روزنامه ایران نوشت: «تهران از قبل هم شلوغ‌تر شده است. همه جا باز است. همه محدودیت‌ها روی کاغذ مانده‌اند و محدودیتی را از سوی صاحبان مشاغل و اصناف و مردم در عمل به پروتکل‌های بهداشتی نمی‌بینیم. همزمان با عادی‌انگاری‌های گسترده آمار مبتلایان به ویروس کرونا با سویه غالب یعنی دلتای هندی روزبه‌روز رکوردشکنی می‌کند. از آن طرف اگر چه با واردات واکسن تنها در ۲۴ ساعت منتهی به روز گذشته ۲۱۴ هزار و ۱۱۱ دوز تزریق انجام شده است اما در عوض روند مبتلایان نیز بیش از پیش پیشروی می‌کند. در شبانه‌روز گذشته ۲۲ هزار و ۷۵۰ بیمار جدید مبتلا به کووید-۱۹ در کشور شناسایی شد. آمار بیماران بدحال نیز از دیروز برای چهاردهمین روز متوالی افزایش پیدا کرده و تنها در این دو هفته ۶۹۰ نفر به فهرست بیماران بدحال اضافه شده. این در حالی است که با این روند افزایشی به طور میانگین در هفته جاری روزانه ۹۰ نفر بر شمار بیماران بدحال افزوده شده است. افزایش تعداد بی‌سابقه مبتلایان به کرونا تنها در هفته‌های آغازین پیک فعلی نشان‌دهنده شروع سهمگین پیک جدید است. مطابق پیش‌بینی‌های ستاد عملیات مقابله با کرونا در تهران تا انتهای هفته باز هم شاهد افزایش رشد آماری در شاخص‌های بستری و مراجعه سرپایی خواهیم بود. با این همه همچنان پروتکل‌شکنی‌ها در برابر سویه خطرناک دلتا با وجود اعمال محدودیت‌های سنگین در شرایط قرمز ادامه دارد. این در حالی است که در پیش بودن مناسبت‌هایی همچون عید قربان و غدیر و احتمال افزایش مهمانی‌ها و دورهمی‌ها به نگرانی‌ها دامن زده است.
واردات ۷ میلیون واکسن در هفته‌های آتی
همزمان با طغیان ویروس دلتا و در حالی که شرایط برخی استان‌های جنوبی فوق بحرانی گزارش می‌شود اما خبرها حکایت از افزایش میزان تزریق واکسن و سپس واردات واکسن در روزهای آتی دارد. بنا بر اعلام سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا تا کنون در مجموع ٨ میلیون و ٨٠٠ هزار دوز واکسن توزیع شده است و ۴٧٠ هزار دوز واکسن برکت هم بین دانشگاه‌های علوم پزشکی توزیع خواهد شد و هفته آینده نیز حدود ٢ میلیون و ۹۰۰ هزار دوز واکسن می‌رسد و پنجشنبه هم یک محموله واکسن وارد خواهد شد و در مجموع در این هفته و هفته آینده ۷ میلیون دوز واکسن واردات خواهیم داشت.
گسترش دلتا با پروتکل‌شکنان
این روزها در هر نقطه‌ای از شهر پروتکل‌های بهداشتی از سوی اصناف، کسبه‌ و مردم زیر پا گذاشته می‌شود. پارک‌ها و رستوران‌ها و کافه‌ها به روال سابق مملو از جمعیت‌اند. پایانه‌های مسافربری به‌ دلیل سفرهای تابستانی شلوغ و پرازدحام‌اند. تقاضا برای این سفرها افزایش یافته و حتی ادارات بخش خصوصی نیز با وجود اعمال محدودیت دورکاری کارمندان، قوانین مربوط به پروتکل‌های بهداشتی ستاد ملی مقابله با کرونا را دور می‌زنند و با وجود افزایش موارد بستری و اشغال تخت‌های بیمارستانی همچنان دور زدن مردم از شیوه‌های نامه‌های بهداشتی را شاهد هستیم.
