از زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به سربازان خود دستور حمله به اوکراین را داد، یک سوال بیش از هر سوال دیگری دولت های اروپایی را نگران کرده است: اگر مسکو گاز را قطع کند چه اتفاقی می افتد؟

به گزارش مردم سالاری آنلاین،تهدید قطع عرضه گاز روسیه برای کشورهای اروپایی، که بسیاری از آنها سال‌ها برای گرم کردن خانه‌های خود و تامین برق کارخانه‌هایشان به آن متکی بودند، برگ برنده‌ای بود که پوتین می‌توانست آن را بازی کند، اگر جنگی که او در فوریه گذشته آغاز کرد، به زمستانی طولانی کشیده شود.
شهروندان کشورهایی که مستقیماً در حال جنگ با روسیه نبودند، ممکن است تعجب کنند، با شروع سرما، چرا آسایش و معیشت آنها به نیابت از اوکراین قربانی می شود. تصور می‌شد که رهبران ملی، که فشار داخلی را احساس می‌کنند، ممکن است برای کاهش تحریم‌ها یا میانجی‌گری صلح با شرایط مطلوب مسکو تلاش کنند.
کر گیلز، مشاور ارشد در اندیشکده چتم هاوس توضیح می‌دهد: در روسیه یک دیدگاه سنتی وجود دارد که یکی از بهترین دارایی‌های آن در جنگ، زمستان عمومی است.
در این مورد، روسیه به دنبال بهره برداری از زمستان برای افزایش قدرت ابزار دیگری در جعبه خود بود: سلاح انرژی. گیلز می‌افزاید: روسیه روی تعطیلی زمستان حساب می‌کرد تا اروپا را به خود بیاورد و مردم سراسر قاره را متقاعد کند که حمایت از اوکراین ارزش این درد را ندارد.
اما آن سرمای طولانی هنوز نگذشته است. اروپای غربی و مرکزی از زمستانی معتدل‌تر از حد انتظار برخوردار بوده‌اند که همراه با تلاش هماهنگ برای کاهش مصرف گاز، یکی از بزرگترین ابزارهای چانه‌زنی پوتین را از دست او گرفته است.
در حالی که به سمت سال 2023 پیش می رویم، دولت های اروپایی اکنون فرصتی دارند تا قبل از فرا رسیدن زمستان دیگری، اردک های خود را پشت سر هم بیاورند و وابستگی خود را به گاز روسیه کاهش دهند. انجام این کار می تواند نقش مهمی در حفظ جبهه متحد غرب با طولانی شدن جنگ داشته باشد.
بنابراین، این پنجره چقدر طولانی است و چه اقدامات کوتاه مدتی می توان برای استفاده حداکثری از آن انجام داد؟
آدام بل، یک مقام سابق انرژی دولت بریتانیا، می‌گوید که زمستان گرم عملاً اروپا را یک سال خریده است. یک دسامبر و ژانویه سردترین هستند و ذخایر گاز اروپا را از بین می بردند که می توانست به کمبود فیزیکی مولکول ها منجر شوند.
با این حال، او هشدار می دهد که صرف ذخیره گاز کافی نیست. کار بیشتری باید در کارایی انجام شود. خانه ها و مشاغل به ساختمان هایی نیاز دارند که انرژی کمتری را از طریق عایق هدر دهند. شرکت‌ها باید فرآیندهای تولید را از گاز طبیعی تغییر دهند.
منتقدان دولت‌های اروپایی را متهم می‌کنند که به جای سرمایه‌گذاری در اقدامات بلندمدت مانند بهره‌وری و انرژی‌های تجدیدپذیر، بر کنترل قیمت فوری گاز تمرکز بیش از حد دارند.
یک غریزه سیاسی قابل درک برای کاهش قیمت وجود دارد زیرا به طور مستقیم به نگرانی های هزینه خانوارها و مشاغل می پردازد. میلان الکربوت، پژوهشگر مرکز مطالعات سیاست اروپا، می‌گوید، اما ارزان‌تر شدن گاز، انگیزه کاهش مصرف کلی را از بین می‌برد.
سیاستمداران تمایل دارند به بهره وری انرژی به عنوان یک پروژه بلند مدت فکر کنند. تا حدودی این به دلیل کمبود موادی مانند عایق و کمبود کارگران ماهر است. اما حتی اقدامات بازده کوچکی که در کوتاه مدت انجام می شود می تواند به یک تغییر کلی بزرگ در مصرف کمک کند.
