میزان تامین برق صنایع از ابتدای سال تا تاریخ ۱۹مردادماه سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱درصد افزایش داشته و از سوی دیگر سیاست‌های قیمتی باعث کاهش ۳هزار مگاواتی مصرف برق خانگی شده است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین،صنعت برق کشور در سال‌های اخیر با بحرانی به نام ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کرد، بحرانی که به واسطه نوع اطلاع‌رسانی در دولت داوزدهم مشخص نیست از چه زمانی شروع شد اما در تابستان سال ۱۳۹۹ این میزان ناترازی به صورت عمومی با خاموشی‌های گسترده شکل گرفته سب شد تا برای اولین‌بار یک راز سر به مهر به بیرون درز کند.
در سال ۱۴۰۰ نیز هنگامه تغییر دولت‌ بار دیگر شاهد شدت گرفتن بحران خاموشی در کشور بودیم، تا جایی که بسیاری علاوه بر واحدهای صنعتی و کشاورزی که هر روز به مدت ۳ماه با قطعی برق مواجه شدند، مشترکان خانگی نیز در شش مقطع زمانی با قطعی برق گسترده مواجه بودند.

بر اساس اظهارات رضا اردکانیان، وزیر سابق نیرو خاموشی‌های شکل گرفته در سال ۱۴۰۰ ناشی از ناترازی ۱۵هزار مگاواتی بود که با تداوم شرایط این میزان ناترازی باید به ۱۹هزار مگاوات واحد می‌رسید.
با وجود رشد دما و مصرف برق، در بخش خانگی خاموشی نداشتیم
در سال ۱۴۰۱ اما فارغ از دست فرمان گذشته، زمانیکه همه با انتظار ناترازی ۱۹هزار مگاواتی خود را برای قطعی برق بسیار وسیع‌تر از سال گذشته آماده می‌کردند، این اتفاق تا این لحظه در بخش خانگی شکل نگرفته است.
این درحالیست که میزان اوج بار ثبت شده در تارنمای شرکت مدیریت مصرف برق عدد اوج بار ۶۹هزار مگاواتی را ثبت کرده که ۲هزار مگاوات از اوج بار سال گذشته فراتر است، از سوی دیگر دما به عنوان یک شاخص موثر در رشد اوج بار در برخی نقاظ کشور به طور متوسط ۴ تا ۵ درجه افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته را تجربه کرده و برای مثال ۱۵نقطه از خوزستان در طی هفته گذشته دمای بالای ۵۲درجه را به ثبت رساندند.
مقایسه محدودیت برق صنایع در سال جاری نسبت به سال گذشته
اولین عاملی که در بررسی دلایل نبود خاموشی در بخش خانگی به چشم می‌خورد، افزایش فشار محدودیت تامین برق در بخش صنایع است اما واکاوی آمار تحویلی برق صنایع بر اساس اطلاعات مدیریت شبکه برق ایران اطلاعات متفاوتی را بیان می‌کند.
بر اساس این اطلاعات، از ابتدای سال تا تاریخ ۱۹مردادماه ۱۴۰۱، میزان ۴۴هزار و ۳۹۵ مگاوات برق روانه شده به مقصد صنایع بوده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته یعنی سال ۱۴۰۰ تنها ۳۹هزار و ۹۹۶ مگاوات برق به صنعت کشور فرستاده شد.
به معنای دیگر در سال جاری نسبت به سال گذشته برق ارسالی به صنایع از سمت نیروگاه‌های کشور 11 درصد بیشتر شده است.
صحت‌سنجی آمار مدیریت شبکه برق از منابع دیگر آماری نیز آمارنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بیانگر آن است که در سال جاری نسبت به سال گذشته محدودیت برق صنایع ۲۶.۹درصد کاهش پیدا کرده است.
از سوی دیگر از ۶۳۰هزار مشترک صنفی صنعتی دارای پروانه فعالیت، برنامه مدیریت مصرف برق تنها برای ۵۰هزار واحد به اجرا درآمده که ۷درصد از کل صنایع کشور را در بر می‌گیرد. بر اساس این آمار در شهرک‌های صنعتی در سال گذشته قطعی برق به صورت ۲روز در هفته و بدون برنامه اعمال می‌شد اما در سال جاری تا بازه زمانی فعلی برنامه مدیریت مصرف شهرک‌های صنعتی به صورت ۱۲ساعت در هفته و با برنامه از پیش تعیین شده اعمال شده است.
از سوی دیگر میزان محدودیت برق صنایع بزرگ در سال جاری در بیشترین زمان یعنی بازه زمانی ۱۵تیر تا ۱۵مردادماه حداکثر ۲۵درصد ظرفیت کل این بخش را در قالب برنامه ایجاد کرده است، در حالیکه سال گذشته شاهد قطعی برق تا ۹۰درصد این صنایع به ثبت رسیده است.

سیاست‌های تعرفه‌ای بازیگر اصلی مدیریت مصرف برق در سال ۱۴۰۱
با توجه به جزئیات یاد شده، این مسئله که علت عدم خاموشی در سال ۱۴۰۰ به دلیل اعمال محدودیت سنگین نسبت به سال گذشته است، موضوع صحیحی به حساب نمی‌آید. بر این مبنا به نظر می‌رسد یکی از مهمترین ریشه‌های مدیریت مصرف برق در سال جاری، اتکا به سیاست‌های تعرفه‌ای بود که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید.
بر اساس مصوبه هیئت وزیران در بهمن ۱۴۰۰، مشترکان خانگی در صورتیکه فراتر از الگوی از حامل انرژی برق استفاده کنند، نمی‌توانند از یارانه برق استفاده کرده و باید بهای تمام شده این حامل انرژی را بپردازند. با افزایش مصرف برق این تعرفه در قالب نظام تعرفه‌گذاری IBT افزایش پیدا خواهد کرد.
با توجه به آمار غیر رسمی رسیده از شرکت توانیر اتکا به این سیاست زمینه کاهش مصرف برق ۳هزار مگاواتی در بخش خانگی را فراهم کرده که این مسئله در کنار رشد ۶هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق ناترازی ۱۹هزار مگاواتی را به ۱۰هزار مگاوات تقلیل داده است. این یعنی ناترازی برق از ۱۵هزار مگاوات در سال گذشته به ۱۰هزار مگاوات رسیده و کاهش ۳۳درصدی را تجربه کرده است.