یک کارشناس حوزه نفت گفت: زمان آن فرارسیده است که وزارت نفت دولت سیزدهم و شرکت‌های زیر مجموعه درباره وعده‌های یکسال اخیر شفاف سازی کنند و دلیل موفقیت و یا عدم موفقیت‌ها را نیز برای مردم توضیح دهند.

محمود خاقانی در گفت‌وگو با  ایلنا، درباره تحقق برنامه‌های حوزه نفت طی یک سال گذشته اظهار داشت: وزیر نفت سی شهریور سال گذشته در دیدار با ژونگ گویدونگ، رئیس دفتر سینوپک در تهران بر اهمیت تکمیل توسعه میدان یادآوران به‌عنوان میدان مشترک میان ایران و عراق تأکید کرده و گفته بود: خوشبختانه شرکت سینوپک آشنایی کاملی با ایران و میدان‌های نفت و گاز آن دارد و در فاز نخست توسعه میدان یادآوران نیز حضور داشته است. او تاکید کرده بود: دولت سیزدهم آماده همکاری همه‌جانبه با شرکت‌های چینی برای توسعه پروژه‌های صنعت نفت در بخش بالادست و پایین‌دست است، وی همچنین عنوان کرده بود که انتظار داریم در دولت سیزدهم مشارکت‌ها و توافق‌های زیادی میان ایران و چین شکل بگیرد. وزیر نفت در این دیدار چین را به‌عنوان کشور دوست و همسو توصیف کرده و گفت: برنامه‌ریزی کردیم ظرف چهار تا هشت سال آینده 145 میلیارد دلار در توسعه بخش بالادست و پایین‌دست صنعت نفت سرمایه‌گذاری کنیم، از این رو از حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در صنعت نفت استقبال می‌کنیم. اکنون در آستانه یک‌سالگی دولت سیزدهم قرار داریم و به شهریور 1401 نزدیک می‌شویم و وقت آن رسیده است که وزارت نفت اطلاع‌رسانی کند که چینی‌ها چه مقدار درصنعت نفت ایران سرمایه‌گذاری کردند و تا پایان چه میزان تحریم‌های مختلف از جمله نپیوستن نظام بانکی ایران به اف‌ای‌تی‌اف را نادیده گرفتند؟
وی ادامه داد: همچنین در هفدهم بهمن ماه 1400 عنوان شده بود که بدلیل سرمایه‌گذاری نکردن در میادین نفت وگاز، افت فشار اتفاق افتاده و پالایشگاه‌های گازی زیر ظرفیت کار می‌کنند. به همین دلیل وزیر نفت دولت سیزدهم بر ضرورت سرمایه‌گذاری در صنعت نفت تأکید کرده و گفته بود: نیاز داریم که در میدان‌ها سرمایه‌گذاری شود و برای افزایش فشار، حفظ تولید و کشف میدان‌های جدید برنامه‌ریزی کرده‌ایم. به گفته وزیر نفت؛ برای جلوگیری از کاهش سالانه 50 تا 70 میلیون مترمکعب تولید گاز در سال‌های آینده پیش‌بینی کرده‌ایم در مدت هشت سال باید 80 میلیارد دلار در بخش بهینه‌سازی بالادست و صنایع پایین‌دست نفت و گاز سرمایه گذاری شود. وی همچنین گفته:  نیاز داریم چاه‌ها و تأسیسات جدید حفاری و... ایجاد شود. وزیر نفت دولت سیزدهم با اشاره به اینکه برای سرمایه‌گذاری در میدان‌های مشترک، مستقل و میدان‌های نفتی با هدف حفظ و افزایش تولید تلاش می‌کنیم، بیان داشته: در این جهت با ایجاد کنسرسیوم هلدینگ‌ها، بانک‌های بزرگ و استفاده از منابع بانکی، اوراق مشارکت، اختصاص سهم چهارده و نیم درصد از محل فروش نفت و گاز، نگاه به سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه و کشف میدان‌های جدید نفت و گاز را پیگیری می‌کنیم. اکنون، بنظر می‌رسد زمان آن رسیده است که درسالروز روی کارآمدن دولت سیزدهم گزارشی ارائه شود و نتیجه نگاه به جلب و جذب سرمایه‌گذاری خارجی علیرغم تداوم تحریم‌ها همراه با دور زدن تحریم‌ها تاکنون برای اقتصاد انرژی کشور و اقتصاد کلان کشور را شفاف کنند.