در میان مدت، اروپا اکنون فرصتی برای اعمال برخی از تغییرات در عادات مصرف انرژی خود دارد که از نظر سیاسی دشوار است. اکنون که هزینه‌های واقعی و بی‌ثباتی ناشی از گاز وارداتی آشکارتر شده است، اعتراض به منابع تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های بادی خشکی و انتقاد از قیمت سیاست‌های صفر خالص، در منظری جدید مطرح شده است.
جان اسپرینگفورد، معاون مدیر مرکز اصلاحات اروپایی می‌گوید: «دولت‌ها می‌توانند بیشتر برای ایجاد انگیزه و سرعت بخشیدن به توسعه منابع تجدیدپذیر انرژی انجام دهند. «یک قدم بزرگ، نشان دادن چراغ سبز به باد خشکی است. همچنین عاقلانه است که دولت ها ظرفیت ذخیره سازی برای گاز طبیعی مایع (LNG) ایجاد کنند، که می تواند به سرعت اتفاق بیفتد و به طور مستقیم نیاز به گاز روسیه را کاهش دهد.
اینکه آیا کشورهای اروپایی از این فرصت کوتاه برای تقویت امنیت انرژی خود استفاده خواهند کرد یا نه، موضوع دیگری است.
گیلز می‌گوید: «آسیب‌پذیری اروپا که به‌طور ناگهانی آشکار شد، به دلیل رضایت طولانی مدت قدرت‌های غربی وجود داشت.
اروپای غربی تمایلی به گوش دادن به دولت‌های خط مقدم که نسبت به قصد رژیم روسیه هشدار داده بودند و درک می‌کردند که انرژی گران‌تر قیمتی است که در ازای آسیب‌پذیر نبودن در برابر فشار روسیه، ارزش پرداخت را داشته باشد، نبود. او می‌افزاید که این رضایت، روسیه را با چندین هدف باز در پایتخت‌های بزرگ اروپای غربی، به‌ویژه آلمان، قرار داد.
هر چقدر هم که در حالی که بمب‌ها بر سر اوکراین فرود می‌آیند پوچ به نظر می‌رسد، بازگشت به رضایت قبلی و شکست در حمایت از استقلال انرژی اروپا دور از ذهن نیست.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در ماه دسامبر اعلام کرد که تقاضای جهانی برای زغال‌سنگ - آلوده‌کننده‌ترین سوخت فسیلی - در سال 2022 در بحبوحه بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه به رکورد بالایی رسید. تنها یک سال پس از آن که کشورها در کنفرانس آب و هوای سازمان ملل در گلاسکو موافقت کردند که استفاده از زغال سنگ را کاهش دهند، اروپا متوجه شد که برخی از نیروگاه های زغال سنگ خود را که اخیراً بسته شده است، دوباره روشن کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی گفت در حالی که افزایش مصرف زغال‌سنگ در اکثر کشورهای اروپایی نسبتاً اندک بود، آلمان شاهد یک معکوس در "مقیاس قابل توجهی" بود.
کشورهای اروپایی از لحاظ تاریخی تمایلی به ادغام سیاست و بازار انرژی خود نداشته اند. دلایل این امر از منافع شخصی (چرا یک کشور باید از ذخایر کشور دیگر سود ببرد؟) تا کنترل بازارها را شامل می شود (به عنوان مثال، چرا باید ال ان جی ارزان تر اسپانیا انرژی هسته ای فرانسه را کاهش دهد؟)
و حتی اگر اشتهای سیاسی برای نوعی سیاست و بازار انرژی مشترک پدیدار شود، مدیریت آن به صورت متمرکز بسیار دشوار خواهد بود زیرا کشورها به طور اجتناب ناپذیری برای منابع و یارانه های مالی رقابت می کنند.
این همان چیزی است که این پنجره فعلی را بسیار مهم می کند. در حالی که مبارزات فعال ادامه دارد، بسیار مهم است که یادآوری این نکته باشد که عدم اقدام در حال حاضر می تواند به معنای راه رفتن در خواب به یک فاجعه در زمستان آینده باشد. و یک بحران انرژی خودساخته، قدرتی را به پوتین باز می‌گرداند که با خوش شانسی محض و هوای گرم غیرقابل فصل از او سلب شده بود.
منبع:جماران