گذرنامه یا پاسپورت، نوعی مجوز و شناسنامه در سطح بین الملل، برای ورود تبعه یک کشور به کشور دیگر است. برای ورود به بعضی از کشور‌ها علاوه بر پاسپورت، داشتن ویزا هم الزامی است. در خصوص ویزا، برچسب‌های مهرداری در صفحات مخصوص پاسپورت چسبانده می‌شود.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، گذرنامه یا پاسپورت، نوعی مجوز و شناسنامه در سطح بین الملل، برای ورود تبعه یک کشور به کشور دیگر است. برای ورود به بعضی از کشور‌ها علاوه بر پاسپورت، داشتن ویزا هم الزامی است. در خصوص ویزا، برچسب‌های مهرداری در صفحات مخصوص پاسپورت چسبانده می‌شود.
دلایل متفاوتی برای تمدید و یا تعویض پاسپورت وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پایان تاریخ انقضا گذرنامه
• پر شدن صفحات پاسپورت
• تغییر نام، نام خانوادگی و یا تاریخ تولد شخص
• در صورت درخواست تفکیک نام فرزندان از گذرنامه
• در صورت آسیب فیزیکی پاسپورت
• در صورت گم کردن پاسپورت
مدارک تمدید و یا تعویض گذرنامه
متقاضیان تمدید و یا تعویض گذرنامه، باید به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنند. همانند درخواست دریافت گذرنامه، برای تمدید آن نیز نیاز به ارائه مدارکی است:
۱. اصل و کپی مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی)
۲. یک قطعه عکس ۴*۶ مخصوص پاسپورت
۳. اجازه محضری پدر و یا سرپرست قانونی برای افراد زیر ۱۸ سال
۴. اجازه محضری همسر برای متقاضیان خانم متاهل (خانم‌هایی که مقیم خارج از کشور هستند و یا همسر آن‌ها دارای تابعیت غیرایرانی است، نیاز به اجازه محضری همسر ندارند.)
۵. ارائه اصل طلاق نامه برای خانم‌هایی که از همسر خود جدا شده‌اند.
۶. ارائه اصل گواهی فوت و یا اصل شناسنامه باطل شده همسر برای خانم‌هایی که همسر خود را از دست داده‌اند.
۷. ارائه اصل کارت پایان خدمت یا معافیت و یا موافقت نامه سازمان وظیفه عمومی برای متقاضیان آقا (افراد بالای ۵۰ سال نیازی به ارائه کارت پایان خدمت و یا معافیت ندارند.)
۸. اصل گذرنامه فعلی و کپی از صفحات آن

ویژگی‌های عکس گذرنامه
همان‌طور که گفته شد برای ثبت درخواست تمدید و یا تعویض گذرنامه نیاز به ارائه یک قطعه عکس است؛ در حال حاضر تمام دفاتر پلیس +۱۰ مجهز به عکس‌برداری بیومتریک از چهره و اثر انگشت مطابق با استاندارد‌های پلیس هستند.
عکس گذرنامه دارای ویژگی‌هایی است:
ویژگی‌های تصویر بیومتریک خانم‌ها
۱. کاملا واضح، بدون روتوش، با پس زمینه سفید
۲. حجاب کامل بدون مشخص بودن گردن، مو و گوش‌ها
*حجاب کامل برای بانوان بالای ۵ سال الزامی است.
*لباس دختران زیر ۵ سال باید پوشیده و گوش‌ها کاملاً نمایان باشد.
۳. استفاده از مقنعه یا روسری بدون طرح و نقش (رنگ آن سفید و سبز تیره یا روشن نباشد
۴. مشخص بودن گردی کامل صورت شامل گوشه ابروها، گونه‌ها، چانه و پیشانی
۵. بدون عینک، کلاه، گوشواره
۶. بدون آرایش غیر متعارف
۷. عدم استفاده از زیورآلات مخصوص صورت
ویژگی‌های تصویر بیومتریک آقایان
۱. کاملا واضح، بدون روتوش، با پس زمینه سفید
۲. نمایان بودن تمام اجزا صورت بخصوص هر دو گوش
۳. عدم استفاده از مدل موی سر غیر متعارف
۴. ریش مطابق با عرف جامعه به گونه‌ای که لب‌ها پیدا باشد.
