دارویار؛ طرحی که قرار است با انتقال یارانه دارو از طریق بیمهها به مردم، پوشش بیمهای داروها را افزایش داده، اقلام بیشتری از داروها را زیر چتر بیمهها برده و در عین حال قیمت دارو را به سمت واقعی شدن سوق دهد، با این شرط که «پرداختی از جیب بیمار» افزایش نیابد.
شب گذشته وزیر بهداشت از اجرای طرح "دارویار" به عنوان طرح ارتقای بیمهها و کارایی بیشتر بیمهها، خبر داد و اعلام کرد که این طرح از بیمه همگانی شروع شده و مجلس شورای اسلامی اعتبار خوبی بالغ بر ۶ هزار میلیارد تومان برای بیمه همگانی در نظر گرفته و بر اساس آن حدود ۶ میلیون نفر به جمعیت تحت پوشش بیمه همگانی اضافه شدند. همچنین مجلس شورای اسلامی ۵ هزار میلیارد تومان نیز بابت حمایت از دارو و درمان بیماریهای خاص در نظر گرفته است.
پوشش بیمهای ۱۰۰ قلم داروی پرمصرف و ۳۶۶ قلم داروی ضروریِ بیماران مزمن
همچنین به گفته وزیر بهداشت، در قالب این طرح تعداد داروهای تحت پوشش بیمه، افزایش یافته است؛ بهطوریکه ۱۰۰ قلم داروی پر مصرف که قبلاً بیمه نبودند، تحت پوشش بیمه قرار داده شد و به این ترتیب داروهایی مانند داروهای سرماخوردگی، دیفن هیدرامین و ... که قبلا بیمه نبودند جزو بیمه قرار گرفتند. همچنین ۳۶۶ قلم داروی ضروری پرمصرف برای بیماران مزمن مانند بیماران دیابتی، قلبی و عروقی و... تحت پوشش بیمه قرار میگیرند.
۳ هدف طرح "دارویار"
افزایش پوشش بیمهای داروها، پوشش بیمهای اقلام بیشتر دارو و ثابت ماندن پرداخت از جیب مردم در حوزه دارو، به عنوان اهداف اصلی اجرای طرح دارویار از سوی وزارت بهداشت عنوان و در عین حال تاکید شده است که با اجرای این طرح، بهگونهای برنامهریزی شده که وقتی بیماران به مراکز درمانی و داروخانهها مراجعه میکنند، هیچ تغییری در پرداخت هزینههای داروییشان نداشته باشند.
چرایی اجرای طرح "دارویار"
باید توجه کرد که توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران یکی از دلایل و در عین حال مزایای اجرای طرح دارویار محسوب شده که البته منجر به بهرهمندی همه دهکهای درآمدی از یارانه دارو میشود. در عین حال نکته حائز اهمیت در اجرای این طرح این است که به دلیل افزایش پوشش بیمهای داروها، پرداخت از جیب بیماران تغییری نکرده و آنطور که وزارت بهداشتیها میگویند حتی در مواردی کاهش پرداخت از جیب را هم شاهد خواهیم بود.
از سوی دیگر اجرای این طرح، منجر به تقویت زیرساختهای بیمهای در کشور شده و با تامین اعتبار بیمهها، داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایتهای بیمهای نبودهاند، زیر چتر پوشش بیمهای خواهند رفت. از سوی دیگر همانطور که پیشتر از سوی وزارت بهداشت اعلام شد، با تقویت زیرساختهای بیمهای، بیمه همگانی سلامت نیز برای افراد فاقد بیمه درمانی اجرا خواهد شد. همانطور که وزیر بهداشت هم اعلام کرده است، در سال جاری ۶ میلیون فرد فاقد بیمه درمانی تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.
حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماریهای مزمن، خاص و صعب العلاج نیز به عنوان یکی دیگر از دلایل و اهداف اجرای طرح دارویار عنوان شده است. همانطور که از سوی وزارت بهداشتیها هم اعلام شد، در قالب این طرح، ۳۶۶ قلم داروی ضروری پرمصرف برای بیماران مزمن تحت پوشش بیمه قرار میگیرند.
قاچاق معکوس؛ بلای جان دارو
باید توجه کرد که طی سالهای اخیر، با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو، قیمت دارو در کشورمان نسبت به کشورهای همسایه بسیار پایین بود و همین موضوع جذابیت قاچاق معکوس داروهای ایرانی به کشورهای همسایه را افزایش میداد. به طوری که سوبسیدی که از سوی دولت برای دارو و در راستای حمایت مالی از بیماران پرداخت میشد، با قاچاق معکوس دارو به کشورهای همسایه، از دسترس ایرانیان خارج میشد و عملا داروی ارزانِ موجود در ایران، سوغات خارجیها میشد. حال با اجرای طرح دارویار، قیمت دارو به سمت واقعی شدن گام برداشته و در نتیجه جذابیتی هم برای قاچاق این داروها به آن سوی مرزها وجود ندارد. از طرفی با افزایش پوشش بیمهای داروها، پرداخت از جیب بیماران نیز برای دارو افزایش پیدا نمیکند.
