هنوز آمار دقیقی از میزان تسهیلات پرداختی در قالب نهضت ملی مسکن به متقاضیان منتشر نشده است‌ اما به نظر می‌رسد مشکلات موجود در ارتباط نظام بانکی با سامانه ثبت‌نام متقاضیان طرح و مبادله اطلاعات درباره پیشرفت فیزیکی طرح‌ها موجب کندی اعطای تسهیلات به این طرح ملی است.

بیست و چهارم شهریور‌ سال ۱۴۰۰ بود که «قانون جهش تولید مسکن» برای اجرا ابلاغ شد، قانونی که بر اجرای یکی از وعده‌های رئیس‌‌ دولت سیزدهم مبنی بر ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی تاکید دارد‌.
براساس این قانون، شورای عالی مسکن به منظور‌ برنامه ریزی، سیاست‌گذاری اجرائی، نظارت و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اجرائی در حوزه مسکن تشکیل شد، شورایی به ریاست رئیس جمهور و با عضویت معاون اول رئیس جمهور و وزاری راه و شهرسازی‌، نیرو‌، کشور، صنعت‌، سازمان برنامه و بودجه کشور‌، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و یک نفر از اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر‌.
تشکیل چنین شورایی به ریاست عالی ترین مقام اجرایی کشور و عضویت مقامات عالی مسئول دستگاه‌های متولی نشان از عزم جدی دولت سیزدهم برای جرایی شدن این وعده رئیس جمهور دارد، این شورا در جلسات منظم خود که هر دو هفته یکبار تشکیل می‌شود مراحل تحقق وعده رئیس جمهور را رصد و ناهمواری های مسیر را هموار می‌کند.
براساس نتایج نخستین جلسه این شورا که مهر‌ سال گذشته برگزار شد، شرایط واگذاری مسکن به متقاضیان تعیین شد، به طوری که متقاضی و افراد تحت سرپرستی، از ابتدای سال 84 فاقد زمین یا واحد مسکونی بوده و از تاریخ اسفند سال 57 از امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تامین مسکن، استفاده نکرده باشد، به عبارتی فرم «ج» آنها در استعلام از سامانه موضوع ماده یک آیین‌نامه  اجرایی قانون ساماندهی عرضه و تأمین مسکن، باید به رنگ سبز باشد.
همچنین متقاضی ثبت نام طرح جهش تولید مسکن ۱۴۰۱، باید متاهل و یا سرپرست خانوار باشد؛ البته زنان مطلقه، زنان خودسرپرست با بیش از 35 سال سن و مردان مجرد بالای 23 سال، به شرط ارائه تعهدنامه محضری‌ مبنی بر ازدواج تا تاریخ تحویل مسکن، نخبگان علمی و معلولان جسمی و حرکتی با شرط سنی 20 سال، به عنوان استثنائات، مجاز به ثبت نام در سامانه جهش تولید مسکن هستند.
علاوه بر این، ثبت‌نام کننده، در شهری که برای آن درخواست ثبت نام طرح جهش تولید مسکن می‌دهد باید حداقل 5 سال سابقه سکونت داشته باشد ضمن اینکه  متقاضی باید از توانایی مالی کافی، برای بازپرداخت اقساط وام برخوردار باشد.
* ثبت‌نام پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سامانه نهضت ملی مسکن/ تحویل 100 هزار واحد تا شهریور
به گفته وزیر راه و شهرسازی، تاکنون پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سامانه نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده اند که روند پالایش این متقاضیان در حال انجام است و ممکن است یک میلیون نفر از آن‌ها پالایش شوند‌، تاکنون کار ساخت یک میلیون و ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب این طرح آغاز شده است و تا شهریور امسال ۱۰۰ هزار واحد آن تحویل خواهد شد.
* جریمه مالیاتی بانک‌ در صورت مقاومت در اعطای تسهیلات جهش تولید
براساس قانون طرح جهش تولید مسکن، سیستم بانکی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تسریع‌کننده این طرح، نقش‌آفرینی می کند و لذابرای متقاضیان ساکن تهران 450 میلیون تومان‌، متقاضیان شهرهای با جمعیت بالای یک میلیون نفر 400 میلیون تومان، ثبت نام کنندگان مراکز استان‌ها 350 میلیون تومان‌، متقاضیان سایر شهرها 300 میلیون تومان و ثبت نام کنندگان مسکن روستایی 250 میلیون تومان، تسهیلات در نظر گرفته شده است.
