سرگیجه احساس چرخش است در حالتی که حرکتی نمی‌کنید. همچنین ممکن است احساس کنید که اطراف شما در حال حرکت است. اگرچه سرگیجه می‌تواند واقعاً اذیت‌کننده باشد و مانع از انجام فعالیت‌های روزانه شود، تمرین های فیزیوتراپی وجود دارند که می‌توانند آن را تسکین دهند. اگر نیاز به تمرینات بیشتری داشته باشید، می‌توانید با کمک فیزیوتراپ از قیمت دستگاه فیزیوتراپی خانگی مطلع شده و آن برای تمرینات بیشتر خریداری کنید. قبل از مرور درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی، توجه به این نکته مهم است که دو نوع سرگیجه وجود دارد:
سرگیجه محیطی: به دلیل مشکل در گوش داخلی یا عصب دهلیزی ایجاد می‌شود. حدود 93 درصد از کل موارد سرگیجه مربوط به همین مورد است.
سرگیجه مرکزی: این نوع از سرگیجه، به دلیل مشکل در مغز ایجاد می‌شود.
درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی، برای برطرف‌کردن سرگیجه محیطی ناشی از «سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم» (BPPV) طراحی شده‌اند.
BPPV زمانی اتفاق می‌افتد که کریستال‌های کربنات کلسیم ریز، از یک قسمت از گوش وارد کانال نیم‌دایره‌ای گوش داخلی شوند. درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی از طریق توزیع مجدد این کریستال‌ها عمل می‌کند.
تمرین برندت-داروف از جاذبه برای کمک به جدا کردن کریستال‌ها از کانال نیم‌دایره‌ای استفاده می‌کند.
برای انجام این تمرین، مراحل زیر را دنبال کنید:
- وسط تخت بنشینید و پاهایتان را روی زمین بگذارید. سر خود را 45 درجه به راست بچرخانید.
بدون حرکت‌دادن سر، به پهلوی چپ دراز بکشید. صبر کنید تا سرگیجه برطرف شود، سپس 30 ثانیه صبر کنید.
به موقعیت شروع بازگردید و بگذارید 30 ثانیه بگذرد.
این‌بار سر خود را 45 درجه به چپ بچرخانید. دو مرحله قبل را در سمت راست تکرار کنید.
دوباره به موقعیت شروع بازگردید و بگذارید 30 ثانیه بگذرد.
این تمرین فیزیوتراپی سرگیجه را پنج بار در هر طرف تکرار کنید. قبل از اینکه از روی تخت بلند شوید، منتظر بمانید تا سرگیجه برطرف شود. این ورزش را صبح و شب، به مدت دو هفته انجام دهید.
به خاطر داشته باشید، اگر سرگیجه مرکزی دارید و یا سرگیجه شما ناشی از BPPV نیست، این درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی برای شما کارایی ندارند.
مانور سمونت
مانور سمونت یا مانور آزادی، بخش دیگری از درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی است. زمان آن کمتر از تمرین قبلی است، اما بهتر است آن را تحت نظارت فیزیوتراپ انجام دهید.
اگر نیاز به تمرینات بیشتری داشته باشید، می‌توانید با مشورت فیزیوتراپ دستگاه فیزیوتراپی خانگی بخرید. البته در اکثر مواقع نیازی به خرید دستگاه نیست و می‌توانید از دستگاه فیزیوتراپ و کمک او بهره ببرید.
اگر BPPV گوش چپ داشته باشید، فیزیوتراپ احتمالاً به شما یاد می‌دهد که مراحل زیر را در پیش بگیرید:
- روی لبه تخت بنشینید و سر خود را ۴۵ درجه به سمت راست بچرخانید.
سرتان را به سرعت به سمت چپ بیایید و این حرکت را ادامه دهید تا زمانی که سرتان روی تخت قرار گیرد. 1 دقیقه در همان مکان ثابت بمانید.
با یک حرکت سریع، بدن خود را بلند کرده و به سمت راست حرکت دهید. توجه داشته باشید که نباید زاویه سر خود را تغییر دهید (پس وقتی به طرف دیگر می‌رسید صورت شما سمت زمین است).
