اظهارات وزیر جهاد کشاورزی حاکی از این است که سال استثنایی در تحویل گندم به دولت با رشد 60 درصدی خرید تضمینی این محصول و رسیدن آن به میزان 5/7 میلیون تن رقم خورده است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، خراسان نوشت: به این ترتیب به نظر می رسد کابوس خروج از خودکفایی این محصول که به ویژه در سال گذشته نمایان شد، در حال رفع شدن است و وعده وزارت جهاد برای خودکفایی گندم خبازی در سال آینده همزمان با اقدامات حمایتی انجام شده در این حوزه از جمله تعیین نرخ 13 هزار تومانی خرید تضمینی، دور از دسترس نخواهد بود. این ها همه در حالی است که در سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه نیز بر تأمین امنیت غذایی و تولید حداقل ۹۰ درصد کالاهای اساسی و اقلام غذایی در داخل، تاکید شده است.
به گزارش ایرنا، ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی ضمن اشاره به پرداخت صددرصدی مطالبات گندم کاران اظهار کرد: امسال یک سال استثنایی در تحویل گندم به دولت نسبت به سال های اخیر بود که در این زمینه ۶۰ درصد افزایش خرید گندم داشتیم. وی کل گندم خریداری شده به صورت تضمینی و توافقی از کشاورزان در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ را 5/7 میلیون تن اعلام کرد و گفت: خرید گندم همچنان ادامه دارد ولی مقدارش روزانه کم شده است. ساداتی نژاد یادآور شد: در سال گذشته عدد خرید گندم 5/4میلیون تن بوده است. وزیر جهاد ابراز امیدواری کرد که در سال آینده با حمایتی که در حوزه خرید گندم انجام شده است، بتوانیم در حوزه گندم به خودکفایی برسیم.
خودکفایی گندم چگونه از دست رفت؟
به گزارش خراسان، اظهارات وزیر جهاد در حالی است که سال گذشته کاهش تولید، خرید تضمینی و جهش واردات گندم، نگرانی ها درباره این بخش مهم از امنیت غذایی کشور را تشدید کرد. آمارها نشان می دهند که در سال آبی گذشته، تولید گندم از 13 میلیون تن به 8 میلیون تن کاهش یافت. همچنین خرید تضمینی گندم از 8.2 به 4.7 میلیون تن افت کرد و همین موضوع موجب شد واردات این محصول استراتژیک به بیش از 7 میلیون تن افزایش یابد. این ها همه در شرایطی است که طبق آمارها، کشور ما سالانه به حدود 12 میلیون تن گندم نیاز دارد.
در این میان، نقش دولت قبل در بروز این نابسامانی از طریق تعیین ناکافی نرخ خرید تضمینی گندم و نیز اعلام دیرهنگام این نرخ قابل انکار نیست و این مسئله نه در یک سال بلکه در سال های قبل از آن نیز دیده می شود.
طبق آمارهای روزنامه ایران به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، نرخ خرید تضمینی گندم از سال 93 تا 97 با کمترین افزایش نسبت به سال قبل تعیین شده بود. به طوری که در کل این مدت تنها 700 تومان افزایش داشت. این موضوع تولید و میزان خرید تضمینی را تحت تاثیر قرار داد و حتی با توجه به قیمت بالاتر گندم در کشورهای همسایه، زمینه را برای قاچاق، احتکار و دلالی فراهم کرد.
از سوی دیگر بررسی میزان تاخیر دولت در اعلام نرخ خرید تضمینی گندم نیز نشان می دهد که این رقم از سال آبی 93-94 تا 1399-1400 از یک ماه به 8 ماه رسیده است. با این حال در سال آبی 1400-1401 و 1401-1402 این موضوع بدون تاخیر بوده و به ویژه طی امسال برای نخستین بار در سال های اخیر، قبل از آغاز فصل جدید زراعی اعلام شده است.
در هر حال نرخ خرید تضمینی و نیز اعلام دیرهنگام آن که بلاتکلیفی کشاورزان را در سال های قبل در پی داشت، سبب شد در مجموع خودکفایی گندم در سال گذشته به رغم توان داخلی از دست برود. در روندی کلی مشاهده می شود که میزان خرید تضمینی گندم از حدود 11.5 میلیون تن در سال 95 به حدود 4.7 میلیون تن در سال گذشته کاهش یافته است.
5 اقدام دولت سیزدهم برای افزایش تولید گندم
در دولت سیزدهم و در شرایطی که وزارت جهاد، خودکفایی در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی از جمله گندم را در دستور کار قرار داده است، پنج رویکرد متمایز موجب تغییر وضعیت تولید این کالای راهبردی شد. به گونه ای که روزنامه ایران از رسیدن میزان تولید گندم به 11 میلیون تن طی امسال خبر داده و با توجه به لزوم در نظر گرفتن 2 میلیون تن ذخایر استراتژیک در این حوزه، پیش بینی کرده که نیاز به واردات از 7 میلیون تن در سال گذشته به 3.5 میلیون تن طی امسال کاهش خواهد یافت.
در مهم ترین گام، قیمت خرید تضمینی که تقریباً می توان آن را مهم ترین علامت برای هدایت فعالان کشاورزی به سوی کشت گندم دانست، از 5 هزار تومان به 11 هزار و 500 تومان (با احتساب یارانه کشت) افزایش یافت و برای سال آینده نیز 13 هزار تومان تعیین شده است.
کاهش 45 درصدی قیمت کود و سم مورد نیاز کشاورزان (از طریق یارانه دولتی)، اجرای کشت قراردادی گندم در 250 هزار هکتار اراضی کشاورزی، رشد خرید تضمینی گندم به میزان حدود 7.5 میلیون تن طی امسال، برآورد کاهش حدود 2 میلیون تنی مصرف آرد با اصلاح یارانه های آرد و نان و کنترل قاچاق و مصرف در این عرصه نیز از دیگر اقدامات انجام شده دولت به شمار می رود که موجب شده در نخستین گام، چشم انداز خودکفایی در گندم برای سال آینده دور از دسترس نباشد.