خرما از پرمصرف‌ترین تنقلات و از سالم‌ترین شیرینی‌جاتی است که به همراه چای در ایران مصرف می‌شود اما قیمت بالای بعضی ارقام خرمای مرغوب عملا این ارقام را از دسترس بخش زیادی از مصرف‌کنندگان دور کرده است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری،نگاهی به قیمت فروش بسته‌های خرما در فروشگاه‌ها نشان می‌دهد برای هر بسته ۴۰۰تا ۵۰۰گرمی خرما حدود ۳۰هزار تومان باید هزینه کرد، قیمت بعضی از انواع خرما مثل کبکاب که از پرتقاضاترین ارقام محسوب می‌شود از کیلویی ۵۰هزار تومان بالاتر رفته و انواع درجه یک آن تا کیلویی ۸۰هزارتومان هم به فروش می‌رسد. کمترین قیمت خرمای پیارم که مرغوب‌ترین رقم تولیدی کشور و خرمای خشکباری و مجلسی محسوب می‌شود کیلویی ۱۶۰هزار تومان است که این قیمت استفاده از این نوع خرما را برای بسیاری از مصرف‌کنندگان داخلی دشوار کرده است. نگاهی به تغییرات قیمت انواع خرما در یک‌سال گذشته حاکی از افزایش ۳۰تا ۵۰درصدی قیمت بیشتر ارقام پرمصرف و البته رشد ۱۰۰درصدی قیمت در انواع صادراتی است.

شیب رشد قیمت خرما ملایم بود
رئیس انجمن ملی خرمای ایران در گفت‌وگو با همشهری درباره قیمت بالای بعضی ارقام خرما گفت: از میان ارقام متنوع خرما فقط پیارم دارای قیمت بالایی است که این نوع خرما هم رقم مصرفی غالب در کشور نیست و جنبه صادراتی دارد. محسن رشید فرخی، با اشاره به ارزش ارزآوری صادرات این رقم برای کشور، دلیل قیمت بالای آن را محدودیت تولید اعلام کرد و افزود: پیارم خرمای خشکباری و فاقد رطوبت است و به همین دلیل بار آن روی درخت یک‌سوم بار ارقام دیگر خرما که آب‌دارترند وزن دارد، از سوی دیگر این رقم تولید گسترده در استان‌های خرماخیز کشور ندارد و فقط در بخش محدودی از جنوب هرمزگان تولید می‌شود، قیمت آن نیز به‌دلیل همین محدودیت تولید، بالاتر است. به‌گفته رئیس انجمن خرما، ۸۰درصد خرمای پیارم صادراتی است و ۲۰درصد مصرف داخلی دارد درحالی‌که دیگر انواع خرما تقاضای بالاتری دارد و دلیل آن هم تنها قیمت نیست بلکه ذائقه مردم به‌گونه‌ای است که انواع دیگر خرما ازجمله کبکاب یا مضافتی و دو سه نمونه دیگر تقاضای بالاتری دارند و این ارقام قیمت مناسبی در بازار دارند. فرخی، افزایش قیمت دیگر ارقام خرما را ناشی از تورم دانست و اضافه کرد: وقتی تورم به‌گفته دولت بالای ۴۰درصد است و قیمت نهاده‌های کشاورزی در بازه زمانی کوتاه دو ساله ۳تا ۴برابر شده قطعا این عوامل بر قیمت تمامی محصولات ازجمله خرما هم تأثیرگذار است اما با صراحت اعلام می‌کنم خرما از محصولاتی است که کمترین تأثیر را از تورم گرفته و مقایسه قیمت ۵سال اخیر خرما نشان می‌دهد شیب نمودار رشد قیمت این محصول به هیچ عنوان با شیب نمودار تورم شباهت ندارد و رشدی بسیار ملایم داشته است.

ساز وکار قیمت‌گذاری خرما
رئیس انجمن خرمای ایران درباره سازوکار تعیین قیمت خرما گفت: به‌طور معمول ستاد تنظیم بازار قیمت‌گذاری خرما را انجام می‌دهد اما گاهی فرمانداران و دیگر مسئولان دولتی در استان‌ها نیز اظهارنظرهایی درخصوص قیمت خرما انجام می‌دهند که نه‌تنها هیچ‌گاه تحقق پیدا نمی‌کند بلکه باعث لطمه به بازار نیز می‌شود. فرخی، تعیین‌کننده نهایی قیمت در بازار را توازن میان عرضه و تقاضا دانست و افزود: تجربه نشان داده با وجود اینگونه دخالت‌ها در بازار در نهایت عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند. در دو تا سه‌ سال قبل ستاد تنظیم بازار به‌شدت در زمینه تعیین قیمت خرما ورود می‌کرد و قیمت‌هایی تعیین می‌کرد که بسیار بالا یا بسیار پایین بود و هیچ‌گاه نیز عملیاتی نمی‌شد.

بارندگی و خسارت به خرما
متوسط برداشت خرما در کشور بین ۱.۳تا ۱.۵میلیون تن است که به‌طور متوسط بین ۲۵تا ۳۰درصد این میزان صادر می‌شود. سال گذشته میزان برداشت خرما در کشور یک میلیون و ۳۰۰هزار تن بود و امسال گرچه بخشی از محصول خرما با بارش‌های سیل‌آسای مردادماه دچار آسیب شد اما پیش‌بینی می‌شود با رشد ۲۰درصدی تولید، یک میلیون و ۵۰۰هزار تن خرما در سطح کشور برداشت شود. مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن خرما بعد از موج اول بارندگی‌ها از وارد شدن خسارت به بخشی از محصول خرما در استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان و کرمان خبرداد و بیشترین میان آسیب را نیز در رقم مضافتی عنوان کرد. با این حال تاکنون برآورد دقیقی از میزان خسارت از سوی انجمن خرما اعلام نشده و مشخص نیست که حجم خسارت تا چه حد بر قیمت‌ها تأثیرگذار خواهد بود. از کل خرمای تولیدی ایران، سالانه یک میلیون تن در داخل کشور به مصرف می‌رسد و این حجم تقاضا، سرانه مصرف کشور را به‌طور متوسط روی عدد ۷.۵کیلوگرم نگه داشته است. البته به‌گفته رئیس انجمن خرمای کشور سرانه مصرف در استان‌های مختلف به‌صورت مجزا بسیار متفاوت و بین ۳تا ۳۰کیلوگرم متغیر است که به‌طور طبیعی استان‌های تولیدکننده خرما مصرف بالاتری نیز دارند.