سه کتیبه به زبان فارسی از فرامین شاه عباس در «دربند» یکی از قدیمیترین شهرهای روسیه شناسایی شده است.
به گزارش روابطعمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، مرتضی رضوانفر، عضو هیأت علمی این پژوهشگاه درباره این کتیبهها توضیح داد: شهر دربند قدیمیترین شهر روسیه است که توسط قبادِ یکم و فرزندش خسرو انوشیروان به عنوان بام امپراتوری ساسانی پایهگذاری شده است.
او افزود: این شهر تعداد زیادی کتیبۀ فارسی دارد که فرامین شاه عباس صفوی، فرمان مرمت مسجد جمعه، فرمان ساخت مسجد شاه عباس و فرمان لایروبی چشمه از جمله این کتیبهها است.
این زبانشناس به محتوای برخی از این کتیبهها اشاره کرد و گفت: در کتیبه فرمان مرمت مسجد جمعه آمده است "به فرمان شه جم شاه عباس، که او را صد سکندر هست چاکر/ غلام درگهش حیدر قلی ساخت، چنین سدی بگردید از فلک سر/ پی تاریخ اتمامش که کردند، باقبال شهنشاهی میسر/ چو پیشانیش در آن سد خرد گفت، بنای ثانی سد سکندر (۱۰۲۲ق)."
رضوانفر افزود: در کتیبه فرمان ساخت مسجد شاه عباس ابیاتی همچون "هذا بناء ابوالمظفر شاه عباس بهادرخان حسینی/ و بسعی قرخان بیگ سوازلو ولد پولادبیگ/ خوش گوشۀ با صفاست آنجا، گویا نظر خداست آنجا/نوشتن این تاریخ سنۀ ۱۰۳۶ق" آمده است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه همچنین گفت: کتیبه فرمان لایروبی چشمه شامل ابیات، "در زمان عدالت آنشه، شاه عباس چاکر حیدر/ قلت آب قلعۀ دربند، چون شنید آنشه خجسته سیر/ حکم بر خان شیروان فرمود، آن عدالت بنا نیکو محضر/ آنکه نامش نجفقلیخان است، که زعدلش نمانده آفت و شر/ حاجی یعقوب را مقرر کرد، تا برآرد، ز سنگ خاره، گهر..." است.