برنامه راه گفت‌وگو به منظور واکاوی آخرین توافقات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی با حضور بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی و حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل صبح امروز در محل روزنامه اطلاعات برگزار شد.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، بهروز کمالوندی در این جلسه گفت: سلام و درود می‌فرستیم به شهدا به ویژه شهدای هسته‌ای که راه آنان ادامه دارد. بحث هسته‌ای را باید در قاب بزرگی دید و اگر در این قاب بزرگ نبینیم نمی‌توانیم تحلیل درستی داشتیم. هیاهو هسته‌ای همیشه مطرح بوده و مربوط به یک روز و دو روز نیست و از سال ۸۱ شروع شده و همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه صنعت هسته‌ای به دلایل مختلف به کشورها قدرت می‌دهند، اظهار داشت: در مورد ایران کشورهایی بودند که می‌خواستند جلوی این قدرتی شدن ایران بگیرند اما در نهایت به این نتیجه رسیدند که نمی‌توانند این کار را انجام دهند. اوباما هم گفت اگر قدرت داشتم می‌توانستم پیچ صنعت هسته‌ای ایران را باز کنم، اما نشد و در سیاست خود تغییر داد. 
معاون سازمان انرژی اتمی ادامه داد: حالا نمی‌خواهم بگویم چون جمهوری اسلامی است آن‌ها این رفتار را با ما دارند اگر نظام شاهنشاهی هم بود نمی‌گذاشنند که ایران تا این حد پیشرفت کنند. ما داریم در صنعت پیشرفت می‌کنیم. گزارش‌هایی شنیدیم که مایه افتخار برای کشور است به طور مثال در حوزه مشتقات آب سنگین تنها کشور در دنیا هستیم که می‌تواند انقلابی در داروها ایجاد کند. 
موضوع هسته‌ای نباید در اختیار جناح‌ها قرار بگیرد
کمالوندی با بیان اینکه موضوع هسته‌ای ما هم سیاسی شده و ابزاری برای فشار از طرف غربی مطرح و در داخل هم ابزاری در دست جناح‌ها شده است، تصریح کرد: موضوع هسته‌ای در داخل مظلوم واقع شده است که نباید در اختیار جناح‌ها قرار بگیرد. 
وی با بیان اینکه در داخل باید به موضوع هسته‌ای، ملی نگاه کرده و با هم حرف بزنیم، خاطرنشان کرد: باید ملی فکر کنیم. حالا در تاکتیک می‌توان اختلاف نظر داشت. به طور صرف هم نمی‌توان دیپلماسی داشت. در قطعنامه اخیر اگر فوری عمل نمی‌کردیم به ظرفیت ۶۰ درصد نمی‌رساندیم قطعنامه جدیدی صادر می‌شد. 
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه موضوع هسته‌ای به اقتصاد ما  گره خورده است ولی ما باید تا کجا نرمش داشته باشیم، ابراز داشت: در برجام ۱۵ گزارش منتشر شد که کوچکترین تخلفی صورت نگرفت. باید دید چه کسانی مقصر بودند که این شرایط تغییر کرده است. در واقع شرایط به شکلی است که این صنعت در حال میوه دادن است و در حوزه‌های مختلف شروع به میوه دادن است و دشمن هم در حال تلاش است که این درخت از ریشه بکند و خیال خودش را راحت کند. 
به گفته کمالوندی، اگر می‌خواهیم سهم داشته باشیم با هسته‌ای بودن یک قدرت داریم و اگر نباشد قدرت به یک شکل دیگر خواهد بود. اشتباهی که ما کردیم این بود که کمتر سراغ حوزه‌هایی رفتیم که با مردم سر و کار دارند. 
اگر کسی کمک کند که قطعنامه علیه ما صادر شود به منافع ملی آسیب زده است
در ادامه این نشست، حسن بهشتی‌پور در این نشست بیان کرد: درباره سفر رافائل گروسی ما باید این موضوع را تحلیل کنیم که باید دید ایران چه تاکتیکی به کار گرفت تا این فشار تا حدودی از سر ما کم شد. ایران می‌دانست که قطعنامه علیه ما صادر خواهد شد و به نظر حجت تمام شد که اگر قطعنامه صادر می‌شد اثر منفی خواهد داشت و برگ و برگ این قطعنامه‌ها، پرونده‌سازی علیه ما بود. 
