در چند سال گذشته بر خلاف اینکه قرار بود کنکور برای داوطلبان کم استرس‌تر و با سراشیبی کمتری همراه باشد اما به محلی برای مناقشه مدیران، قانونگذاران و سیاستگذاران این حوزه بدل شد.

در چند سال گذشته بر خلاف اینکه قرار بود کنکور برای داوطلبان کم استرس‌تر و با سراشیبی کمتری همراه باشد اما به محلی برای مناقشه مدیران، قانونگذاران و سیاستگذاران این حوزه بدل شد.
سرنوشت کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ که این روزها به تصمیم‌های مسوولان آموزش عالی گره خورده، علامت سوال‌های زیادی برای داوطلبان دارد،‌ تا جایی که مشاوارن کنکور به دواطلبام امسال می‌گویند، هر رشته و دانشگاهی که قبول شدید، بروید چون تکلیف کنکور سال بعد معلوم نیست.
در گذر سال‌ها، کنکور تبدیل به یکی از دغدغه‌های سکانداران آموزش عالی در دولت‌ها شد و به نظر می‌آید در آینده هم این دغدغه باقی می‌ماند!
این کنکور حذف ناشدنی
کلید واژه «حذف کنکور» سال‌هاست زیر اخبار رسانه‌ها و هشتگ‌های اینستاگرام و توییتر کنکوری‌ها جا خشک کرده؛ این در حالی است که آزمون سراسری فقط برای ۱۵ درصد رشته‌ها برگزار می‌شود و در ۸۵ درصد رشته‌ها داوطلبان از طریق پذیرش بدون آزمون، می‌توانند وارد دانشگاه شوند.
یک کنکور و هزار سودا
در چند سال گذشته بر خلاف اینکه قرار بود کنکور و فرایندهای آن برای داوطلبان کم استرس‌تر و با سراشیبی کمتری همراه باشد اما به محلی برای مناقشه مدیران، قانونگذاران و سیاستگذاران این حوزه بدل شد.
اما با تصمیم‌هایی که شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی تحت عنوان «سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش» از سال گذشته اتخاذ کرد، کنکور ۱۴۰۲ و کنکورهای سال‌های آینده با تغییرات جدی و به نفع کنکوری‌ها برگزار می‌شود.
بر این اساس، کنکور سال آینده میزبان حذف دروس عمومی، برگزاری ۲ بار آزمون در سال و افزایش سهم سوابق تحصیلی به ۶۰ درصد می‌شود.
این تغییرات به دنبال افزایش سطوح یادگیری دانش آموزان، درست فهمیدن، عمیق خوانی و خوب به یاد سپردن بود که در این زمینه منصور کبگانیان، قائم مقام ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور بر این هدف مهم تاکید داشت.
قطعات گمشده کنکور کجاست
از آن‌جایی که هر گونه تغییر و تصمیم‌گیری جدید در کنکور باید از یک سال قبل ابلاغ و به اطلاع داوطلبان برسد، مصوبه ابلاغ نشده سیاست‌های سنجش و پذیرش دانشجو تبدیل به محل مناقشه میان مسوولان سازمان سنجش آموزش کشور و برخی از اعضای شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی شد.
تا جایی که سازمان سنجش با توجه به ابلاغ نشدن مصوبه تغییرات کنکور ۱۴۰۲ اعلام کرد این آزمون همانند کنکور ۱۴۰۱ برگزار می‌شود.
در کنکور امسال که تیرماه برگزار شد، تاثیر آزمون سراسری به ۶۰ درصد رسید و تعداد پاسخنامه‌ها و دفترچه‌های سوال برای کاهش میزان تقلب، افزایش یافت و هوشمند هم شد.
آبی روی آتش!
بعد از بیانیه سازمان سنجش درباره نحوه برگزاری آزمون سال ۱۴۰۲، حجت‌الاسلام ابراهیم رییسی، رییس شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی ۲۵ تیرماه، سیاست‌های سنجش و پذیرش دانشجو را ابلاغ کرد. درست بعد از ابلاغ این مصوبه جنجالی، سازمان سنجش با عذرخواهی از داوطلبانی که در این مدت بلاتکلیف بودند، مصوبه ابلاغ شده را مبنای برگزاری کنکور سال آینده دانست.
رجبعلی برزویی، معاون خط مشی گذاری ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ادامه پیگیری این مصوبه ابلاغ شده، گفت: بعد از ابلاغ مصوبه توسط رییس جمهوری، ستاد علم و فناوری، وظیفه راهبری این مصوبه را بر عهده دارد و جلساتی به صورت هفتگی با مسوولان مرتبط از جمله وزارت آموزش و پرورش برگزار می کنیم.
وی با بیان اینکه شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی تا پایان کار برای اجرایی کردن این مصوبه با دستگاه‌های اجرایی از جمله سازمان سنجش آموزش کشور همراهی می‌کند، افزود: راهبری مصوبات از آنجا اهمیت دارد که هم اکنون بسیاری از مصوبات ابلاغ شده روی زمین مانده و اجرایی نشده است.
