همسان‌سازی حقوق بازنشستگان یک مسئله مهم در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، است. این مفهوم به تعادل دادن و هماهنگ کردن حقوق بازنشستگان در سطح مختلف و در طول زمان اشاره دارد.

به گزارش مردم سالاری آنلاین به نقل از فارس،هدف اصلی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، ایجاد عدالت و برابری در پرداخت حقوق آنها است.در ایران، تلاش‌هایی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در سال‌های اخیر صورت گرفته است. در چارچوب این برنامه، تلاش برای برابر کردن نرخ رشد حقوق بازنشستگان با نرخ تورم و نیز تعیین معیارهای منصفانه و مستحکم برای محاسبه حقوق بازنشستگان مطرح شده است.با این حال، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در عمل می‌تواند با چالش‌ها و محدودیت‌هایی همراه باشد. به طور کلی، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان یک فرایند پیچیده است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تأمین منابع مالی مناسب و هماهنگی بین مختلف نهادها و سازمان‌ها است.

در حالی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین‌اجتماعی در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مصوب شده که به نظر می‌رسد همسان‌سازی جدیدی در راه خواهد بود.

حدود ۱۱ سال قبل مجلس قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را تصویب کرد تا حقوق بازنشستگان در بازه‌ای مشخص همسان با حقوق شاغلان شود، اما کم‌توجهی هر ساله یا در حالت خوشبینانه محدودیت منابع دولت، باعث شده است که این موضوع دچار یک عقب‌ماندگی جدی شود.

حال آن‌طور که اخیرا اعلام شده، در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه در مجلس، پیشنهادی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی تصویب شده و قرار است این لایحه در قالب پیشنهاد و مصوبه کمیسیون برنامه و بودجه به کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم داده و در مورد آن تصمیم‌گیری شود.

بنا به گفته سید محمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، بازنشستگان باید بتوانند ۹۰ درصد حقوق شاغلین را دریافت و از آن بهره‌مند شوند.

وی عنوان می‌کند: بازنشستگان همواره مطالبه همسان‌سازی حقوق خود را از نمایندگان پیگیری می‌کنند و ما باید در برنامه هفتم توسعه حکم روشن و شفافی را در زمینه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر بگیریم و شرایط به نحوی باشد که بازنشستگان بتوانند ۹۰ درصد حقوق شاغلین را دریافت و از آن بهره‌مند شوند.

در این میان، یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از مخالفت‌ها با همسان‌سازی حقوق بازنشستگان پرده‌برداری می‌کند. وی می‌گوید: برخی افراد در سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه، مانع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان شدند.

جبار کوچکی‌نژاد با اشاره به ضرورت همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و رسیدگی به معیشت آن‌ها عنوان می‌کند: اگرچه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان جزو قوانین دائمی کشور است، اما دولت‌ها به دلیل نداشتن منابع کافی برای اجرای این قانون از انجام آن سر باز می‌زنند، بنابراین باید در برنامه هفتم راهی برای تامین مالی این مهم پیدا شود، به عنوان مثال باید صندوق‌های بازنشستگی را به یک منبع مالی یا سرمایه‌گذاری مانند درآمدهای نفتی یا صندوق توسعه ملی وصل کنیم، البته تلاش برای پیدا کردن یک روش مالی ادامه دارد.

وی با بیان اینکه برخی افراد در سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه، مانع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان شدند، تصریح می‌کند: از آنجا که صندوق‌ها توانایی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را ندارند و با کمک‌های دولت روی پا مانده‌اند، باید هرچه سریع‌تر آن‌ها را تعیین تکلیف کرد؛ چراکه صندوق‌ها در پرداخت حقوق بازنشستگان صرفا نقش ۵ درصدی دارند، لذا باید پرسید؛ دلیل ادامه فعالیت صندوق‌های مذکور چیست؟ آیا صرفا برای پرداخت حقوق‌های کلان به مدیران و هیأت مدیره ادامه فعالیت می‌دهند؟

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس متذکر می‌شود: همچنین در کنار پیشنهاد تامین مالی صندوق‌ها باید پیشنهاد فروش این صندوق‌ها توسط دولت نیز جدی گرفته شود چراکه اگر دولت بتواند صندوق‌های بازنشستگی را به فروش برساند، از درآمد حاصل از آن بخشی از هزینه‌های خود را جبران خواهد کرد لذا از نمایندگان می‌خواهم این موضوع را در برنامه هفتم دنبال کنند، چراکه لزومی بر ادامه فعالیت صندوق‌های ورشکسته وجود ندارد.

