امروزه مدل اقتصادی غالب، مدل خطی است. این بدان معناست که ما از منابع طبیعی برای تولید محصولاتی استفاده می کنیم که پس از مدت کوتاهی دور می اندازیم، تولید زباله زیادی می کنیم و منجر به کمبود هشداردهنده منابع طبیعی و همچنین سطوح نگران کننده آلودگی میشود. برای شکستن این چرخه، باید یک مدل اقتصادی جدید را بپذیریم که در آن منابع طبیعی مسئولانهتر مدیریت شوند. به عبارت دیگر، باید به سمت چیزی که اقتصاد چرخشی نامیده میشود، حرکت کنیم.
تعریف اقتصاد چرخشی چیست؟
اقتصاد دورانی یا چرخشی، یک رویکرد اقتصادی نوآورانه است که بر استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از هدر رفت آنها تمرکز دارد. در این سیستم، مواد خام تا حد امکان در چرخه تولید باقی میمانند و از طریق فرایندهای مختلف مانند تعمیر، بازیافت و بازتولید به کار گرفته می شوند. در اقتصاد دایرهای، هدف اصلی این است که محصولات به گونه ای طراحی شوند که پس از استفاده به پایان نرسد و بتوان آنها را به چرخه تولید بازگرداند.
این امر نه تنها به کاهش آلودگی و حفاظت از محیط زیست کمک می کند، بلکه به پایداری اقتصادی و رفاه اجتماعی نیز منجر می شود. آگاهی از انواع جدید مدلهای اقتصاد به ما در درک بهتر تغییرات آینده کمک بزرگی میکند. یکی از مواردی که بهصورت مداوم باید بررسی شود مسائل مرتبط با اخبار پیرامون اقتصاد چرخشی است.
اقتصاد خطی در مقابل اقتصاد چرخشی
همانطور که ذکر شد، اقتصاد چرخشی پاسخی به اقتصاد خطی سنتی است که بر اساس مدل "استخراج-تولید-تخلیه" استوار است. در این مدل، منابع استخراج برای ساخت محصولات استفاده میشوند و پس از پایان عمر مفید، دور انداخته میشوند. از سوی دیگر، اقتصاد چرخشی با هدف کاهش نیاز به استخراج منابع جدید، بر حفظ منابع در چرخه و استفاده تا حد امکان تاکید دارد.
به طور دقیقتر، تفاوت اصلی بین این دو مدل را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- استفاده از منابع: اقتصاد خطی بر رویکرد "استخراج-تولید-تخلیه" متمرکز است، در حالی که اقتصاد دورانی، رویکرد "کاهش-استفاده مجدد-بازیافت" را اتخاذ میکند.
مدیریت زباله: در اقتصاد خطی، زباله معمولاً در محلهای دفن زباله یا کورههای زباله سوز، در میان سایر سیستمهای مدیریت زباله، دفع میشود. در مقابل، اقتصاد چرخشی با ترویج استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت، به حداقل رساندن زباله را هدف قرار میدهد.
کیفیت محصول: در اقتصاد خطی، محصولات طوری طراحی میشوند که زود از رده خارج شوند، با هدف ترغیب مصرفکنندگان به جایگزینی آنها به طور مکرر. در اقتصاد چرخشی، محصولات طوری طراحی میشوند که بادوام و قابل تعمیر باشند تا طول عمر آنها افزایش یابد.
مزایای اقتصاد چرخشی
در حال حاضر، اقتصاد چرخشی به عنوان یک مدل پایدار و کارآمد برای مقابله با چالش های زیست محیطی و اقتصادی پیش رو مطرح شده است. این مدل با پیروی از اصول چرخهای، به جای تولید مداوم و دفع ضایعات، بر استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت تاکید دارد. اقتصاد دورانی مزایای چندگانه ای برای جامعه دارد، از جمله:
منبع: اخبار اقتصادی