درختهایی طلایی با ۱۷ شاخه، نماد آیین نکوداشت سال طلایی صنعت پتروشیمی بودند؛ درختهایی که درختهای باغ طوبی نام گرفته بودند و ۱۷ شاخه آن نماد ۱۷ طرح صنعت پتروشیمی بود که با بهره برداری آن در طول یک سال، سال طلایی صنعت پتروشیمی رقم خورد.

درختهای طلایی طوبی، نماد مراسمی بودند که برای ثبت بینظیرترین سال تاریخ صنعت پتروشیمی در ایران برگزار شد؛ سالی که با بهره‌برداری از ۱۷ طرح از طرح‌های جهش دوم صنعت پتروشیمی همراه بود. آن هم در شرایطی که کرونا و تحریم، از دو جهت، صنعت پتروشیمی را تحت فشار قرار داده بودند.

 

در اواخر سال ۱۳۹۸، کرونا به ایران رسید و به دلیل پروتکل های سختگیرانه، موجب رکود شدید کسب و کارها و همچنین پروژه‌های عمرانی بویژه در ماههای اول شد. کرونا روی تولید و همچنین حمل و نقل کالا توسط کشتی‌ها هم تاثیرگذار بود و بسیاری از سفارشات کالا و تجهیزات برای پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای از جمله پروژه‌های در دست اجرای صنعت پتروشیمی، با تاخیر می‌رسید. بهانه‌ها برای تاخیر در راه اندازی ۱۷ پروژه‌ صنعت پتروشیمی که برای یک سال برنامه‌ریزی شده بود کافی بود! اما قرار نبود تاخیری در کار باشد؛ چرا که این پروژه ها، پل موفقیت در مسیر تحقق به هنگام جهش دوم صنعت پتروشیمی بودند.

 

از خرداد 1399 تا خرداد 1400، تک تک این پروژه ها به بهره برداری رسید تا رکوردهایی بینظیر در تاریخ شصت ساله صنعت پتروشیمی ایران ثبت شود و گام بلندی در مسیر تحقق جهش دوم صنعت پتروشیمی برداشته شود.

 

یکشنبه دهم مرداد، ساختمان شرکت ملی صنایع پتروشیمی میزبان مدیران این هفده پروژه افتتاح شده در سال طلایی صنعت پتروشیمی و سایر مدیران صنعت پتروشیمی بود تا مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، از تک تک مدیرانی که هر کدام نقشی در رقم خوردن طلایی ترین سال این صنعت داشتند تقدیر کند. این مراسم، البته یادآوری نکته ای هم بود که در یک دهه گذشته کمرنگتر شده بود و آن هم نقش رگولاتوری NPC، این برند خوشنام و معتبر ایرانی در عرصه جهانی، بود. برندی که در سالهای اخیر گام های بلندی برای حفظ نقش محوری آن در صنعت پتروشیمی، آن هم نه در شعار، بلکه در عمل، برداشته شد تا اهمیت برافراشته ماندن چتر NPC بر سر صنعت پتروشیمی آشکارتر شود.

 

آیین نکوداشت سال طلایی صنعت پتروشیمی، به قول مهندس بهزاد محمدی، می توانست بزرگتر از این مراسم برگزار شود، چراکه رکوردهایی که ثبت شده، آنقدر بی نظیر است که شاید به راحتی قابل تکرار نباشد. اما شرایط کرونایی موجب شد مراسم در حدود یک ساعت خلاصه شود و در آن به غیر از مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی که میزبان مراسم بود، مدیران عامل متانول کاوه و پالایش گاز بیدبلند به نمایندگی از سایرین، به کوتاهی سخن گفتند. مدیرعامل متانول کاوه از مسیر موفقیت بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی و ویژگی های منحصر به فرد این طرح متانول گفت و مدیرعامل پالایش گاز بیدبلند از کاهش فاصله بالادست و پایین دست و جهش سریع این پروژه پس از سالها رکود و ارزش افزوده آن برای اقتصاد کشور صحبت کرد.