وی با بیان اینکه واژه پرونده انرژی هسته‌ای از طرف رسانه‌های غربی برای من موضوع پرونده‌سازی مطرح می‌شود، یادآور شد: ما نباید به قطعنامه‌ها بی اهمیت باشیم و بگوییم به قطعنامه‌دان منتقل می‌شود. این قطعنامه‌ها در شورای حکام صادر می‌شود. ما می‌توانیم ساعت‌ها و روزها علیه شورای حکام حرف بزنیم اما این راهکار نیست زیرا تنها نهاد نظارتی بر فعالیت ما در انرژی هسته‌ای این نهاد است. 
این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه من شک ندارم اگر گروسی به تهران نمی‌آمد و توافق نمی‌شد، قطعنامه دیگری صادر می‌شد، عنوان کرد: هر کس کمک کند که قطعنامه صادر نشود، در جهت منافع ملی حرکت کرده است اما اگر کسی کمک کند که قطعنامه علیه ما صادر شود به منافع ملی آسیب زده است. 
اگر ایران ریگی به کفش داشت هیچ وقت اجازه بازرسی را نمی‌داد
بهشتی‌پور با بیان اینکه مدیرکل آژانس در موضعی نیست که بخواهد کسی یا کشوری را محکوم کند، گفت: او یک شخص کاملا بی طرف است که نمی‌تواند اسراییل را محکوم کند. وظیفه‌‌اش در چارچوب آژانس قانونی است. بنابراین نتیجه کار این سفر وقتی گروسی از ایران رفت مثبت بود و به نفع ایران تمام شد و این موضوع ثابت شد که ارائه محصول ۸۴ درصد درست نیست و محصول ۶۰ درصد است. بنابراین وقتی گروسی با یک تدبیر به تهران آمد و در وین صحبت مثبت می‌کند نشان از یک توافق می‌دهد. 
وی با بیان اینکه ما نمی‌توانیم سه سوال ادعایی آژانس را از طریق سیاسی حل کنیم بلکه فقط باید از طریق آژانس حل کنیم، اظهار داشت: اگر ایران ریگی به کفش داشت هیچ وقت اجازه بازرسی را نمی‌داد اما وقتی این موضوع نیست اجازه بازرسی صادر شده است. همانطور که گفته شد، ۱۵ گزارش منتشر شد که ایران تعهدات را انجام می‌دهند اما در دوره ترامپ در شش گزارش اخیر آن ۱۵ گزارش، بهانه‌ای ایجاد کردند تا بتوانند آژانس گزارشی علیه ایران بنویسند اما آمانو زیر بار نرفت.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با باین اینکه علیرغم فشارها و نفوذهایی که وجود دارد باید با آژانس به توافق رسید، تصریح کرد: این موضوع که با آژانس به توافق برسیم به نفع منافع ملی است. سه سوال از کمالوندی می‌پرسم. در آباده و مریوان چرا باید ذرات اورانیوم باشد؟ چرا باید در تورقوزآباد ذرات اورانیوم وجود داشته باشد؟ در زمین آباده و مریوان که تاسیساتی وجود ندارد.
بهشتی‌پور اضافه کرد: نکته دیگر اینکه ایران در خرداد ماه پاسخ‌هایی به سوالات مطرح شده در خرداد ماه داده است. ایران جواب داده آنهایی که این گزارش را مطرح کردند، خودشان آن ذرات اورانیوم را گذاشتند و حالا آژانس این جواب را قبول نکرد. امیدوارم این مسئله حل شود تا در جلسه شورای حکام پرونده حل شود.
موضوع بازرسی‌­های آژانس فنی و حقوقی است
کمالوندی در ادامه این نشست خاطرنشان کرد: بحث اینکه در آژانس این مسائل را باید به شکل پادمانی یا سیاسی دنبال کرد، مطرح است. اما موضوع این است که باید هر دو مسیر را به موازات هم پیش برد. چه اینکه زمانی پی‌ام‌دی حل شد که ما موضوع را به شکل سیاسی نیز دنبال کردیم. استانداردهای آژانس به لحاظ فنی و ملاحظات ما هر دو لحاظ شد و در نهایت مسئله حل شد.
