قیمت‌گذاری دستوری محصولات و عدم تناسب نرخ فروش با نرخ رشد نهاده‌های تولید از جمله چالش‌های عمده در صنعت خودروسازی طی سال‌های اخیر است. حال موضوعی که مطرح است، این است که آزادسازی قیمت خودرو بر سودآوری شرکت های خودرویی چه تاثیری می تواند داشته باشد؟

قیمت‌گذاری دستوری محصولات و عدم تناسب نرخ فروش با نرخ رشد نهاده‌های تولید از جمله چالش‌های عمده در صنعت خودروسازی طی سال‌های اخیر است. حال موضوعی که مطرح است، این است که آزادسازی قیمت خودرو بر سودآوری  شرکت های خودرویی چه تاثیری می تواند داشته باشد؟
 
 
حسین مقیسه کارشناس صنعت خودرو:
آزاد سازی واردات خودرو با تعرفه معقول
حسین مقیسه کارشناس صنعت خودرو، معتقد است نرخ گذاری دستوری ومابه‌التفاوت قیمت کارخانه و قیمت بازار، نه تنها نفعی برای شرکت های خودروسازی  نداشته است، بلکه فایده ای برای مصرف‌کننده نیز نداشته و می توان گفت بیشترین منفعت این قیمت‌گذاری عاید سودجویان این بازار شده است. وی می گوید: از آنجا که می دانیم سیاست قیمت‌گذاری دستوری سبب ایجاد رانت می شود بهترین راهکار با توجه به شرایط زیاد پیچیده نیست اجازه واردات خودرو با یک تعرفه معقول بدون دخالت در قیمت ارز در میان مدت و بلند مدت بدهند و خودرو ساز را هم به حال خود رها کنند .
 

 
مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت توضیح داد
چرا خودروسازان تولید خودرو را افزایش نمی‌دهند!؟
مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت گفت: به دلیل اینکه برخی از محصولات زیان ده هستند، خودروساز تمایلی به افزایش تولید ندارد. وقتی در تولید یک محصول ۵۰ میلیون تومان زیان وجود داشته باشد انگیزه برای تلاش جهت افزایش تولید از بین می‌رود.
سهیل معمارباشی در مورد وضعیت تولید صنعت خودروسازی کشور، اظهار کرد: تولید خودرو امسال به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه می‌رسد و هدفی که برای سال آینده برای خودروسازان در نظر گرفته شده است تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است.

مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت در مورد نقش خودروسازان بخش خصوصی در تولید خودرو، افزود: چشم انداز تولید ۱.۶ میلیون دستگاه خودرو، هم برای دو خودروساز بزرگ کشور و هم برای خودروسازان بخش خصوصی است؛ بخش خصوصی حتماً باید به میدان بیاید و در این زمینه حرکت جدی داشته باشد زیرا وزیر صمت حساب ویژه ای روی بخش خصوصی باز کرده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان افزایش ۵۰۰ هزار دستگاهی تیراژ تولید برای سال آینده وجود دارد، تصریح کرد: در حال حاضر نیز امکان افزایش تولید وجود دارد اما به دلیل اینکه برخی از محصولات زیان ده هستند، خودروساز تمایلی به افزایش تولید ندارد. وقتی در تولید یک محصول ۵۰ میلیون تومان زیان وجود داشته باشد انگیزه برای تلاش جهت افزایش تولید از بین می‌رود.

معمارباشی گفت: درخواست وزیر از خودروسازان، افزایش تولید است اما این موضوع الزاماتی دارد. اگر این الزامات محقق شود خودروساز و قطعه ساز پای کار هستند و با توجه به اینکه زیرساخت‌ها تا این سطح وجود دارد و نیاز به سرمایه گذاری زیادی در حوزه زیرساخت نداریم، تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه قابل تحقق است.

مدیرکل صنایع حمل و نقل وزارت صمت در مورد اینکه در ساخت هر خودرو چه میزان ارزبری داریم، گفت: سال گذشته ارزبری هر دستگاه خودرو ۲ هزار و ۲۰۰ دلار بود که امسال با کاهش ۴۰۰ دلاری، ارزبری هر خودرو به صورت میانگین به یک هزار و ۸۰۰ دلار رسیده است.
 
 
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تشریح کرد:
فروش خودرو زیر قیمت تمام شده
علی جدی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: هر چند برنامه وزیر صمت برای افزایش تولید خودرو از اقدامات موثر و مورد خواست کمیسیون صنایع است که می تواند نتایج خوبی را در بازار خودرو داشته باشد اما بر اساس بررسی ها، تحقق همزمان افزایش تولید و کاهش قیمت خودرو در سال جاری عملا بسیار سخت و دور از ذهن به نظر می رسد.

وی با اشاره به تاکید وزیر صمت مبنی بر حذف قرعه کشی خودرو از سال آینده، اظهار داشت: تحقق وعده رشد تولید خودرو به همراه حذف قرعه کشی و تغییر شیوه قیمت گذاری خودرو از اقداماتی است که اجرای آن به طور همزمان دشوار است به همین دلیل کمیسیون صنایع در قالب طرح ساماندهی صنعت خودرو، تجویز واردات خودرو را در این کمیسیون دنبال می کند.

