بسیاری از کارشناسان و مسئولان ارگان های مختلف علت اصلی آلودگی هوا را کیفیت نامناسب بنزین عنوان می‌کنند معاون وزیر نفت با رد هرگونه آلودگی بنزین تولید شده در مجتمع‌های پتروشیمی مطرح کردن بنزین آلوده به عنوان عامل آلودگی هوای تهران را نادرست می پندارد.

به گزارش مهر، برخی کارشناسان معتقدند در سالیان اخیر با گازکشی سراسری نقش گرمایش خانگی در آلودگی هوای تهران خیلی کم شده است. همچنین شمار قابل توجهی از صنایع آلاینده موجود در حریم شهر هم یا به نقاط دورتر منتقل شده اند یا از سوخت های پاک تری استفاده می کنند.اما شهروندان همچنان از وسایل نقلیه آلاینده و پرمصرف استفاده می کنند و این عامل تغییر چندانی نکرده است.
از سوی دیگر تهران همیشه در نیمه دوم سال همزمان با سرد شدن هوا با پدیده وارونگی هوا و در نتیجه افزایش آلاینده ها مواجه است اما به نظر می رسد در ماههای اخیر یکی از مولفه های آلایندگی آنقدر تغییر کرده که شهر را با شرایط کاملاجدیدی روبه رو کرده است.
به همین خاطر باید سراغ یک مولفه که قبلاثابت انگاشته می شد و ظاهرا به تازگی با تغییراتی روبه رو شده یعنی کیفیت سوخت را گرفت .
شاید دولت تصمیم گرفته در ارتباط با سلامت شهروندان سختگیرانه تر تصمیم بگیرد شاید هم اخیراً کیفیت سوخت به حدی افت کرده که دیگر نمی شود با پنهان کاری با جان و سلامت مردم بازی کرد البته این موضوع از فحوای اظهار نظر ها مسئولان ارگان های مختلف در روز های آلاینده با وجود تمام تناقضاتی که در آنها وجود دارد قابل درک است.
عدد اکتان بنزین های داخلی ۱۲ واحد کمتر از استاندارد جهانی
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در آخرین اظهار نظر خود در رابطه با کیفیت بنزین می گوید: بنزین‌های تولید داخل، از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا، برای بررسی به یک مرکز پژوهش‌ها مستقر در آلمان فرستاده شد. نکته نخستی که در این بررسی‌ها مورد توجه قرار گرفت عدد اکتان بنزین‌های تولیدی بود. این آنالیز نشان داد که عدد اکتان بنزین‌های معمولی و سوپر ساخت داخل به ترتیب ۸۳ و ۹۵ است. این عدد در استاندارد جهانی حداقل ۹۵ است. هرچه عدد اکتان یک سوخت بیشتر باشد آن سوخت در مقابل پدیده احتراق مخرب فشار و گرما مقاوم‌تر است.
یوسف رشیدی اضافه می کند: نکته دوم در این بررسی میزان ترکیبات آروماتیک موجود در بنزین است. این ترکیبات که شامل بنزن، تولوئن و زایلین است، همان مواد سرطان‌زای موجود در بنزین محسوب می‌شود که بسیار خطرناکند. براساس استاندارد یورو ۴ میزان آن‌ها در بنزین باید زیر یک‌درصد باشد که بر مبنای آزمایش‌های ما در بنزین‌های تولید داخل بین دو تا سه‌درصد است.
میزان گوگرد موجود در بنزین داخلی ۶/۳ برابر حد مجاز
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف نیز میزان گوگرد موجود در سوخت بنزین را حدود ۱۸۰ پی پی ام و گوگرد موجود در سوخت گازوئیل ۸ هزار پی پی ام عنوان کرده است، این در حالیست که استاندارد سوخت پاک ۵۰ پی پی ام و استاندارد سوخت بسیار پاک ۱۵ پی پی ام است.
سید وحید حسینی در ادامه می گوید: همچنین مشخص شده که میزان بنزن در سوخت کشور ۲ درصد است، در حالیکه براساس استاندارد باید ۱ درصد باشد.
قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست نیز یکی از مهمترین عوامل تولید ریزگردها را در کلانشهر ها استفاده از سوخت مازوت در پایشگاهها معرفی می کند: در حال حاضر نیروگاههای اطراف شهر تهران را موظف کرده ایم تا از سوخت گاز به جای مازوت استفاده کنند که متاسفانه فقط نیروگاه شهید منتظر قائم به تدریج سوخت گاز را جایگزین سوخت مازوت کرده است و نیروگاه های دیگر به دلیل اینکه مخزن سوخت مناسبی ندارند تاکنون در این زمینه اقدامی نکرده اند .
علی محمد شاعری به تعهدات وزارت نفت مبنی بر جایگزینی گاز طبیعی(CNG) به جای سوخت مازوت اشاره می کند: در حال حاضر کارخانجاتی که از مازوت استفاده می کنند در ذخیره گاههای خود گاز طبیعی دارند اما از آن استفاده نمی کنند که این برخلاف تعهدات وزارت نفت است و چنانچه این رویه ادامه داشته باشد سازمان محیط زیست از طریق مراکز قضایی پیگیر پلمپ این واحدها خواهد شد.
۵ برابر حد مجاز میزان بنزن موجود در بنزین داخلی
او میزان بنزن موجود در بنزین را بالاتر از مقادیری که شرکت کنترل کیفیت هوا اعلام کرده بود عنوان می کند: این میزان پنج برابر حد مجاز یعنی حدود پنج درصد است در حالی که باید به یک درصد کاهش یابد که فقط با تولید بنزین یورو ۴ و ۵ امکان پذیر است .
اما از سوی دیگر معاون وزیر نفت با رد تولید بنزین آلوده و آلاینده در پتروشیمی‌ ها از آغاز عرضه و توزیع بنزین با استاندارد یورو ۴ و ۵ در برخی از کلانشهرهای کشور خبر می دهد و می گوید : عامل آلودگی هوای تهران بنزین آلوده نیست.
بنزین عامل آلودگی هوا نیست
علیرضا ضیغمی با رد هرگونه آلودگی بنزین تولید شده در مجتمع‌های پتروشیمی اضافه می کند: هم اکنون به‌طور روزانه و مستمر کیفیت بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت مورد پایش و بررسی قرار می گیرد، و نتایج تمامی آزمایش‌های انجام گرفته نشان می دهد که تفاوتی بین استاندارد بنزین تولید شده در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌های نفت وجود ندارد.
او تأکید می کند: در شرایط فعلی میزان درصد حجمی آروماتیک‌ها و یا ترکیبات حلقوی موجود در بنزین‌ تولید شده در مجتمع های پتروشیمی مشابه با بنزین تولیدی پالایشگاه های نفت کشور است و بر این اساس نمی توان عامل آلودگی هوای تهران و سایر کلانشهرها را توزیع و عرضه بنزین آلوده عنوان کرد.
در این میان یک متخصص اقلیم شناس می گوید: در شرایط موجود بسیاری از شهروندان بهتر است شهر را ترک کنند. بهتر است برای کاهش تولید آلودگی در شرایط وارونگی دما در روزهای غیرتعطیل هم ساعت آغاز کار مدارس و ادارات به بعد از ۹ صبح موکول شود. مردم باید بدانند استنشاق هوای همراه با ترکیبات بنزن و گوگرد چه فرقی با تنفس دی اکسید کربن دارد.
به اعتقاد ناصرکرمی، شرایط فعلی آلودگی هوا یک وضعیت تازه است. تازه و متفاوت. متفاوت و زیانبارتر. زیان هایی فراگیرتر و پایدارتر.