عربستان سعودی در تلاش است با سرمایه‌گذاری عظیم در ورزش، «قدرت نرم» خود را تقویت کند. اما آیا این سرمایه‌گذاری‌ها از نظر اقتصادی قابل توجیه است؟

به گزارش مردم سالاری آنلاین، ایالات متحده آمریکا در عین حال که از نظر نظامی، مالی و صنعتی به عنوان کشوری با «قدرت سخت» بسیار بالا شناخته می‌شود، یکی از کشورهای پیشرو در موضوع «قدرت نرم» است. صنعت فیلم، موسیقی و موسسات آموزشی در آمریکا از جایگاه بسیار معتبری در سطح جهان برخوردار هستند.

در این میان، کشورهای دیگری که خواهان تقویت قدرت نرم خود هستند، عمدتا به ورزش روی می‌آورند. اتحاد جماهیر شوروی، آلمان شرقی و به تازگی چین، متوجه شدند که موفقیت در بازی‌های المپیک این پیام را مخابره می‌کند که جوامع تحت مدیریت کمونیستی‌شان می‌تواند به موفقیت‌های قابل‌تحسینی از سوی جوامع دیگر دست پیدا کند.

به نوشته بلومبرگ، عربستان سعودی از زاویه کمی متفاوت‌تر به موضوع قدرت نرم پرداخته‌ است. آن‌ها در حال خریداری استعدادهای برتر فوتبال جهان برای لیگ جدید فوتبال این کشور هستند. هم‌چنین آن‌ها می‌خواهند به‌عنوان یکی از قطب‌های ورزش گلف شناخته شوند.

آیا این تلاش‌ها می‌تواند یک انرژی مثبت همانند آنچه که «کی پاپ» برای کره جنوبی به‌ارمغان آورده، ایجاد کند؟ نه لزوما؛ میزبانی قطر از جام جهانی فوتبال یک داستان عبرت‌آمیز است. قطر از همان آغاز با اتهام پرداخت رشوه برای دستیابی به میزبانی جام جهانی روبه‌رو شد؛ اتهامی که از سوی مقامات این کشور رد شده است.

هم‌چنین پروژه‌های زیرساختی مربوط به تکمیل ورزشگاه‌های فوتبال قطر به زیر ذره‌بین نهادهای نظارتی بین‌المللی رفت؛ چراکه گزارش‌های متعددی از نرخ بالای مرگ‌ومیر کارگران مهاجر حاضر در این کشور و رفتارهای نامناسب با آن‌ها منتشر شد.

عربستان سعودی نیز از اینگونه توجه‌های ناخواسته در امان نیست. منتقدان باور دارند چرخش قابل‌توجه عربستان به‌سوی رشته‌های ورزشی مختلف، «ورزش‌شویی» محسوب می‌شود؛ به عبارت دیگر، تلاش برای بهبود چهره یک کشور و منحرف کردن توجه‌ها از سابقه حقوق بشری آن به وسیله ورزش. طبق گزارش‌ها، عربستان سعودی از سال 2014 تا 2023 بیش از یک و نیم میلیارد دلار در رشته‌های مختلف ورزشی سرمایه‌گذاری کرده است.

جدای از اینکه آیا این ابتکار عربستان می‌تواند یک چهره مثبت از این کشور در سطح جهان بسازد یا خیر، این سوال وجود دارد که این تلاش‌ها می‌تواند از نظر مالی به صرفه باشد و در آینده ادامه پیدا کند؟

هند هم ستاره‌های جهانی را به ورزش کریکت در این کشور جذب کرده است، اما لیگ حرفه‌ای کریکت این کشور داستان کاملا متفاوتی نسبت به تلاش‌ کشورهای حاشیه خلیج فارس در ورزش دارد. ورزش کریکت در هند به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان، محبوبیت ویژه‌ای دارد؛ اتفاقی که می‌تواند از نظر مالی سودآوری بسیار بالایی داشته باشد.

در سال 2022، حق پخش تلویزیونی بازی‌های لیگ حرفه‌ای کریکت در هند بیش از 6 میلیارد دلار بود، یعنی حدود 15 میلیون دلار به ازای هر بازی. لیگ حرفه‌ای کریکت هند از این نظر، پس از لیگ ملی فوتبال [راگبی] آمریکا (ان‌اف‌ال) با 17 میلیون دلار حق پخش تلویزیونی، در رده دوم جهان قرار دارد.

در حال حاضر بعید است که فوتبال در عربستان سعودی با جمعیت حدود 35 میلیون نفر، بتواند درآمد زیادی داشته باشد تا خرید ستارگان گران‌قیمت دنیای فوتبال مانند «کریستیانو رونالدو» و «نیمار» را از نظر اقتصادی توجیه کند.

«لیونل مسی» که یکی از برترین بازیکنان تاریخ فوتبال است. او مدتی قبل باید برای ادامه فعالیت حرفه‌ای خود تصمیم می‌گرفت؛ رفتن به آمریکا یا اعلام نظر مثبت به پیشنهادهای وسوسه‌انگیز عربستان. مسی اکنون در تیم فوتبال «اینتر میامی» آمریکا حضور دارد و همین اتفاق باعث افزایش قابل توجه فروش بلیت بازی‌‌های تیم اینتر میامی و دنبال‌کنندگان فوتبال آمریکا شده است.

آمریکا مانند هند یک بازار داخلی بسیار بزرگ دارد. در حالیکه ایالات متحده با فوتبال خود شناخته نمی‌شود، جام جهانی فوتبال در سال 1994 به میزبانی این کشور هنوز هم رکورددار بیشترین حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها است.