 

مهندس محمدی اما فقط درباره سال طلایی صنعت پتروشیمی سخن نگفت. از منظر او، این تازه اول راه است و به همین دلیل چشم اندازی از مسیر حرکت صنعت پتروشیمی در سالهای آتی را تشریح کرد.

دستاورد سال طلایی صنعت پتروشیمی در سال جهش تولید، بهره برداری از ۱۷ طرح پتروشیمی به ارزش ۱۱.۴ میلیارد دلار و افزایش ظرفیت بی سابقه ۲۵ میلیون تن در یک سال، معادل ۳۸ درصد بود که ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی را به ۹۰ میلیون تن افزایش داد.

 

۶۴ مجتمع تولیدی و ۳ مجتمع پشتیبانی با ظرفیت ۹۰ میلیون تن در سال گذشته در کشور فعال بودند و ۳۴ میلیون تن محصول نهایی در سال ۹۹ تولید شد که ۲۴ میلیون تن از آن سهم صادرات کشور بود.

 

مطبق برنامه در سال ۱۴۰۰ میزان محصول نهایی و قابل فروش صنعت پتروشیمی ۴۳ میلیون تن خواهد بود که ۳۳ میلیون تن از آن برای صادرات و ۱۰ میلیون تن برای بازار داخلی است. بدین ترتیب درآمد ۱۵ میلیارد دلاری سال ۹۹ به ۲۱.۵ میلیارد دلار در سال جاری افزایش خواهد یافت.

 

نکته جالب توجه درباره سال طلایی صنعت پتروشیمی، عملکرد ارزی این صنعت است که در سال 1398 بیست درصد و در سال 1399 هفتاد درصد بیش از تعهد خود به سامانه نیما ارز واریز کرده که نشاندهنده نقش بی بدیل صنعت پتروشیمی در تقویت ثبات ارزی کشور در دو سال اخیر است.

 

آنچه مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی درباره آینده این صنعت بیان کرد و موجب شد آیین نکوداشت سال طلایی صنعت پتروشیمی صرفا به یک دورهمی ساده و حسن ختامی برای یک موفقیت تبدیل نشود و ترسیم کننده چشم اندازی برای آینده این صنعت باشد، اشاره به زنجیره های توسعه طرح های پیشران صنعت پتروشیمی و تاکید بر اهمیت تامین نیاز داخلی برای تقویت زنجیره ارزش در داخل کشور بود.

 

جهش دوم صنعت پتروشیمی با تکمیل پروژه های باقیمانده، در سال جاری به پایان می رسد و ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی 8.5 میلیون تن دیگر افزایش خواهد یافت و آنگاه باید شاهد تلاشی پیگیر و مداوم برای جهش سوم صنعت پتروشیمی باشیم که تا سال 1404 باید 37 میلیون تن دیگر ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی را افزایش دهد. در نقشه راه صنعت پتروشیمی، جزییات گامهای دوم و سوم، طرح های راهبردی گام چهارم، هاب های جدید توسعه ای صنعت پتروشیمی به طور کامل تشریح شده که اگر آن را در کنار نقشه راه زنجیره های توسعه طرح های پیشران قرار دهمی، نمایی کامل از هفت سال آینده صنعت پتروشیمی ایران ترسیم می شود.

 

مردادماه 1400 با آیین نکوداشت سال طلایی صنعت پتروشیمی، باغ طوبی در صنعت پتروشیمی با ۱۷ درخت ۱۷ شاخه، به ثمر نشست اما این آغاز مسیری تازه است که با تکمیل جهش دوم و در پی آن جهش های سوم و چهارم، باغ های طوبای دیگری را برای صنعت پتروشیمی ایران به ثمر خواهد نشاند.

 

حمیدرضا شکوهی