیر می‌تواند تصویری بهتر از کارکرد و جایگاه فناوری اطلاعات در توسعه کشور را نشان دهد:

• دسترسی به زیرساخت: ‌که در سال ۱۴۰۰ عملا با پوشش ۹۴درصد جمعیت کشور می‌شد دسترسی را بالا ارزیابی کرد.

• توانایی مالی برای خرید اینترنت و ابزارها: اگر همه دسترسی‌ها وجود داشته باشد، اما قیمت اینترنت افزایش یابد یا قیمت ابزارهای اتصال مانند موبایل یا لپ‌تاپ افزایش یابد، از میران دسترسی مردم در عمل کاسته شده است. به این ترتیب با افزایش قیمت اینترنت و قیمت بالای ابزارها که به واسطه ۱) محدودیت واردات، ۲) رشد قیمت دلار و ۳) کاهش درآمد سرانه دلاری ایرانیان در این سال‌ها روی داده است، در عمل دسترسی به اینترنت کاهش یافته است.

• سواد دیجیتالی: اگر زیرساخت‌ها وجود داشته باشد، ابزار هم باشد، اما توانمندی و دانش لازم برای بهره‌گیری از اینترنت نباشد، در حقیقت دسترسی به اینترنت کاهش یافته است. سواد دیجیتال اگرچه کاهش نیافته است، اما با افزایش تعداد دانش‌آموزان دورمانده از تحصیل که در سال‌های اخیر به مرز بحران رسیده است، این شاخص نیز در حال کاهش است.

به این ترتیب با کاهش کیفیت اینترنت از یکسو و کاهش دسترسی به اینترنت از سوی دیگر، می‌توان گفت که میزان قدرت جامعه در برابر قدرت حکومت در حال کاهش است و این امر ایران را از دالان باریک دورتر و دورتر خواهد کرد. به عبارت ساده‌تر ما در حال دورشدن از توسعه هستیم.

صرف‌نظر از اینکه جایگاه فعلی ایران در کدام سوی این مرز باریک در نظر گرفته شود و صرف‌نظر از اینکه چه نظری داشته باشیم، این گزارش به ما نشان می‌دهد که در حقیقت اینترنت ایران از وضعیت ۱ به سمت وضعیت ۲ در حال تغییر است و این تغییر نه ادامه وضعیت گذشته، بلکه حاصل تغییر سیاست‌های کلان در دولت خالص‌شده‌ و یکدست فعلی است. به عبارت دیگر تغییر وضعیت اینترنت و فناوری اطلاعات بسیار بنیادی‌تر از کاهش کیفیت اینترنت است، در حقیقت فناوری در حال تقویت بیشتر قدرت حکومت در برابر قدرت جامعه است و این واقعیت یعنی دور شدن از دالان توسعه.