جدی تصریح کرد: با این حال هر گونه برنامه ریزی و اقدام موثر وزارت صمت برای افزایش تولید و کاهش قیمت خودرو خواست نمایندگان و کمیسیون صنایع مجلس نیز است و مسلما اجرای موفق آن موجب رضایت و خرسندی همگان خواهد شد.

این عضو کمیسیون صنایع مجلس همچنین به برخی از بسترهای لازم برای تحقق این اهداف گفت : متاسفانه امروز خودروسازان علی رغم برنامه وزارت صمت ،انگیزه ای برای افزایش تولید ندارند چرا که ناگزیر به فروش خودرو زیر قیمت تمام شده هستند.

جدی با توجه به برنامه تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو در سال 1401 بیان کرد : معلوم نیست این میزان تولیدی که وزیر صمت برای سال آینده وعده می دهند با چه انگیزه ای قرار است از سوی شرکتهای خودروساز محقق شود.

وی با اشاره به اینکه دستیابی به اهداف وزیر در رشد تولید خودرو در امسال و سال آینده بسیار سخت و دشوار خواهد بود ، افزود : اصلاح زنجیره قیمت خودروسازان و کاهش قیمت مواد اولیه با هدف کاهش قیمت خودرو نیز از برنامه هایی است که به دلیل عرضه مواد اولیه در بورس با ابهامات زیادی روبرو است و ملموس به نظر نمی رسد اما حتما وزیر صنعت برای تحقق آن و کاهش قیمت تمام شده خودرو و مدیریت قیمت مواد اولیه در زنجیره تولید برنامه هایی دارند که باید منتظر اجرای آنها بود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در پایان با تاکید بر اینکه حذف قرعه کشی خودرو بستگی به تحقق افزایش تولید خودرو دارد ، بیان کرد : در صورتی که تولید افزایش پیدا نکند و تقاضای فعلی در بازار وجود داشته باشد به طور قطع حذف قرعه کشی از برنامه فروش خودروسازان به سهولت قابل اجرا نخواهد بود.
 
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داد:
افزایش منطقی برای قیمت کارخانه ای خودرو
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: با تصمیم دولت، قیمت فروش کارخانه ای خودرو رشد منطقی خواهد داشت.
مجید عشقی، با اعلام این خبر اظهار داشت: روش فروش و قیمت گذاری خودرو مورد قبول هیچ کس نیست و از این روش، خودرو ساز، مصرف کننده و دولت، منفعت نمی ‌برند و سهامداران ناراضی هستند و ضرر زیادی می ‌کنند.

به گفته وی، تصمیمی که در دولت و وزارت خانه های اقتصاد و صمت، گرفته شد باعث می‌شود قیمت فروش کارخانه‌ ای خودرو رشد منطقی کند و شرکت‌های خودروسازی زیان نبینند و بتوانند طرح‌های توسعه‌ای را اجرا کنند.

عشقی با توجه به گزارش‌های شش ماهه، از رشد خوب شرکت‌های خودروسازی خبر داد و اضافه کرد: امیدوارم تغییر فرمول تعیین قیمت فروش کمک کند میزان(تیراژ) تولید و فروش در ایران خودرو و سایپا افزایش پیدا کند.
 
مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان ایران مطرح کرد:
تدوین راهکاری برای رفع موانع و افزایش تولید
در همین ارتباط  مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان ایران ،با اشاره به لزوم تدوین راهکاری برای رفع موانع و افزایش تولید خودرو در کشور افزود: برای اجرای هر برنامه صادراتی باید ابتدا تولید خودرو چند درصدی بالاتر از نیاز واقعی بازار داخل باشد و باید در برنامه وزارت صمت این مساله به درستی دیده شده و راهکاری برای افزایش تولید خودرو در نظر گرفته شود تا ضمن اینکه نیاز بازار داخل را پوشش می دهد مازاد آن به صادرات اختصاص یابد.

وی همچنین الزامات و استانداردهای ایمنی و آلایندگی را از نکات بسیار مهم در حوزه صادرات ذکر کرد و گفت: امروز الزامات و استانداردهای آلایندگی و ایمنی از جمله مواردی است که تمام خودروسازان برای خودروهای تولیدی در نظر گرفتند از این جهت باید دید بازارهای هدف در حوزه صادرات کدام کشورها هستند و چه الزامات و استانداردهایی را خودروسازان باید برای صادرات رعایت کنند.

دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های خودرو ایران در ادامه با توجه به ملاحظات مربوط به صادرات خودرو، نقل و انتقال وجوه صادراتی را از مسائل بسیار مهم در شرایط تحریم عنوان کرد و اذعان داشت: در طرح صادرات خودرو باید دید نحوه انتقال و بازگشت ارز صادراتی چگونه خواهد بود و آیا بانک ها و نهادهای مالی در این شرایط تحریم این مبادلات را انجام می دهند تا بتوان این مبالغ را به کشور باز گرداند.

بیگلو در پایان به موضوع خدمات پس از فروش خودروهای صادراتی پرداخت و خاطر نشان کرد: خدمات پس از فروش خودروهای صادراتی از ملاحظات و نکات بسیار مهمی است زیرا زمانی که خودرویی صادر می شود مساله خدمات پس از فروش و قطعات یدکی این خودروها از موارد بسیار مهمی است که باید در بحث صادرات خودرو و ساز و کارهای آن در نظر گرفته شود.