ثبت نام طرح جهش تولید مسکن، از طریق سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن انجام می‌شود و  نرخ سود بازپرداخت، از 5 تا 12 درصد بوده و حداکثر مدت بازپرداخت اقساط، ۱۸ تا 20 سال است‌.
بر این اساس به استناد ماده 4 قانون جهش تولید مسکن و مصوبه جلسه مورخ 11‏/8‏/1400 شورای پول و اعتبار، «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات احداث و نوسازی مسکن موضوع قانون جهش تولید مسکن مصوب سال 1400» ، با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت راه و شهرسازی مصوب شد و بانک‌های صادرات ایران، تجارت، ملت، سپه، رفاه کارگران، کشاورزی، توسعه صادرات ایران، مسکن، توسعه تعاون، صنعت و معدن، پاسارگاد، ایران زمین، سامان، دی، سینا، کارآفرین، آینده، گردشگری، شهر، اقتصاد نوین، پارسیان، سرمایه، خاورمیانه، موسسه اعتباری غیربانکی ملل، هیأت سرپرستی موسسه اعتباری غیربانکی نور و شرکت دولتی پست بانک به عنوان بانکها عامل این طرح معرفی شدند‌.
در بخشی از این بخشنامه آمده است: اعطای تسهیلات به موجب قراردادهای متمم به طرح‌های نیمه تمام احداث مسکن که در سامانه ثبت و به تایید وزارت رسیده است (به استثنای طرح های نیمه تمام مسکن مهر)، متناسب با پیشرفت فیزیکی طرح و منابع مورد نیاز بابت اتمام طرح های مزبور، تا سقف‌های مقرر در این دستورالعمل و با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار، از سوی بانک عامل بلامانع است.
براساس تبصره ماده 6 این بخشنامه در راستای اعطای تسهیلات ساخت مسکن موضوع این دستورالعمل، نحوه اعطای تسهیلات به صورت مرحله‌ای و متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه (به صورت تدریجی) در هریک از مراحل، به شرح زیر است:
بدیهی است اگر بانکی پس از تکمیل مدارک و واریز حصه نقدی (آورده) از سوی متقاضی، سهم خود را نپردازد، مشمول جریمه مالیاتی لحاظ شده در قانون جهش تولید مسکن، خواهد شد.
بانک مرکزی پیش‌تر، بخشنامه مربوطه را به شبکه بانکی ابلاغ کرده بر حسن اجرای آن نظارت می‌کند.
در همین راستا و براساس قانون طرح جهش تولید مسکن، بانک مرکزی با همکاری سازمان برنامه و بودجه تمهدیدات ویژه‌ای برای تامین اعتبارات صندوق ملی مسکن اتحاذ کرده است‌.
به گفته ‌صالح آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی، براساس تفاهمی که میان بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه انجام شده است مقرر شد منابع حاصل از برگشت خط اعتباری مسکن مهر، به صندوق ملی مسکن واریز شود.
به گفته وی، خط اعتباری مسکن مهر ۱۲ سال پیش برای تامین مالی طرح مسکن مهر طراحی شده بود و حالا مقرر شده است منابع این خط اعتباری که ۵۰ هزار میلیارد تومان است به تدریج به محض وصول اقساط به صندوق ملی مسکن واریز و تبدیل به بدهی دولت شود.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، مبلغ وصولی سال ۱۴۰۰ از این محل 3 هزار میلیارد تومان تعیین شده است و براساس برنامه، وصول مطالبات مبلغ ۵۰ هزار میلیارد تومان تا سال ۱۴۱۹ وصول خواهد شد‌.
بنابراین گزارش هنوز آمار دقیقی از میزان تسهیلات پرداخت شده در قالب این طرح به متقاضیان منتشر نشده است‌؛ به نظر می رسد به دلیل مشکلات موجود بر سر راه ارتباط نظام بانکی با سامانه ثبت‌نام متقاضیان طرح ملی جهش تولید مسکن و مبادله اطلاعات در خصوص پیشرفت فیزیکی طرح‌ها به عنوان ‌عوامل مهم روند کند اعطای تسهیلات به این طرح ملی است.
رویکردی که در صورت همکاری نزدیک و شفاف میان مجریان این طرح عظیم ملی با نظام بانکی می‌تواند نوید بخش اخباری خوش برای متقاضیان خرید این واحد‌های مسکونی و عملیاتی شدن یکی از مهمترین وعده های دولت سیزدهم باشد.