آقای پروری، صاحب یکی از برندهای پوشاک در تهران است. او برای مرتبه دوم مبتلا به کرونا شده و در حال گذراندن دوره نقاهت بیماری است. به گفته خودش کرونا را داخل فروشگاه گرفته؛ از بس که مشتری‌ها بدون ماسک داخل مغازه‌اش تردد می‌کنند: «فروشگاه ما حتی بعد از اعلام تعطیلی‌ها باز بود. همه اصناف همین بودند. به هر حال گذشته از حقوق پرسنل کلی چک برگشتی داریم. اجاره مغازه‌ها هم هست. تعطیل نکردیم. در همه این مدت هم یک بار کسی نیامد بگوید چرا فروشگاه تعطیل نیست. چون اگر می‌آمدند از آن سر خیابان تا این سر همه را باید پلمب می‌کردند. البته مردم هم رعایت نمی‌کنند. ما روی در فروشگاه نوشتیم که بدون ماسک وارد نشوید. نظارت می‌کنیم اما مردم ماسک نمی‌زنند. پرسنل من که نمی‌توانند به زور ماسک بگیرند و دست مردم بدهند.»
نسترن حمیدنیا، ۳۴ ساله و مشاور املاک است. او نحوه ابتلا به بیماری‌اش را این گونه برای ما روایت می‌کند: «ما بعد از عید حتی یک روز هم املاکی رو تعطیل نکردیم. فصل جابه‌جایی‌هاست و سرمان به‌شدت شلوغ. این همه در سال مگس می‌پرانیم که تابستان برسد چون پورسانت‌های خوبی گیرمان می‌آید. به همین خاطر املاکی ها تعطیل نمی‌کنند. مشتری‌های املاک هم همه‌جور آدم هایی هستند. نمی‌توانیم به‌ خاطر ماسک‌نزدن مشتری‌مان را رد کنیم. بی‌ماسک و با ماسک همه داخل مغازه ۹ متری رفت و آمد می‌کنند. من کرونا را در یکی از این جلسه‌های رهن و اجاره ملک گرفتم. روز بعد جلسه که مشتری برای عقد قرار داد نیامد فهمیدم کرونا گرفته چند روز بعد هم علائم خودم شروع شد. مشاور بغل دستی‌ام هم گرفت. کلا ۶ نفر بودیم ۴ نفرمان گرفتیم. آن دوتای دیگه هم گفتند ناقل بودند خانم و پدرشان درگیر شدند. اوضاع دوتا از مشاوران خیلی بد بود چند روزی هم بستری شدند. شنیدم یکی‌شان هنوز ترخیص نشده و ریه‌هاش درگیر شده‌اند.»
بی‌تفاوت‌شدن مردم با افزایش پیک‌های کرونا
احمد مهری، اپیدمیولوژیست و کارشناس بهداشت عمومی، درباره چرایی عدم همراهی مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید: «ماهیت اپیدمی بیماری‌های تنفسی پیشرونده‌بودن آن است. با افزایش تعداد مبتلایان پیک بیماری رخ می‌دهد و سپس با افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی رشد مبتلایان متوقف می‌شود. بنابراین یک فاصله دو تا سه ماه برای شروع هر پیک وجود دارد که وابسته به چند مسأله است، بیماریابی فعال، شناسایی موارد مشکوک و تشخیص خوشه‌های بیماری و شکستن زنجیره انتقال بیماری.»
مهری با اشاره به پیک‌های متعدد کووید-۱۹ می‌گوید: با افزایش تعداد پیک‌ها مردم از رفتارهای بهداشتی خسته می‌شوند و به نوعی احساس خطر از ایپدمی در جامعه کاهش می‌یابد. مثال آن عدم استفاده از ماسک در افرادی که یک بار به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند یا کسانی که ناقل بیماری بوده‌اند و با این بهانه که «من کرونا نمی‌گیرم» ماسک‌ها را کنار زده‌اند.
او با بیان این که مسأله عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی عموم مردم نیست، می‌افزاید: افراد خاطی این جریان یعنی کسانی که سعی در برگزاری تجمعات و همایش‌ها دارند، باعث کاهش حساسیت توجه مردم به شیوه‌نامه‌های بهداشتی شده‌اند. سهم فعلی و مهلک کرونا در شرایط فعلی ایجاد تجمعات و دورهمی‌ها است. گاهی رفتارهای مدیران و سیاستگذاران در امر مدیریت کرونا تناقض دارد و این باعث کاهش رعایت پروتکل‌ها می‌شود. برای مثال در سیستم حمل‌ونقل عمومی شرایط برای ایجاد فاصله‌گذاری مناسب نیست. مسئولیت وزارت بهداشت برای مداخله ۲۰ تا ۳۰ درصد است. مابقی وظیفه سایر نهادهایی است که باید به اجرای قانون اهتمام داشته باشند.
