از این داروخانه به آن داروخانه، جستوجویی خسته کننده برای تهیه دارو، یکبار بیماران مبتلا به دیابت درپی دارو سرگردان خیابانهای شهر میشوند، باری دیگر افراد مبتلا به تالاسمی، اما هرچه هست یک معنای ساده دارد، کمبود دارو از این بیماری به آن بیماری تغییر وضعیت میدهد.
این درحالیست که شنیدهها حکایت از این دارد که کمبود دارو ممکن است پا را فراتر از داروهای بیماران خاص بگذارد، زمزمههای نگران کنندهای که نایب رئیس اول سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، دربارهی آن به خبرآنلاین میگوید: «متاسفانه کمبودهایی که برای آینده پیشبینی میشود زیاد خواهد بود و این یعنی هم صنعت دارو متضرر میشود و هم مردم از این شرایط متضرر خواهند شد.»
تحریم؛ بزرگترین مشکل برای تهیه و تولید دارو
هشدارها درباره کمبود دارو اتفاق تازهای نیست، این روزها بعید نیست که بیماری در مراجعه به داروخانه با پاسخ کوتاهی مانند «این دارو را نداریم.» یا «فقط نمونه داخلی آن را داریم» مواجه شود، شاید یکی از مهمترین دلیل چنین وضعیتی تحریمها باشد، اگرچه گفته میشود دارو جزو تحریمهای کشورمان نیست اما دشواریهای نقل و انتقال ارز، حتی برای واردات مواد اولیه دارو، تبدیل به مانع بزرگی برای تهیه دارو شده است. دراینباره مهدی پیرصالحی، نایب رئیس اول سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران بیان میکند: «قطعاً بزرگترین مشکل برای تهیه و تولید دارو تحریم است، اگر تحریمها نبود مشکلات ارز این مقدار سختگیرانه نمیشد، الان هم در تامین ارز و هم در ارسال ارز مشکل داریم، در تحریمها شاید مواد اولیه دارو شامل تحریم نشود اما در نقل و انتقال و تامین ارز مشکل داریم، تا زمانیکه تحریم وجود دارد متاسفانه تامین دارو هم مشکلات خود را دارد، همه این موارد سبب کمبود دارویی و مشکلات تهیه مواد اولیه شده است.»
او ادامه میدهد: «در کنار مشکلات تحریم ما توقع داریم دولت چابکتر عمل کند و ایرادات داخلی را کمتر کند تا حداقل عوارض تحریمها برای تولید دارو کمتر شود.»
کمبود احتمالی ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو در ماههای آینده
اما جدا از تحریمها این ایرادات داخلی چیست؟ چه مسائل و مشکلاتی وجود دارد که تولید کنندگان داخلی دارو با نوشتن نامهای هشدار آمیز به رئیسجمهور از پیشبینی تعطیلی خطوط تولید دارو خبر دادند، آن هم در ماه جاری یا حداکثر در ماههای آینده، پیشبینی که بهنظر میرسد اگر درست باشد میتواند مشکلات بیماران را چندین برابر کند. پیرصالحی در ادامه گفتوگو با خبرآنلاین میگوید: «همین امروز برخی از خطوط دارویی شرکتهای تولید کننده نیمه فعال هستند و اگر به تعطیلی کامل برسند قابلیت جبران دارو از روشهای دیگر مانند واردات هم نخواهیم داشت و این وضعیت خیلی بد است.»
او توضیح میدهد: «براساس آمارها و گزارشهای موجود در سازمان غذا و دارو ما پیشبینی میکنیم اگر برخی اصلاحات صورت نگیرد کمبودهای دارویی در تیرماه و ماههای آینده به حد نگران کننده خواهد رسید. البته کمبود دارو به شدت متغیر است، شاید امروز ۳۰ قلم دارو کم باشد اما فردا افزایش پیدا کند، اما اگر شرایط با وضعیت موجود ادامه پیدا کند، متاسفانه طبق پیشبینیها در ماههای آینده به کمبودهای سابق یعنی ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو میرسد، ولی امیدواریم با تصمیمگیری سریع از این کمبودها جلوگیری شود.»
