یک طراح لباس و مدرس دانشگاه درباره طراحی لباسهای کاروان اعزامی ایران به مسابقات المپیک، با بیان اینکه «این لباسها در هوا طراحی شدهاند»، معتقد است: ورزشکار باید با لباسش حرف بزند. ورزشکار باید با لباسش آزادی عملش را به همه نشان دهد. این لباسها مجلسی بودند و هیچ آزادی عملی به ورزشکاران نمی دادند.
لیدا فتحی در گفتوگو با ایسنا، در پاسخ به اینکه چرا در اغلب دورهها، طراحی لباس کاروان اعزامی ایران به المپیک با حواشی و انتقادهایی همراه میشود؟ تصریح میکند: متاسفانه هنوز بند «پ»هایی وجود دارند که کسانی از طریق روابط یا ضوابطی انتخاب میشوند و بدون هیچ شناختی نسبت به آن رشته، یک لباس را طراحی کنند.
وی ادامه میدهد: ما در کشوری زندگی میکنیم که سابقه مکتب خانه داشتهایم. مکاتب ما نشان دهنده این است که هنر ایران و هنرمندان ما در دورانهایی در جهان حرف اول را میزدند. اگر در دوران صفوی صادرکننده پارچه بودهایم، اگر در دوران سلجوقی با نقوشمان با دنیا حرف میزدیم، نشان دهنده تبادل نظر هنرمندان با همدیگر بوده است.
این طراح لباس سپس ادامه میدهد: امروز تبدیل به جامعه و فرهنگی شدیم که حتی به سیستم آکادمیک خودمان اعتماد نداریم و این باعث شده منِ مدرس این رشته، مواقعی که تاریخ و هنر را میخوانم، به خودم می بالم که در چه فرهنگی زندگی میکنم، ولی وقتی برخورد برخی سیاستمداران و یا افرادی که تصمیم گیرندهاند را در این جریان می بینم، دچار خودباختگی میشوم. در این دو راه ماندهام که به خوم ببالم؟ به هنرم ببالم؟ یا دچار خودباختگی شوم. طراحی لباس ورزشی جزو مشاغل است و این عنوان در دانشگاههای ما تدریس میشود. نیازی به حرف نو یا خلاقیت هم نیست. چرا کشورهای دیگر در امر طراحی لباس موفق بوده اند، چون با هنر زمان خودشان پیش میروند. الان در دنیا مینیمال آرت حرف اول را می زند. کم گوی و گزیده گوی چون دُر. نیازی ندارد فریاد بزنی متفاوتی.
فتحی با اشاره به طراحی لباس کاروان اعزامی ایران به المپیک توکیو گفت: زمانی که لباسها را دیدم اولین چیزی که در ذهنم خطور کرد لباسهای بیمارستانی بود. کسی که این لباسها را طراحی کرده است اصلا مبانی رنگ را نمیشناخته است. چه کسی گفته لباس ورزشکار باید پایینتر از زانو باشد؟ اینها قوانین من درآوردی است. ورزشکار باید با لباسش حرف بزند. ورزشکار باید با لباسش آزادی عملش را به همه نشان دهد. این لباسها مجلسی بودند و هیچ آزادی عملی به ورزشکاران نمیدادند. ما هنوز شناخت نداریم که لباس یک ورزشکار چه مشخصاتی باید داشته باشد. این لباسها در هوا طراحی شدهاند. به جای اینکه ارزش پرچم در کار بالا برده شود، ارزشش پایین آورده شده. طراح آنقدر بیاعتماد بوده که نقطه تاکید را هم روی مقنعه و هم روی شانه کار کرده است و این یعنی بیاهمیت کردن آن عنصر بصری.
فتحی با بیان اینکه عنصر اصلی یک ورزشکار تحرک است، گفت: طراحی لباس المپیک، با چه عنصری تحرک ورزشکار را نشان داده است؟ ما در قرون اولیه هجری، مکتبهای متعددی داشتهایم که در این مکتبها تمامی هنرمندان با هم همفکری میکردند. هیچکس تکگویی نمیکرد. اگر به نقشی میرسیدند، آن نقش با همه آثار هنری، خودش را نشان میداد. ولی ما متاسفانه تک گویی میکنیم و در مواقع حساس آبروی ملی ما و کل پیشینه فرهنگی ما با یک حرکت اشتباه زیر سوال می رود.
این مدرس دانشگاه عنصر غلط در طراحی لباس کاروان المپیک را استفاده از رنگ آبی عنوان کرد و گفت: اگر پرچم میخواهد حرف بزند دلیلی ندارد رنگ دیگری را قالب کنیم. از طرفی پرچم نباید آنقدر زیاد حرف بزند. چرا می خواهیم فریاد بزنیم ما از ایرانیم. اگر حجاب نماد ایران است، چه دلیلی دارد آن را هم زیر سوال ببریم. اگر حجاب زیباست آن را زیبا نشان دهیم. اینها آمدند و با عناصر بصری که همه به هم کمک میکنند کار زشت دیده شود، کل طراحی لباس ایران را زیر سول بردند. کسی از بیرون نمی داند که طراحان لباس در ایران در این امر مشارکت نداشتهاند. متاسفانه ما از هر چه می خوریم، بیاعتمادی است.
وی در پایان گفت: هنر ایران آنقدر جای حرف دارد که اگر همانها را تلاش کنیم زنده نگه داریم، خیلی جلو میافتیم. ایرانیان در قرون اولیه هجری هنرشان مینیمال آرت بوده است. اما ما همانی که بودهایم را قبول نداریم و به دنبال تقلیدیم، به همین دلیل موفق نمی شویم و درجا میزنیم.