یکی از مشهورترین و محبوبترین رمانهای ایرانی که دهه چهل شمسی به چاپ رسید و تا سالهای پس از انقلاب نیز با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه شد، کتاب شوهر آهو خانم نام دارد.
شوهر آهو خانم نوشتهی علی محمد افغانی، یکی از بهترین رمانهای خانوادگی در پنجاه سال اخیر به شمار میرود. این رمان قصه زندگی زنی را به تصویر میکشد که مجبور به زندگی با هووی خود در یک خانه میشود و در تلاش است تا زندگی خود را نجات دهد. این کتاب جایزه بهترین رمان سال 1340 را از آن خود کرده است.در ادامه به معرفی این رمان پرداختهایم.
داستان رمان شوهر آهو خانم
داستان درباره مردی متدین و بازاری به نام سید میران سرابی است که یک نانوایی دارد. او به تازگی رئیس صنف نانوایان کرمانشاه شده است. سید میران همسری مهربان و با وفا به نام آهو خانم و چهار فرزند دارد و از زندگی خانوادگی خود راضی است. او به خوبی میداند که حمایتهای همسرش در موفقیت او نقش بسیار زیادی داشته است. اما روزی زنی دلربا و جوان به نام هما وارد مغازه سید میران میشود. او برای سید میران تعریف میکند که به خاطر ظلمهایی که شوهرش به او روا داشته؛ پس از چهار سال زندگی مشترک از او طلاق گرفته است و اکنون در خانه یک مطرب به نام حسین خان ضربی سکونت دارد.
سید میران از همان ابتدا مجذوب زیبایی هما میشود با این حال تصمیم میگیرد او را به عقد شاگرد نانواییاش دربیاورد. اما شرایط به شکلی پیش میرود که هما همسر دوم سید میران میشود. آهو خانم نیز به این شرایط ناراحت کننده تن میدهد و مجبور میشود همراه با هووی خود در یک خانه زندگی کند. این اتفاق ماجراهای تلخ و ناراحتکنندهای را برای این خانواده رقم میزند و آهو خانم و فرزندانش در شرایط سختی قرار میگیرند.
درباره کتاب
علی محمد افغانی به دلیل فعالیتهای سیاسی بین سالهای 1333 تا 1338 در زندان به سر میبرد و همین تجربه زندانی بودن، او را به سمت نویسندگی کشاند. او اولین رمان خود را آنجا نوشت. اما پس از آزادی هیچ یک از ناشران حاضر به چاپ کتاب شوهر آهو خانم نشدند و افغانی مجبور شد تا آن را با هزینه شخصی خود منتشر کند. طولی نکشید که به دلیل کیفیت بالای داستان، به محافل ادبی راه پیدا کرد. در سال 1340 نیز کتاب شوهر آهو خانم به عنوان رمان برگزیده سال انتخاب شد.
نویسنده در همه جای کتاب خود را به جای شخصیتهای داستان میگذارد؛ یعنی به شیوه نویسندگان قرن نوزدهم، شخصیتهای رمان خود را از بیرون و درون زیر نظر میگیرد، و بر کارها و افکار آنها نظارت مستقیم نیز دارد. به عبارت دیگر یک آگاه همه چیزدان و عقل کل است. اما برخلاف این رمانها، همان طور که اشاره شد، نویسنده با زبان روشنفکرانه خود و معلومات خود به جای شخصیتهای رمان حرف میزند، به همین جهت در کتاب بیسواد، عامی، روشنفکر و آگاه همه مثل هم حرف میزنند و کتاب دور از کلمات قصار فیلسوفان ایرانی و خارجی و عقاید و افکار شخصیتهای مذهبی و اجتماعی است.
خواندن این رمان مخاطب را بیشتر به یاد قصههای بلند ایرانی مثل سمک عیار و امیرارسلان و منظومههای داستانی شاعران ایرانی میاندازد که در آنها شاعر یا نویسنده عقاید و افکار خود را در دهان شخصیتهای داستان مخلوق خود میگذارد، و در واقع به جای آن که نویسنده شخصیتهای داستان را به گفتوگو وادارد، شخصیتها، به زبان نویسنده صحبت میکنند و توضیحدهنده افکار و وسعت معلومات وی هستند.
علیمحمد افغانی در شوهر آهو خانم نشان میدهد که نویسندهای تیزبین است که حرکات زن و مرد، کودک و حتی سگ و گربه را به خوبی میبیند.
داستان این رمان در سال 1313 در کرمانشاه اتفاق میافتد و نویسنده نیز به خوبی توانسته شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه سنتی ایران را به تصویر بکشد و از مشکلات مختلف زنان و مناسبات خانوادگی در آن دوران بگوید.
از روی کتاب شوهر آهو خانم فیلمی با همین نام در سال 1347 به کارگردانی داوود ملاپور ساخته شده است.
سایت ملوبوک فعالیت خود را از آبان ماه سال 1400آغاز کرده است. این سایت به جدیدترین اخبار موسیقی و معرفی کتاب در زمینههای مختلف از جمله: ادبی، روانشناسی، تاریخ، اطلاعات عمومی و …میپردازد. همچنین در وجه دیگر فعالیت خود به معرفی سبکهای مختلف موسیقی و خوانندههای سرشناس دنیای آن میپردازد.