وضعیت پرداخت از جیب مردم برای دارو پس از اجرای "دارویار" چگونه خواهد بود؟
طبق اعلام وزارت بهداشتیها، برای پرداخت از جیب مردم در گروههای دارویی مختلف پس از اجرای طرح دارویار، برنامهریزیهایی انجام شده است که چهار گروه را شامل میشود:
- داروهایی که در حال حاضر تحت پوشش بیمه هستند: باید توجه کرد که پرداخت از جیب مردم برای این دسته داروها بدون تغییر بوده و حتی در برخی اقلام کاهشی خواهد بود.
- داروهایی که در حال حاضر تحت پوشش بیمه نیستند: در این زمینه برای ۳۶۶ قلم از این داروها پوشش بیمهای به گونهای تعیین شد که مبلغ پرداختی بیماران برای تهیه این داروها پس از اجرای طرح نسبت به قبل از اجرای آن ثابت باشد. در صورت لزوم بیمهها این آمادگی را دارند تا اقلام بیشتری را به این فهرست اضافه کنند.
عدم افزایش قیمت داروهای بدون نسخه
- داروهایی که تهیه آن نیاز به نسخه پزشک ندارد(OTC): این داروها افزایش قیمتی نخواهند داشت. در عین حال وزارت بهداشتیها اعلام کردهاند که با توجه به اینکه تعداد زیادی از مردم کشور به صورت روزانه از این داروها استفاده میکنند و با توجه به دستور رییس جمهور در این باره، تعداد ۱۲۰ قلم از داروهای بدون نسخه که تواتر مصرف بیشتری دارند، تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. بنابراین پرداخت از جیب مردم برای این داروها اگر در مسیر بیمهای تهیه شوند، کاهش مییابد.
- داروهای گیاهی و مکملهای غذایی: این بخش از محصولات افزایش قیمتی را تجربه نخواهند کرد. با توجه به سیاستهای دولت در حمایت از بیماران، قیمت این محصولات مجددا مورد بررسی قرار گرفته و تا حد امکان قیمتها تعدیل خواهد شد.
تکلیف افراد فاقد بیمه در طرح "دارویار" چه میشود؟
با توجه به این که در طرح دارویار قرار است یارانه دارو، از مسیر بیمهها به مردم تخصیص یابد، بیمه شدن همه مردم یکی از اصول اجرای این طرح است. بر همین اساس از مدتی پیش تلاشها برای ایجاد پوشش همگانی بیمه سلامت آغاز شده که ریشه این تلاشها مصوبه نمایندگان مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ کل کشور است به طوری که نمایندگان در قانون بودجه مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان به برقراری پوشش بیمه برای افراد فاقد بیمه اختصاص دادهاند.
همچنین پیش از این نیز سه دهک اول جامعه بالغ بر ۶ میلیون نفر به صورت غیرحضوری و رایگان توسط سازمان بیمه سلامت تحت پوشش قرار گرفتهاند. در عین حال اعلام شده که افراد سایر دهکها میتوانند برای برقراری پوشش بیمهای به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند.
وضعیت "اتباع خارجی"
شرایط بیمه روی تخت بیمارستان
همچنین طبق اعلام وزارت بهداشتیها، اتباع خارجی که مجوز قانونی اقامت دارند، میتوانند برای برقراری پوشش بیمه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند. اتباع غیر مجاز هم با ثبت مشخصات خود و با تایید وزارت کشور میتوانند از بیمه برخوردار شوند.
در عین حال بیمه روی تخت و بیمه در مواقع اورژانسی برای افراد فاقد بیمه یا مجهولالهویه نیز برقرار است.
در طرح "دارویار" یارانه دارو به چه افرادی تعلق میگیرد؟
بر اساس اعلام وزارت بهداشتیها، با توجه به ضرورت تجویز و مصرف منطقی دارو و مدیریت منابع عمومی، یارانه دارو عموما به افرادی تعلق خواهد گرفت که نسخه پزشک داشته باشند. بنابراین خریدهای آزاد از داروخانه صرفا در مورد بیماران مزمن، مشمول دریافت یارانه خواهد شد.
نحوه نظارت و پایش "دارویار"
پایش و ارزیابی طرح دارویار در مراحل اجرا، یکی از ضرورتهای موفقیت و ادامه این طرح خواهد بود و بر همین اساس باید مورد توجه قرار گیرد. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، در راستای نظارت و پایش بر اجرای طرح، با هدف تضمین بهرهمندی مردم از یارانه دارو و عدم افزایش پرداخت از جیب بیماران، تیم بازرسی ویژه در وزارت بهداشت برای تضمین بهرهمندی مردم از طرح دارویار مستقر شدهاند. همچنین قرار است که قیمت دارو در برنامه کاربردی تیتک و سایت رسمی سازمان غذا و دارو به صورت عمومی اعلام شود و در عین حال امکان گزارش موارد تخلف از طریق سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت یا برنامه کاربردی تیتک نیز ایجاد شده است تا مردم بتوانند در صورت مشاهده تخلفات در حوزه قیمت دارو، به نهادهای نظارتی گزارش دهند.