تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها در بهمن امسال برابر با 70.5 درصد ثبت شد. با وجود سطح بالای این شاخص اما داده‌های آماری در این مقطع نشان می‌دهد که همچنان پایین‌تر از وضعیت تورمی ابتدای تابستان است. آنچه به عقیده برخی، آژیر تورمی در کشور محسوب می‌شود، رکوردزنی تورم در بخش غیرخوراکی‌ها است که به بالاترین سطح 10 ساله رسیده است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین،مقایسه شاخص قیمت مصرف‌کننده با موقعیت مشابه خود در سال گذشته را در ادبیات اقتصادی تورم نقطه‌ای می‌نامند. این شاخص نشان می‌دهد وضعیت قیمت‌ها در کشور در هر مقطع چه تغییری را نسبت به سال قبل خود داشته است.
در همین رابطه در داده‌های مرکز آمار مشاهده می‌شود که تورم نقطه‌ای بهمن در کل برابر با 53.4 درصد بوده و تقریبا بیشترین سطح تورم از تیر امسال به بعد محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، هزینه‌های خانوار در قیاس با یک سال قبل 1.5 برابر شده است.
اما این افزایش قیمت بیشتر از چه ناحیه‌هایی بوده است؟
سبقت تورم خوراکی‌ها از کل تورم در سال‌های اخیر
در بررسی تورم در داده‌های مرکز آمار به دو دسته مهم توجه بیشتری می‌شود؛ تورم خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها. به نوعی تورم خوراکی‌ها به تغییرات تورم در محصوات خوراکی، آشامیدنی و دخانیات دلالت داشته و در مقابل تورم غیرخوراکی و خدمات به سایر مصارف افراد در هر ماه اشاره دارد.
طبق خصلت‌های آماری همواره تورم کل عددی بین تورم خوراکی و غیرخوراکی است. بررسی‌های آماری از این سال‌ها نیز مؤید همین نکته بوده است؛ اما آنچه در تحلیل‌ها بیشتر به کار می‌آید، مقایسه روند تورم در خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌هاست.
در همین خصوص در دوره 10 ساله تورمی از ابتدای دهه 90 تاکنون مشاهده می‌شود تورم بخش خوراکی در پنج مرحله از غیرخوراکی‌ها بیشتر شده و بالاتر از کل ایستاده است. به طور معمول همواره با شکل‌گیری موجی از تورم، کورس تورم خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها نیز آغاز می‌شود.
گاهی رشد قیمت‌ها ریشه در رشد نرخ ارز و به تبع آن افزایش قیمت کالاهای وارداتی داشته که موجب بالاتر رفتن نرخ تورم غیرخوراکی در کشور شده است. این اتفاق در ادامه نیز از کانال‌های تولید و رقابت در بازار، به قیمت محصولات مصرفی بخش خوراکی‌ها رسیده و منجر به سبقت تورم در بخش خوراکی‌ها شده است.
اکنون، در میانه زمستان 1401، در مرحله پنجم از ابتدای دهه 90 تاکنون قرار داریم؛ مرحله‌ای که در آن تورم خوراکی‌ها از مرز 70 درصد عبور کرده و جهت افزایشی به خود گرفته است. پیش از این در تیر امسال تورم خوراکی‌ها به 86 درصد رسیده و رفته‌رفته از آن کاسته شده بود، اما در نیمه زمستان امسال داده‌های آماری نشان از خیز مجدد این شاخص دارد. این در حالی است که تصور می‌شد در پاییز امسال به مرور از تورم ناشی از حذف ارز ترجیحی کاسته شود و شوک حذف ارز ترجیحی به تدریج از بین برود.
به هر حال این شاخص هنوز پایین‌تر از تابستان امسال قرار دارد و در مقایسه با ماه‌های قبل در وضعیت پایین‌تری به سر می‌برد. آنچه بر اساس داده‌های آماری در کشور خطرناک‌تر از تغییرات قیمت خوراکی‌هاست، وضعیت تورم در سمت دیگر است.
آژیر تورم در سمت غیرخوراکی‌ها
هر بار که تورم غیرخوراکی‌ها در کشور روندی فزاینده می‌گیرد، در ادامه این روند در تورم خوراکی‌ها و در کل نیز مشاهده می‌شود. به نوعی موج رشد قیمت از مسیر غیرخوراکی وارد می‌شود و به مرور در خوراکی‌ها تبلور پیدا می‌کند.
اتفاق مهمتر تورمی بهمن امسال در کالاهای غیرخوراکی رخ داده است. این شاخص در نیمه زمستان امسال برابر با 43.5 درصد بوده که از ابتدای سال 90 تاکنون سابقه نداشته است. این گروه تورمی بیشتر به خدمات و کالاهای بادوام مربوط است. کالاهای بادوام آن دسته از کالاهایی هستند که تغییرات نرخ ارز بر افزایش قیمت در آن‌ها موثرتر است. در همین رابطه، عده‌ای رکوردزنی در تورم نقطه‌ای غیرخوراکی در این مقطع را در نتیجه رشد نرخ ارز می‌دانند و معتقدند با کنترل رشد این شاخص می‌توان از مسیر فزاینده تورم در کشور جلوگیری کرد. در غیر اینصورت، تب قیمت‌ها می‌تواند به کالاهای خوراکی نیز سرایت کند و در نهایت موجب افزایش در تورم کل مصرف‌کنندگان شود.