براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، قیمت‌ها کالاهای اساسی در یک سالی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد تغییرات بی سابقه داشته است.

 بررسی وضعیت تورم با استناد به گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم در دولت سیزدهم جهش بی‌سابقه‌ای داشت و دست بسیاری از خانوار برای خرید اقلام خوراکی کوتاه شد.
گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که تورم ماهانه در خرداد امسال به ۱۲.۲ درصد رسید. یعنی ثبت بالاترین نرخ تورم ماهانه پس از انقلاب. خرداد و تیر ۱۴۰۱ نیز دو ماه متوالی بودند که رکورد نرخ تورم نقطه به نقطه را شکستند. طوری‌که در تیر سال جاری این شاخص روی عدد ۵۴.۶ درصد ایستاد.
گرچه برخی مسئولان تحریم را عامل ایجاد چنین شرایطی می‌دانند، اما هنوز علاقه‌ای به تعیین تکلیف معاهده برجام نشان نمی‌دهند. از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد در دولت جدید نه‌تنها تحریم مؤثر جدیدی علیه ایران اعمال نشد، بلکه آمریکا برای مقابله با روسیه از سخت‌گیری‌های خود نسبت به تحریم نفتی کاست. از سوی دیگر، پس از ثبت تورم تک رقمی در دو سال پیاپی دولت روحانی، در سه سال گذشته این تحریم‌ها اثرات تورمی خود را بر اقتصاد ایران تخلیه کردند.
تخلیه تورم در بازار کالاهای اساسی
گذشته از اعداد و ارقام رسمی، شواهد میدانی شاید گواه ملموس‌تری برای عامه مردم باشند. بررسی تجارت‌نیوز از قیمت اقلام خوراکی از سطح خرده‌فروشی‌ها گویای آن است که از تیر ۱۴۰۰ تا تیر ۱۴۰۱ هر کیلوگرم برنج پاکستانی باسماتی از کیلویی ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان به ۵۱ هزار تومان رسید. همچنین قیمت برنج طارم از کیلویی ۳۶ هزار و ۷۰۰ تومان تا ۱۲۰ هزار تومان افزایش یافت.
همچنین در حالی که قیمت شکر سفید در تیر ۱۴۰۰، ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان بود، در حال حاضر این محصول ۲۳ هزار تومان عرضه می‌شود. در بازه مورد بررسی قیمت گوشت گوسفندی از ۱۲۷ هزار تومان تا ۲۸۳ هزار و ۵۰۰ تومان پیش رفت. قیمت مرغ نیز در حالی در تیر امسال به ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان رسید که در ماه مشابه سال قبل ۲۳ هزار تومان عرضه می‌شد.
در تیر ۱۴۰۰ قیمت یک بسته ماکارونی ۵۰۰ گرمی ۶۳۰۰ تومان بود که این قیمت در تیر سال جاری به ۱۷ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. حذف یارانه آرد بخش صنعت در کنار گرانی قیمت جهانی گندم موجب افزایش شدید قیمت ماکارونی شد. این در حالی بود که صنایع ماکارونی آرد را به یک‌پنجم قیمت از دولت می‌خریدند. البته با توجه به صادرات این محصول با یارانه دولتی آرد، پول خوبی به جیب تولیدکنندگان این گروه غذایی می‌رفت.
روغن رکورددار تورم اقلام خوراکی
قیمت روغن ۱٫۵ لیتری در تیر سال گذشته ۲۱ هزار و ۶۰۰ تومان بود. نرخ این محصول در تیر سال جاری به ۱۱۶ هزار تومان رسید. این گروه خوراکی، همچنان رکورددار گرانی میان کالاهای اساسی شناخته می‌شود.
رب گوجه‌فرنگی ۸۰۰ گرمی ۳۰ هزار تومانی در تیر سال گذشته، اکنون ۵۵ هزار تومان است. اردیبهشت امسال نیز قیمت هر شانه تخم‌مرغ ۷۹ هزار و ۶۰۰ تومان مصوب شد، یعنی ۴۰ هزار تومان گران‌تر از زمانی که ابراهیم رئیسی به ساختمان پاستور رفت.
ماست کم‌چرب ۱٫۵ کیلویی نیز ۳۰ هزار تومان افزایش یافت تا با نرخ ۷۲ هزار تومان از قافله تورم عقب نماند. در کنار خوراکی‌ها، دخانیات نیز تورم قابل‌توجهی را تجربه کرد. به طور مثال هر پاکت سیگار وینستون که ۱۳ هزار تومان بود در تیر ماه امسال در محدوده ۲۰ هزار تومان عرضه می‌شد.
وضعیت تغییر قیمت خوراکی ها در تیرماه
آمار رسمی نیز نتایج مشابهی را نشان می‌دهند. آخرین گزارش منتشرشده از مرکز آمار ایران درباره تورم خوراکی‌ها گویای آن است که گروه روغن و چربی‌ها با ۲۹۳٫۱ رکورددار تورم سالانه در تیرماه بوده‌اند. این در حالی است تورم سالانه روغن‌ها و چربی‌ها در سال گذشته، ۱۰۹ درصد بود.
تورم سالانه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن در تیر سال جاری ۶۵٫۷ درصد بود؛ در تیر سال گذشته تورم این محصول روی نقطه ۵۳ درصد قرار داشت.
تورم گروه خوراکی شیر، پنیر و ماست در تیر سال جاری، حدود دو برابر بییشتر از تورم این گروه در تیر سال گذشته است. مقایسه تورم سالانه گروه قند، شکر و شیرینی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت از رشد ۱۰ درصدی دارد. طوری‌که تورم ۶۵٫۶ درصد این گروه خوراکی در سال ۱۴۰۰ به ۷۵٫۲ درصد سال جاری رسید.
تورم سالانه گروه دخانیات نیز نسبت به سال گذشته حدود ۹ درصد افزایش یافت. درصد تورم سالانه گروه دخانیات در تیر سال گذشته ۳۷٫۸ درصد بود که در تیر سال جاری به ۴۶٫۷ درصد افزایش یافت.
تورم سالانه گروه مسکن، آب، برق، گاز وسایر سوخت‌ها در تیر سال ۱۴۰۰، ۲۵ درصد بود که این میزان در سال جاری به ۳۱٫۴ درصد رسید. البته در این بخش دولت با سخت‌گیری بیشتری سعی در کنترل دستوری قیمت سوخت و انرژی دارد.