در این فضا اما بازنشستگان از به‌شدت به دلیل عدم اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان گله‌مند هستند؛ موضوعی که حتی باعث شده علی‌اکبر عیوضی، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تهران از یک شائبه در مطرح شدن موضوع همسان‌سازی سخن بگوید. به گفته او، در روزهای پایانی کار مجلس، نمایندگان از تصویب همسان‌سازی در کمیسیون‌ها (نه در صحن) خبر می‌دهند، این در حالی است که در چهار سال گذشته اقدامی برای پرداخت بدهی سازمان تامین اجتماعی و بهبود معیشت بازنشستگان کارگری صورت ندادند؛ لایحه دائمی شدن همسان‌سازی سال‌هاست در مجلس معطل مانده است، چرا در این سال‌ها تصویب نشد، چرا در روزهای آخر به فکر افتادند دوباره یک همسان‌سازی تازه را مطرح کنند؟

عیوضی با بیان این‌که به نظر می‌رسد مطرح شدن همسان‌سازی بیشتر شعار انتخاباتی است، می‌گوید: بعد از ۱۵ سال انتظار در سال ۹۹ یک همسان‌سازی نصفه نیمه اجرا شد؛ سهم بازنشستگان کارگری چقدر بود؟ وقتی بعد از ۱۵ سال پیگیری، اعتبار مناسب برای همسان‌سازی به سازمان تامین اجتماعی ندادند، حالا در آستانه انتخابات از کدام همسان‌سازی سخن می‌گویند؟وی تاکید می‌کند: دولت به سازمان بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، همین بدهی را بپردازد کافی است؛ ما همسان‌سازی اضافه نمی‌خواهیم. از همه اینها گذشته، قانون افزایش حقوق اجرا شود، هیچ نیازی به اجرای همسان‌سازی نیست؛ هیچ یک از مواد قانونی دستمزد از ماده ۴۱ قانون کار تا مواد ۹۶ و ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی، اجرا نشده است، چرا وزیر کار را استیضاح نکردند، چرا به دنبال همسان‌سازی هستند؟ بازنشسته اگر دستمزدش مطابق قانون زیاد شود، نیازی به همسان‌سازی و متناسب‌سازی ندارد.

همسان‌سازی شامل حال بازنشستگان کارگری می‌شود؟

در کنار این گله‌مندی، مروتی، بازنشسته کارگری می‌گوید: در دور قبل همسان‌سازی در سال ۹۹، دولت اعتبار جداگانه به صندوق‌های کشوری و لشگری اختصاص داد و با این اعتبار، حقوق بازنشستگان این صندوق‌ها به میزان قابل توجهی افزایش یافت اما برای بازنشستگان کارگری از خزانه‌ دولت بودجه تخصیص ندادند و آنچه با منابع تامین اجتماعی اجرا شد، نه همسان‌سازی که یک متناسب‌سازیِ بدون یال و دم و اشکم بود که بازنشستگان انتقادات بسیار به آن داشتند.

وی تصریح می‌کند: نمایندگان مجلس شورا باید جامعه هدف را در جریان این همسان‌سازی و جزییات دقیق آن قرار دهند و بگویند سهم ۶۵ درصد از بازنشستگان کشور که مستمری‌بگیر صندوق تامین اجتماعی هستند، از آن چقدر است؟

به گفته مروتی، اگر قرار باشد بازهم بازنشستگان کارگری از شمول طرح خط بخورند، بی‌عدالتی گسترده‌تر خواهد شد.

با اجرای همسان‌سازی، حقوق بازنشستگان سالانه چقدر افزایش می‌یابد؟

با این وجود، نعمت‌اله ترکی، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی در لایحه برنامه هفتم توسعه تاکید می‌کند: کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در قانون برنامه هفتم این موضوع را پیگیری و در کمیسیون نیز مطرح و مصوب شده است و اکنون منتظر بررسی‌های کارشناسی کمیسیون تلفیق هستیم.

او در پاسخ به این سوال که در صورت اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در قانون برنامه هفتم، سالانه چند درصد میزان حقوق‌ها افزایش خواهد یافت؟ متذکر می‌شود: سازمان امور استخدامی قبل از سال ۱۳۹۶ جدولی در بحث رتبه، رسته شغلی و گروه طبقات دارد که در صورت اجرای همسان‌سازی، ابتدا باید این جداول اصلاح شوند؛ لذا رقم آن متفاوت بوده و میزان افزایش‌ها برای همه گروه‌ها یکسان نیست.