۵. بدون عینک، کلاه، کراوات، گردنبند
۶. بدون آرایش
۷. عدم استفاده از زیورآلات مخصوص صورت
۸. بدون وجود نوشته یا برچسب روی لباس
۹. عدم استفاده از لباس سفید و رنگ سبز تیره یا روشن
۱۰. عدم استفاده از لباس‌های یقه باز و یا کاپشن‌های یقه بلند
(لباس روحانیت و عمامه برای روحانیون قابل قبول است)
مراحل تمدید یا تعویض گذرنامه
متقاضی تمدید و یا تعویض پاسپورت باید مراحل ذیل را بگذراند:
۱. تهیه مدارک لازم
۲. مراجعه به دفتر پلیس ۱۰+
۳. تهیه و تکمیل فرم‌های مخصوص از دفاتر خدمات الکترونیک
۴. پرداخت هزینه صدور پاسپورت از طریق دستگاه کارتخوان موجود در دفاتر پیشخوان دولت
حضور شخص متقاضی در دفاتر پلیس ۱۰+ به منظور انگشت نگاری در همه گروه‌های سنی الزامی است.
پس از ثبت درخواست، رسیدی به متقاضی داده می‌شود که در هنگام تحویل گذرنامه جدید حتماً باید آن را همراه داشته باشد. در نهایت پس از یک هفته تا ۲۰ روز پاسپورت جدید به آدرسی که در هنگام ثبت درخواست ارائه شده است ارسال و به متقاضی تحویل داده می‌شود..
هزینه اخذ گذرنامه
انجام هرکدام از مراحل دریافت گذرنامه شامل هزینه‌های مختلفی است که سالانه تغییر می‌کند. طبق آخرین اخبار در سال ۱۴۰۱، مجموع هزینه صدور گذرنامه برای اتباع ایرانی، به علاوه هزینه اداره پست، مبلغی حدود ۳۰۰ هزار تومان است؛ که متقاضی باید این مبلغ را از طریق دستگاه‌های کارتخوان موجود در دفاتر پلیس ۱۰+، پرداخت نماید.

مدت اعتبار گذرنامه
طبق قوانین مربوط به گذرنامه، اعتبار هر گذرنامه تا ۵ سال است. پس از اتمام این دوره، باید با توجه به شرایط تمدید و با ارائه مدارک مورد نیاز، گذرنامه تمدید شود.
چه کسانی نمی‌توانند گذرنامه بگیرند؟
• افرادی که طبق دستور کتبی دستگاه قضایی، اجازه خروج از ایران را ندارند.
• افرادی که سوءپیشینه داشته و اجازه خروج از کشور را ندارند. (این افراد ۲ سال پس از زمان سوءپیشینه خود می‌توانند پاسپورت بگیرند.)
• کسانی که مالیات و مبالغی را به دادگستری و ثبت اسناد بدهکار هستند.
• کسانی که خروجشان از کشور بنا بر نظر مسئولین به حکومت آسیب می‌رساند.
در صورت گم کردن گذرنامه چه باید کرد؟
در صورت گم شدن و یا خراب شدن گذرنامه باید در اولین فرصت به اداره گذرنامه شهر محل سکونت خود رفته و مفقود و یا مخدوش شدن پاسپورت خود را گزارش دهید.
در صورتی که اعتبار پاسپورت مفقودی و یا مخدوش شده به پایان رسیده باشد، دیگر نیازی به ارائه گزارش به اداره گذرنامه نبوده و می‌توان برای تمدید پاسپورت مستقیماً به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کرد.