تولد فرزند حاصل از رابطه نامشروع و حقوق وی از جمله مهم‌ترین احکام حقوقی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

به گزارش مردم سالاری آنلاین؛ هر جامعه‌ای عرف و قواعد خاص خود را دارد. این عرف در جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و حقوقی افراد نمود پیدا می‌کند. یکی از این جنبه‌ها که به شدت تحت تاثیر عرف قرار می‌گیرد، خانواده و روابط خانوادگی است. حقوق خانواده در ایران برگرفته از شرع و دین ماست که در بطن زندگی روزانه مردم نیز دیده می‌شود.
وضعیت حضانت، ولایت، نسب
در ابتدای امر باید خاطر نشان کنیم که تفاوت میان کودکان عادی و کودکان حاصل از رابطه زنا در نسب آنان است. در مورد فرزندان عادی پدر و مادر که از رابطه مشروع و نکاح متولد شده‌اند، نسب آن‌ها به پدر و جد پدریشان برمی‌گردد. اما کودکانی که نامشروع متولد شده‌اند هیچ نسبی با پدر و مادر خود ندارند. در واقع این کودکان هیچ ریشه‌ و اتصالی به افراد زناکاری که آنان را به دنیا آورده‌اند، نخواهند داشت.
اما مسئله حضانت و ولایت با نسب این کودکان فرق دارد. ولایت یک مسئله اجباری است و یک حقی که به گردن پدر و جد پدری فرزند است. این حق قابل اسقاط نیست و نمی‌توان آن را به دیگری منتقل کرد. پس چه کودک مشروع پدرش باشد چه نامشروع، پدر و جد پدری بر او ولایت دارند. ولایت بر کودک در واقع یعنی مسئولیتی است که پدر و جد پدری نسبت به کودک حاصل از رابطه نامشروع دارند هست. اگر به مباحثی پیرامون رابطه نامشروع علاقه دارید به مطلب شرایط تبدیل مجازات رابطه نامشروع به جریمه نقدی مراجعه کنید.
حضانت این کودکان، جنبه جبران خسارت دارد. یعنی پدر و مادر زناکار باید حضانت طفل خود را بر عهده بگیرند و از او نگهداری کنند تا او به سن قانونی رشد برسد. آن‌ها با بهانه نبود نکاح نمی‌توانند فرزندشان را رها کنند و حالا که او را از بسیاری از حقوق بچه‌های عادی محروم کرده‌اند، حداقل‌ترین کاری که می‌توانند در حق فرزندشان بکنند، حضانت و نگهداری مناسب از او است.
حضانت فرزند نامشروع مطابق قانون، چه پسر باشند و چه دختر، تا پایان سن ۷سالگی با مادرشان است. بعد از اینکه کودک به هفت سالگی رسید، دادگاه خانواده با بررسی اوضاع و احوال هر کدام از والدین و شرایط طفل برای حضانت بعدی او تصمیم می‌گیرد که بودن در کنار چه کسی برای او بهتر است.