برزویی در این باره که می گویند زور شورای عالی انقلاب فرهنگی بر سازمان سنجش آموزش کشور در خصوص کنکور ۱۴۰۲ چربید، تاکید کرد که هیچ زورآزمایی در میان نبود و این مصوبه برای رفاه کنکوری‌ها ابلاغ ‌شد.
مصوبه جدید با کنکور ۱۴۰۲ چه می کند؟
با اعمال تغییرات کلیدی در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲، دروس عمومی حذف و آزمون اختصاصی ۲ بار در سال برگزار می‌شود که نمرات آن برای ۲ سال معتبر می‌ماند.
اما مهمترین قسمت تغییرات کنکور سال ۱۴۰۲ که تا سال‌های آینده ادامه دارد، به سهم سوابق تحصیلی اختصاص دارد.
بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی در سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ فقط پایه دوازدهم به میزان ۴۰ درصد با تاثیر قطعی در نظر گرفته شد.
برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ فقط پایه دوازدهم به میزان ۵۰ درصد با تاثیر قطعی، سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ فقط پایه یازدهم و دوازدهم به میزان ۶۰ درصد با تاثیر قطعی و سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۶ و بعد از آن، پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به میزان ۶۰ درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی خواهد بود.
چالش تاثیر قطعی در کنکور ۱۴۰۲
یکی از چالش‌های داوطلبان کنکور سال ۱۴۰۲ با تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در همین جا نمایان می‌شود. ابتدا به تفاوت تاثیر قطعی و مثبت سوابق تحصیلی در کنکور می‌پردازیم.
تاثیر مثبت سوابق تحصیلی که در کنکور ۱۴۰۱ هم اعمال شد، به این معناست که اگر داوطلبی نمره کنکور خوبی داشت، معدل نه تنها این نمره را پایین نمی‌آورد بلکه به بالا بردن نمره آزمون کمک می‌کند.
در تاثیر قطعی سوابق تحصیلی، نمره کنکور تحت تأثیر سوابق تحصیلی بالا یا پایین می‌رود؛ به این معنا که اگر سوابق تحصیلی خوب باشد با نمره کنکور جمع می‌شود و نمره کنکور را بالا می‌برد اما اگر سوابق تحصیلی خوب نباشد، نمره کل پایین می‌آید.
به طور کلی، جمع نمره کنکور با سوابق تحصیلی، نمره کل را می سازد. بنابراین، شانس قبولی داوطلب با قطعی شدن اثر سوابق تحصیلی بالا یا پایین می رود.
هشدار مشاوران به کنکوری‌ها
یکی از داوطلبان کنکور سراسری ۱۴۰۱ که امسال در آزمون شرکت کرد، می‌گوید: منتظر اعلام نتیجه اولیه هستیم و اگر مطمئن شوم در رشته و دانشگاه مورد نظرم قبول نمی شوم، سال آینده هم در کنکور شرکت می‌کنم.
فاطمه اما می‌گوید: مشاور کنکور به من نکته‌ای را تاکید کرده است که امسال هر رشته و دانشگاهی قبول شدم، انصراف ندهم چرا که سال آینده قوانین کنکور فرق و قبولی را سخت‌تر می‌کند.
داوطلبانی که آینده تحصیلی خود را به موسسات کنکوری و مشاوران گره زده‌اند، این هشدار را از مشاوران خود می‌شنوند که امسال در صورت قبولی، انصراف ندهند چرا که از سال آینده مانع سخت‌تر دیگری به نام تاثیر قطعی سوابق تحصیلی پیش روی آنها قرار دارد.
البته بیشترین نگرانی از سوی داوطلبانی مطرح می‌شود که برای نخستین بار قرار است سال آینده، سرنوشت خود را به دست ماراتن کنکور بسپارند. مشاوران برای این عده هم نسخه آماده کرده‌اند و آن هم ترمیم معدل است. در صورتی که دانش‌آموزان، سال آینده از امتحان نهایی نمره خوبی به دست نیاورند بار دیگر در دروس انتخابی شرکت می‌کنند تا نمره آنها ارتقا پیدا کند و با نگرانی کمتر پا به جلسه کنکور بگذارند.
با این تفاسیر، این سوال به ذهن متبادر می‌شود چرا کنکوری که قرار بود راحت‌تر برگزار شود، حالا شرط معدل هم چاشنی آن شده و سوابق تحصیلی، تب شب‌های امتحان نهایی را داغ‌تر کرد؟
علیرضا کریمیان، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور می‌گوید: در مورد کنکور ۱۴۰۲ از هفته آینده امکان طرح صحبت‌های دقیق‌تری وجود دارد.
کنکوری‌ها از این به بعد باید منتظر تصمیم‌های نهایی شورای سنجش و پذیرش دانشجو در خصوص ساز و کار دقیق برگزاری کنکور ۱۴۰۲ باشند. به نظر می‌رسد در روزها و هفته‌های آینده نحوه آمادگی داوطلبان آزمون پر حاشیه ۱۴۰۲ مشخص‌تر می‌شود.