با اصلاح نظام پرداخت یارانه ها و حذف ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی در اردیبهشت ۱۴۰۱ یارانه های نقدی افزایش یافت و قرار شد با توزیع کالابرگ الکترونیک به خانوارها یارانه نقدی حذف شود.

مجلس همچنان روی شرط خود در قانون بودجه۱۴۰۱ برای حذف ارز ترجیحی، پافشاری می‌کند و باوجود اینکه دولت لایحه‌ای برای حذف الزام بازگشت قیمت کالاهای اساسی به نرخ شهریور۱۴۰۰ ارائه داده، حاضر به عقب‌نشینی از این شرط نیست.
در جریان تصویب لایحه بودجه۱۴۰۱، مجلس موافقت خود با حذف ارز ترجیحی را مشروط به این کرد که کالاهای اساسی به نرخ شهریور۱۴۰۰ به مردم ارائه شود و همین موضوع، اجرای سناریوی کوپن الکترونیک را دوباره روی میز دولت قرار داد؛ اما در شرایط فعلی که نه سیستم کوپن آماده است و نه اقتضائات اقتصادی داخلی و جهانی با نرخ‌های سال۱۴۰۰ تناسبی دارد، دولت خواستار حذف این شرط شده که البته با مخالفت مجلس روبه‌رو است.
ماجرای شرط مجلس
به‌دنبال اجرای اصلاحات ناگزیر اقتصادی و حذف دلار ۴۲۰۰تومانی از اقتصاد ایران، قرار بود فرایند توزیع کالاهای اساسی از نظام توزیع یارانه ارزی به سمت مردمی‌سازی یارانه‌ها تغییر کند و مجلس برای موافقت با این درخواست دولت، شرطی گذاشت که درصورت حذف ارز ترجیحی، افزایش قیمت‌ها به‌گونه‌ای جبران شود که مردم برای کالاهای اساسی قیمتی بالاتر از نرخ شهریور۱۴۰۰ پرداخت نکنند. این شرط گرچه در اقتصاد متورم ایران و با تغییرات جهانی قیمت کالاهای اساسی غیرکارشناسی به‌نظر می‌رسد اما در آن زمان مورد موافقت سازمان برنامه‌وبودجه قرار گرفت و اتفاقا توزیع کالابرگ الکترونیک نیز برای اجرای این شرط مطرح شد.
اکنون دولت به دلایل مختلف خواستار حذف این شرط است و با ارسال لایحه‌ای به مجلس پیشنهاد حذف آن را ارائه داده است اما در مجلس واکنش‌هایی نسبت به این درخواست برانگیخته شده و رئیس مجلس می‌گوید که الزام همان است که در قانون بودجه آمده و با اجرای کالابرگ الکترونیک، همین الزام قانونی مبنای کار خواهد بود.
کوپن الکترونیک به کجا رسید؟
درصورتی‌که دولت بخواهد قیمت کالاهای اساسی را با تغییر شیوه پرداخت یارانه با همان نرخ شهریور۱۴۰۰ به‌دست مردم برساند، بهترین راهکار این است که سهمیه افراد جامعه را به‌صورت کوپن تعیین کند تا لااقل هدررفت یارانه در نظام توزیع، به خزانه دولت تحمیل نشود. جایگزینی کالابرگ الکترونیک به‌جای پرداخت نقدی یارانه حذف ارز ترجیحی یکی از راهکارهایی بود که برای اصلاحات اقتصادی مطرح شد. در ادامه آن گونه که به‌نظر می‌رسید، اجرای سناریوی توزیع کوپن محقق نشد.
آن گونه که وزیر اقتصاد درخصوص جایگزینی کالابرگ الکترونیک به‌جای پرداخت نقدی یارانه حذف ارز ترجیحی اعلام کرده، از ابتدا مقرر شده بود بعد از اتمام دوره آزمایشی این طرح، نتیجه به ستاد اقتصادی دولت اعلام شود و سپس اجرایی شده و توسعه پیدا کند. احسان خاندوزی در حاشیه نشست ۲ روز پیش شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی گفت: هنوز به ستاد اقتصادی دولت نرسیده و اگر از سوی دولت تصمیم دیگری گرفته شود، اعلام خواهد شد.
مواضع مجلس
مجلس اصرار دارد که قانون درباره تأمین کالاهای اساسی از طریق کالابرگ، هنوز همان الزام تعیین شده در قانون بودجه؛ یعنی رساندن کالا به‌دست مردم با نرخ شهریور۱۴۰۰ است.
در نشست علنی دیروز مجلس، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به تذکر آیین‌نامه‌ای علی بابائی کارنامی، نماینده مردم ساری و میاندرود درباره درخواست دولت برای حذف شرط نرخ شهریور۱۴۰۰، گفت: درباره اقلام کالاهای اساسی، مبنای کاری همان نرخ شهریور۱۴۰۰ است و با اجرای طرح کالابرگ آماده شدن دولت برای سیستم واگذاری سبد کالا، این نرخ مبنای کار خواهد بود.
به گزارش همشهری، در جلسه دیروز مجلس، بابائی کارنامی در مقابل درخواست دولت برای حذف شرط نرخ شهریور ۱۴۰۰، تأکید کرده بود که خط قرمز مجلس در بررسی بودجه، حفظ قیمت کالاهای اساسی براساس نرخ شهریور۱۴۰۰ بود.
قیمت نان گران می شود؟
در مبحث اصلاح نظام توزیع یارانه‌ها، نان، پرحاشیه‌ترین کالای اساسی بود که شایعات بسیاری در مورد آن مطرح شد اما وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: برخلاف شایعات و گمانه‌زنی‌ها، دولت هیچ برنامه‌ای برای صدور کارت نان ندارد و براساس دستور رئیس‌جمهوری، قیمت خرید نان نیز در سال‌جاری برای مردم به‌هیچ‌وجه افزایش پیدا نخواهد کرد. احسان خاندوزی با تأکید بر اینکه تاکنون هیچ بحثی در شورای اقتصادی دولت درباره صدور کارت نان مطرح نشده، گفت: برنامه‌ای در این زمینه وجود ندارد، بلکه چیزی که در دستور کار قرار گرفته بحث فروش نان به خانوارها از طریق کارت‌های بانکی است. در این مورد نیز در چارچوب برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، خانوارها می‌توانند با استفاده از کارت‌های بانکی که در اختیار دارند نسبت به خرید نان اقدام کنند.