وی ادامه داد: در مسئله فردو طبق توافقی که کردیم از آنجایی که برای اولین بار غنی‌سازی ۶۰ درصد در اینجا اتفاق می‌­افتاد و این موضوع با ۶۰ درصد غنی­‌سازی نطنز متفاوت است. موضوع ۶۰ درصد خود هم اتفاق جدیدی برای آژانس است در حالی که در جاهای دیگر غنی‌سازی بالاتر از ۲۰ درصد وجود ندارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در مورد افزایش بازرسی ۵۰ درصدی آژانس، طبق توافقاتی که داشتیم بازرسی‌ها از ۸ به ۱۱ رسید، ابراز داشت: از نظر من مطرح شدن این موضوع توسط گروسی اشکال نداشت اما به لحاظ داخلی من مجبور شدم جواب بدهم زیرا در داخل داشت برداشت‌­های اشتباهی پیش می­‌آمد که مجبور شدم همان شب جواب ابهامات مطرح شده را بدهم. موضوع بازرسی‌­های آژانس، فنی و حقوقی است. 
سفر گروسی در جهت همکاری بیشتر به سمت حل مسائل بود
به گفته کمالوندی، سفر گروسی در جهت همکاری بیشتر به سمت حل مسائل بود. در این فرآیند قدمی به جلو رفتیم. بعضی اوقات این حل مسائل مثل بازی مار و پله شده است.
وی در مورد سه مکان ادعایی مطرح شده هم بیان کرد: در مورد سه مکان ادعایی به طور مثال در مورد آباده آنچه را که دو سال پیش توافق کردیم این بود که دسترسی با اهداف رسیدگی پادمانی باشد و قرار بود درباره فرآیند مواد سوال کنند. در آنجا رد اورانیوم ۲۳۶ دیده شده بود. آنجا قبلا معدن بوده که مربوط به دوره شوروی و سال‌ها قبل از انقلاب بود که ۱۰ سال قبل از انقلاب هم جمع شده است.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: بعد آژانس از طریق یک کشور تحقیق کرد و گفت که ادعای ایران تأیید نشده است. در حالی که شوروی حالا تبدیل به ۱۰ کشور شده است. شما از چه کسی پرسیدید. در نتیجه این موضوعات به لحاظ فنی قابل حل است اما باید اراده سیاسی هم وجود داشته باشد تا فنی حل شود اما چون موضوع را سیاسی می‌کنند ما هم مجبوریم همزمان با پیگیری فنی، پیگیری سیاسی هم داشته باشیم. قطعا همه چیز در دنیا سیاسی است.
مسائل فنی حل شوند، گره بزرگی از روند مذاکراتی ما با ۴+۱ حل خواهد شد
بهشتی‌‌پور در ادامه این نشست، درباره اینکه اگر مسئله پادمانی حل شود، چه تاثیری بر روند احیای برجام دارد، یادآور شد: معتقدم که آژانس ابعاد سیاسی، فنی، حقوقی و امنیتی دارد. بحث من راه‌حل ماجرا است. ما خیلی خوشحال می‌شویم که ماجرا حل و فصل شود. اگر این موضوع حل شود، گره بزرگی از روند مذاکراتی ما با ۴+۱ حل خواهد شد.
وی اضافه کرد: ارزیابی آنها از اعتراضات اخیر که از شهریور ماه شروع شد، این بود که این اعتراضات موجب  کوتاه آمدن ایران یا حتی فراتر موجب تغییر رژیم خواهد شد اما با پایان یافتن آن، حالا به دنبال حل موضوع هستند و امیدواریم این گره بزرگ حل شود.
به گفته این کارشناس هسته‌ای، اگر می‌خواهیم فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشیم، باید با نهاد همکاری کنیم. با توجه به آنکه این نهاد هزار جور فساد، فشار و زورگویی دارد اما ناچار هستیم این گره بزرگ را باز کنیم.
منبع:ایلنا