1 دقیقه ثابت بمانید و سپس به آرامی به موقعیت شروع بازگردید.
اگر BPPV گوش راست داشته باشید، باید سر خود را ابتدا به سمت چپ بچرخانید و مراحل بالا را برعکس انجام دهید.
پس از اتمام ورزش 10 دقیقه بنشینید. روزی یکبار این مانور را انجام دهید تا سرگیجه برطرف شود.
مانور Epley
مانور Epley یکی دیگر از انواع درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی است.
مانور اصلی Epley به کمک فیزیوتراپ یا یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی نیاز دارد. اما نسخه اصلاح شده زیر را می‌توان به تنهایی در خانه انجام داد. این نسخه به مانور خانگی Epley نیز معروف است.
اگر BPPV گوش چپ دارید، این مراحل را دقیقاً مثل زیر دنبال کنید. اما اگر مشکل مربوط به گوش راست است، مراحل را در جهت مخالف انجام دهید:
- روی تخت بنشینید. پاهای خود را مستقیم دراز کنید و یک بالش پشت خود قرار دهید.
سرتان را 45 درجه به چپ بچرخانید.
به سرعت دراز بکشید و شانه‌هایتان را روی بالش قرار دهید. بعد از اینکه سرگیجه کاهش یافت، 30 ثانیه صبر کنید.
سر خود را بدون اینکه بلند کنید، 90 درجه به سمت راست بچرخانید و 30 ثانیه در همان وضعیت نگه دارید.
در همین حال بدن خود را بچرخانید و بر پهلوی راست دراز بکشید. بعد از اینکه سرگیجه کاهش یافت، 30 ثانیه صبر کنید.
سپس روی لبه سمت راست تخت بنشینید و پاهایتان را آویران کنید.
پس از انجام این نوع درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی، به مدت 15 دقیقه به صورت عمودی بنشینید. این تمرین را یک بار در روز انجام دهید و آن را تا زمانی ادامه دهید به مدت 24 ساعت علائم سرگیجه نداشته باشید.
مانور فاستر
مانور فاستر، که گاهی به آن «نیمه سالتو» می‌گویند، یکی از ساده‌ترین تمرین‌ها برای سرگیجه است. نیازی هم به این نیست که برای انجام آن در رختخواب باشید یا از شخص دیگری کمک بگیرید.
اگر BPPV گوش چپ دارید دستورالعمل‌ها را مطابق زیر دنبال کنید. اما اگر گوش راست شما مشکل دارد، این مراحل را در سمت راست انجام دهید:
- روی زانوهای خود قرار بگیرید و دستان خود را روی زمین بگذارید.
سر خود را به سمت بالا و عقب خم کنید و در ان حال صبر کنید تا سرگیجه برطرف شود.
پیشانی خود را روی زمین بگذارید و چانه را به سمت زانوهای بکشید.
سر خود را 45 درجه بچرخانید تا رو به آرنج چپ قرار گیرد و 30 ثانیه در همین شرایط بدون حرکت بمانید.
سر خود را در همان زاویه نگه دارید و بالا بیاورید تا همسطح پشت و شانه‌هایتان شود. 30 ثانیه بدون حرکت بمانید.
سر خود را به حالت کاملاً عمودی بلند کنید.
ممکن است لازم باشد این ورزش سرگیجه را چهار یا پنج بار تکرار کنید تا سرگیحه از بین برود. بین تمرینات 15 دقیقه فاصله بیندازید.
جمع‌بندی
درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی انواع مختلفی دارد. ما در این مقاله، چهار عدد از این تمرینات را به شما یاد دادیم. با این حال به خاطر داشته باشید، آن‌ها برای سرگیجه مرکزی یا زمانی که نوع سرگیجه BPPV نیست تاثیری ندارند. فیزیوتراپ می‌تواند به شما کمک کند تا با تمرینات بیشتر، سرگیجه را برطرف کنید. از اینکه در مقاله درمان سرگیجه با تمرین های فیزیوتراپی با همراه بودید متشکریم.