این کارشناس بهداشت عمومی با اشاره به کمبود نیروی بهداشتی برای نظارت در اجرای پروتکل‌ها نیز عنوان می‌کند: ساختار نظام سلامت نگاه درمان‌محور دارد، یعنی کمبود نیروی بهداشتی برای بازرسی بهداشتی، انجام تست و مراقبت مرزی هیچ وقت در نظام سلامت احساس نمی‌شود اما موقعی که بیمارستان‌ها پر و مبتلایان زیاد می‌شود کمبود نیروی درمان مطرح می‌شود. در حالی که باید قبل از رخداد پیک مراقبت مرزی زیاد شود رعایت پروتکل‌های بهداشتی را زیاد کنیم. ما با کمبود نیرو و بازرس بهداشتی و کارشناس بهداشت چه در سطح خدمات بیماریابی و تشخیص و چه انجام تست مواجه هستیم. در حوزه بازرسی هم کمبود شدید نیرو داریم. در استان تهران حداقل نیروی بهداشتی وجود دارد. این افراد نمی‌توانند همه بازرسی‌ها را انجام دهند چون نظام سلامت اثرات این را جای دیگر می‌بیند، احساس کمبود نمی‌کند.
مهری در ادامه می‌گوید: هزینه هر تخت بیمارستان در آی‌سی‌یو بالای ۳ تا ۵ میلیون برای هر بیمار مبتلا است. حقوق یک نیروی بهداشتی در کشور بین ۳ تا ۶ میلیون تومان است. ما مدیریت منابع مالی را اشتباه درک کردیم. اگر مبلغی را برای تأمین نیروی ناظر بهداشتی هزینه کنیم و در شرایط قرمز از اصناف حمایت کنیم، از صرف هزینه میلیاردی در بیمارستان‌ها پیشگیری می‌شود. ما باید قبول کنیم مردم خسته شده‌اند. زدن ماسک در گرما سخت است، با این حال همچنان مهم‌ترین مداخله رعایت پروتکل‌هاست. تا زمانی که به ایمنی مطلوبی با واکسیناسیون نرسیده‌ایم، باید پروتکل‌ها را جدی بگیریم.
اجرای ۷۵ درصدی پروتکل‌های بهداشتی در دستگاه‌های اجرایی
عباس پاشا، معاون توسعه انسانی استانداری تهران می‌گوید که حدوداً ۶۰۰ هزار نیروی انسانی در بخش دولتی در تهران فعالیت می‌کنند که در محدودیت‌های دو هفته‌ای اخیر به دو بخش فعالیت‌های ضروری و فعالیت‌های عادی تقسیم شده‌اند. در گروه دوم تنها ۳۰ درصد کارمندان حق مراجعه حضوری به محل کار خود را دارند و افرادی که در سر کار خود حاضر می‌شوند عمدتاً از گروه اول یعنی مشاغل ضرور مثل بانک‌ها، بیمارستان‌ها، اداره مالیات و ثبت اسناد هستند که بسته به نیاز حتی در روزهای جمعه و تعطیل نیز حضورشان ضروری است.
او با تأکید بر این که به طور مداوم فعالیت ادارات و نهادهای عمومی رصد شده و تخلفات نیز از طریق سامانه سامد با شماره ۱۱۱ به بخش بازرسی استانداری اعلام می‌شود، تأکید می‌کند: میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستگاه‌های اجرایی با توجه به شدت نظارت‌ها و تأکید بر استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی بیش از ۷۵ درصد است.
او درباره تخلفات احتمالی طی این دو هفته می‌گوید: میزان گزارش‌ها از دستگاه‌های مختلف زیاد نبوده است اما می‌توانیم بگوییم که بانک‌ها در صدر این گزارش‌ها قرار داشتند. البته بیشتر این تخلفات به عدم اجرای دورکاری ۵۰ درصدی در بانک‌ها برمی‌گردد.