تولید کنندگان دارو دنبال کدام اصلاحات هستند؟
نایب رئیس اول سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در پاسخ به این پرسش که کدام اصلاحات مد نظر تولید کندگان دارو است بیان میکند: «این اصلاحات یعنی اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، هزینههای گمرگی، اصلاح قیمت دارو براساس تورم.»
پیرصالحی ادامه میدهد: «دارو مانند همه فرآوردهها و کالاهای تولیدی در کشور شامل تورم و گرانی میشود، هرچند که ما معتقدیم هنوز حقوق کارگر با تورم جامعه متناسب نیست ولی همین افزایش حقوقها تاثیر خودش را بر تولید کنندگان دارو میگذارد، در کنار این مسئله تورم عمومی در جامعه مانند افزایش قیمتها در وسایلی که تولید کنندگان دارو از آنها استفاده میکنند از قبیل مقوا، شیشه، فویل و پیویسی علت مضاعف بر مشکلات تولید کنندگان دارو است، افزایش قیمت مصرف انرژی از دیگر عوامل تاثیرگذار است، هزینه مصرف گاز برای صنعت دارو چیزی حدود ۱۰ برابر شده است، ضمن اینکه قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده هم وجود دارد.»
این تولید کننده دارو میگوید: «از اسفند سال گذشته هیچ افزایش قیمتی برای دارو وجود نداشته است، بنابراین صنعت دارو مانند بقیه صنایع شامل گرانیها شده اما پول خودش را با تاخیر زیادی از دولت میگیرد، طوریکه دوره وصول مطالبات صنعت داروی چیزی حدود ۴۰۰ روز است، در چنین وضعیتی فشارهای زیادی به این صنعت وارد میشود، طوریکه این صنعت نمیتواند ماده اولیه تهیه کند تا تولید ادامه داشته باشد، متاسفانه کمبودهایی که برای آینده پیشبینی میشود زیاد خواهد بود و این یعنی هم صنعت دارو متضرر میشود و هم متاسفانه مردم از این شرایط متضرر خواهند شد.»
پرداخت افزایش هزینههای تولید دارو از جیب مردم؟
اگرچه یکی از مطالبات شرکتهای تولید کننده دارو افزایش قیمت داروها متناسب با تورم است تا چرخ تولید همچنان بچرخد، اما این مسئله سبب نگرانی بیشتری شده است، طوریکه اگر قرار باشد افزایش هزینهها برای تولید دارو از جیب مردم پرداخت شود قطعاً در شرایط بد اقتصادی فشار مضاعقی بر دوش مردم خواهد بود. با این وجود عضو هیأت مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو میگوید: «صنعت دارو هم در این شرایط نگران افزایش پرداختی مردم است، ما خودمان هم جزو مردم هستیم و تمایل نداریم افزایش قیمتها سبب افزایش پرداختی از جیب مردم شود، اما این مسئله جزو وظایف دولت است، فکر میکنم مجلس بودجهای برای این مسئله پیشبینی کرده است و باید بودجه پیشبینی شده به شرکتهای بیمه پرداخت شود تا با حمایت بیمهای پرداختی مردم افزایش پیدا نکند. دولت قول داده این کار در همین هفته انجام شود چراکه هرچه دیر شود عوارض آن بیشتر خواهد بود.»
پیرصالحی در پایان به خبرآنلاین میگوید: «درباره همین مسائل با وزیر بهداشت و آقای مخبر، معاون رئیس جمهور دیدار داشتیم، امیدواریم این جلسات به نتیجه برسند تا به آن بحرانی که اشاره شده است نرسیم. ضمن اینکه تمام این هماهنگیها برای این است که پرداختی مردم درباره دارو افزایش پید نکند.»