این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی تصریح کرد: وزارت نفت در بهمن ماه 1400 آنچه مورد تاکید قرارداد این بوده که برای جلب و جذب و تشویق سرمایه‌گذاران قراردادها را تغییر داده‌اند و در آن‌ها تنوع ایجاد کرده‌اند. آیا زمان آن رسیده است که این تغییرات را اعلام کنند؟
وی خاطرنشان کرد: عنوان شده که در هشت سال آینده 15 تا 20 میلیارد دلار از منابع نفت و گاز را برای توسعه میدان‌ها اختصاص می‌دهیم و در حدود همین رقم را نیز سرمایه‌گذاران چینی در قالب توافق 25 ساله، بانک‌ها و هلدینگ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند که از منافع میدان‌ها سهم خواهند داشت، همچنین گفته شده: تلاش می‌کنیم با روس‌ها نیز مانند چینی‌ها در این زمینه قراردادی داشته باشیم. سوال اینکه مفهوم این نوع قراردادهای جدید چیست؟ اصولگرایانی که در طول سالیان گذشته قبل از اینکه دولت سیزدهم و مجلس یازدهم زمام امور را بدست بگیرند با قراردادهای مشارکت در تولید مشهور به PSA مخالف بودند و اجازه ندادند که  قراردادهای نوع جدیدی که دولت یازدهم مطالعه و معرفی کرد، فعال شوند؛ آیا دولت سیزدهم با قراردادهای مشارکت در تولید موافق است؟
وی افزود: وزیر نفت همچنین گفته است که امروز مهمترین اولویت ما در بخش صنعت نفت و گاز سرمایه‌گذاری است که اگر انجام نشود ممکن است در سال‌های آینده وارد کننده این محصولات باشیم. مطلبی که ایشان مورد تاکید قرارداده‌اند مورد قبول تمام کارشناسان اقتصاد انرژی در کشور است، اما، آیا با تلاش کاسبان تحریم  برای تداوم تحریم‌ها و شکست برجام هنوز امیدواریم که بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری‌های نوین برای کاهش هزینه تولید درصنعت نفت وگاز را جلب و جذب کنیم؟
خاقانی گفت: درتاریخ 28 اسفندماه 1400  وزیر نفت عنوان کرد که از روز اول بنده بارها اعلام کردم که وزارت نفت منتظر و معطل مذاکرات وین نمی‌ماند و از هر ظرفیت داخلی و خارجی در این حوزه استفاده خواهد کرد. چند راهکار برای سرمایه‌گذاری وجود دارد: 1- منابع خود وزارت نفت 2- تسهیلات بانکی 3- استفاده از منابع مالی هلدینگ‌های پتروشیمی، پالایشگاهی و فولادی و کنسرسیوم کردن آنها و 4- منابع شرکت‌های خارجی. نکته مهمی که ایشان مورد تاکید قرار دادند این بود که در طول عمر دولت سیزدهم تاکنون بیش از 16 میلیارد دلار قرارداد و تفاهم‌نامه برای سرمایه‌گذاری در 50 پروژه در صنعت نفت امضا شده است. بخشی از این قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها مربوط به توسعه میادین نفتی و گازی و بخشی دیگر مربوط به افزایش و نگهداشت تولید است.
وی ادامه داد: در هفدم فروردین ماه 1401 هم وزیر نفت دولت سیزدهم گفته است که در شرایط تحریمی طبیعی است اسامی شرکت‌ها اعلام نشود. تنها برای اینکه عده‌ای دست از انتقاد بردارند، هرگز این رویه را تغییر نخواهیم داد و اسامی شرکت‌ها و جزئیات قراردادها را افشا نخواهیم کرد. شاید آنها ناراضی هستند که هشت سال کشور را معطل امثال شرکت فرانسوی توتال کردند، اما اکنون می‌بینند شرکت‌های بزرگ دیگری آمده‌اند و در مجموع چند برابر وعده بی‌عمل توتال، حاضر به سرمایه‌گذاری شده‌اند و قرارداد هم امضا کرده‌اند. بی‌شک از این پس هم در همه قراردادهای نفتی، همین رویه ما خواهد بود و به هیچ عنوان انتظار انتشار جزئیات قراردادها و اسامی شرکت‌ها را نداشته باشید. منتقدان می‌توانند روند پیشرفت پروژه‌ها را نقد کنند، صرف انتشار اسامی شرکت‌ها جز اینکه راه را برای تحریم باز می‌کند، چه فایده‌ای دارد.
این کارشناس حوزه نفت بیان داشت: نکته جالب توجه این است که دولت مردان حکمران در دولت سیزدهم و مجلس یازدهم همواره معتقد بودند که تحریم‌ها کاغذ پاره‌ای بیش نیست و تاثیری در اقتصاد انرژی و اقتصاد کلان کشور ندارد. دولت‌های قبل را به ناکارآمدی و ضعف مدیریت متهم می‌کردند و هنوز مدعی‌اند که مشکلات اقتصاد کلان کشور بدلیل بد مدیریت کردن و ناکارآمدی دولت قبلی بوده و هست.
خاقانی تصریح کرد: اکنون، یکسال زمان برای دولت سیزدهم کافی بوده است، به ویژه مرتبط با اقتصاد انرژی و طرح‌های نیمه‌تمام و غیره وزارت نفت که برنامه‌ریزی شده و کارهای اجرائی با سرمایه‌گذاری‌های خارجی و غیره شروع شده است، شاید هم تاکنون تکمیل و راه‌اندازی شده باشند.
وی افزود: درهمین حال بنظر می‌رسد که دولت سیزدهم قرار است در قطر با آمریکا به توافقی دست پیدا کند. بنابراین، زمان آن فرارسیده است که وزارت نفت دولت سیزدهم و شرکت‌های زیر مجموعه درباره وعده‌های یکسال اخیر شفاف سازی کنند و دلیل موفقیت و یا عدم موفقیت‌ها را نیز برای مردم توضیح دهند. بدیهی است اگر وزارت نفت و بطورکلی صنعت نفت و گاز در کشور موفق عمل کرده بود،  قدرت خرید پول ملی تا این حد سقوط نمی‌کرد و نرخ تورم تا این میزان افزایش پیدا نمی‌کرد.