شاید برای بسیاری از هموطنان پیش آمده که بدون آنکه خودروی خود را از پارکینگ خانه بیرون آورده باشند، پیامک تخلفات راهنمایی و رانندگی اعم از نبستن کمربند ایمنی، صحبت با گوشی همراه و عبور از محدودیت‌های ترافیکی دریافت کرده‌اند، در این شرایط تکلیف چیست؟

شاید برای بسیاری از هموطنان پیش آمده که بدون آنکه خودروی خود را از پارکینگ خانه بیرون آورده باشند، پیامک تخلفات راهنمایی و رانندگی اعم از نبستن کمربند ایمنی، صحبت با گوشی همراه و عبور از محدودیت‌های ترافیکی دریافت کرده‌اند، در این شرایط تکلیف چیست؟
طی چند روز گذشته برخی شهروندان در تماس تلفنی با ایرنا از دریافت پیامک های غیر واقعی تخلفات رانندگی گلایه کردند و خواستار اطلاع رسانی و پیگیری خبری هان و نیز اصلاح فرآیند این موضوع شده اند.
یکی از این شهروندان در گفت وگو با ایرنا تصریح کرد: خودروی بنده اکنون در پارکینگ منزل است و حاضرم از وقت کاری خود گذشته و این موضوع را ثابت کنم، وقتی همه قوانین را رعایت کنی و این گونه پیامک ها ارسال شود به لحاظ روانی بسیار آزاردهنده خواهد بود، شاید مبلغ جریمه مهم نباشد اما برای من مهم است که به قوانین پابند بوده و خیالم از این بابت راحت باشد نه اینکه به ناگهان چنین پیامک هایی ارسال شود و ذهن آدم را درگیر کند.
یکی دیگر از شهروندان تهرانی در این زمینه می گوید: برای پیگیری پیامک جریمه ای که به ناحق برای بنده ارسال شده بود بارها و بارها با ۱۱۰ تماس گرفتم تا در این زمینه راهنمایی بگیریم و بیشتر ۲۰ بار با این سامانه به اصطلاح اورژانسی پلیس تماس گرفتم تا با کارشناس مرتبط با حوزه راهنمایی و رانندگی صحبت کنم که متاسفانه موفق نشدم.
ارسال چنین پیامک هایی دلیل دیگری جز مخدوش کردن پلاک ندارد، جرمی که در قانون دیده شده و به لحاظ اخلاقی نیز از آن جهت که حق الناس به شمار می رود، کاری زشت و ناپسند تلقی می شود. قانون به صورت جدی با این پدیده زشت اجتماعی برخورد می کند.
پلیس راهور بارها و بارها هشدار و تذکر داده که مالکان خودروهایی که پلاکشان را مخدوش کرده و ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه را تغییر دهند برابر ماده قانونی به حبس از سه تا ۶ ماه محکوم می‌شوند. دستکاری و مخدوش کردن غیرقانونی پلاک خودرو علاوه بر اینکه خلاف قانون است، مشکلاتی را نیز برای دیگران ایجاد می‌کند.
ماموران پلیس راهور در مواجهه با خودروهایی که دارای پلاک مخدوش هستند، ضمن اعمال قانون، راننده را به دستگاه قضایی معرفی خواهند کرد که علاوه بر جریمه نقدی، برای آنها حبس نیز در نظر گرفته می شود چرا که رانندگی با خودروهای پلاک مخدوش و ناخوانا جرم تلقی و برابر قانون با خاطیان برخورد خواهد شد.
بر این اساس آن دسته از رانندگانی که برای فرار از اعمال قانون پلاک‌های وسایل نقلیه خود را مخدوش می‌کنند تا دوربین‌ها نتوانند جریمه‌ای برای آن ها ثبت کنند به منظور اعمال قانون به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
برخی رانندگان پلاک های خودرو را با پاشیدن گل و لای، تغییر ارقام پلاک و پوشاندن پلاک با هر وسیله ممکن، مخدوش و ناخوانا می کنند که پلیس در صورت مشاهده بدون هیچ اغماضی با آن ها برخورد قانونی خواهد کرد.
پلاک، هویت اصلی وسایل نقلیه و تنها ابزار شناسایی برای مالکان وسیله نقلیه محسوب شده و رانندگان نباید بخاطر فرار از اعمال قانون این هویت را مخدوش کنند.
دوربین های هوشمند ثابت ثبت تخلف، تصاویر رانندگان متخلف را به راحتی ضبط کرده و هویت آنها را برای پلیس به راحتی محرز می کند.
قانون مخدوش کردن پلاک خودرو
طبق ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی هر فردی ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه را تغییر دهد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر یا تعویض پلاک تقلبی استفاده کند، به حبس از ۶ ماه تا یک‌سال محکوم می‌شود. بر اساس این ماده قانونی چنانچه فردی پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به خودرو خود الصاق کند یا برای آن پلاک تقلبی بکار برد نیز مشمول این مجازات خواهد شد.
تغییر غیرقانونی و مخدوش کردن پلاک خودرو از جمله جرائمی است که در سال های اخیر به ویژه در شهرهای بزرگ افزایش یافته است. افرادی که اقدام به این عمل می‌کنند علاوه بر فرار از قانون، جریمه اعمال غیرقانونی خود را به حساب دیگر شهروندان می‌گذارند، به همین دلیل خلافی هر دو پلاک باید توسط فرد خاطی پرداخت شود. دستکاری و مخدوش کردن غیرقانونی پلاک خودرو در عین آنکه جرم تلقی می‌شود مشکلاتی را نیز برای دیگران ایجاد و حقوق افراد دیگر را ضایع می‌کند، زیرا اقدام آنها موجب صدور قبض جریمه برای فرد دیگری می‌شود.
متخلفان برای فرار از قانون روش‌های مختلفی برای ناخوانایی پلاک استفاده می‌کنند که می‌توان به پخش روغن‌های تیره بر روی پلاک، گلی و خاکی کردن پلاک، استفاده از اسپری های مخصوص، استفاده از کاورهای پلاستیکی تیره اشاره کرد.
برخورد پلیس با پلاک های مخدوش
سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا در مورد سرانجام ارسال پیامک هایی برای شهروندان و شکایت از این که در مکان خاصی که برای آنها پیامک ارسال شده، حضور نداشته اند؟ گفت: تردد همه خودروها در هر نقطه و ساعتی از شبانه روز در چک اپراتورهای قابل رویت است اما بعضا برخی ترددها در شب انجام شده و دوربین در ثبت شماره پیامک شاید دچار خطا می شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است شماره همراه صاحبان خودروها، شماره دیگری باشد که باید افراد با تغییر مکان و شماره همراه در اسرع وقت موضوع را به پلیس اطلاع رسانی کنند تا دچار مشکل نشوند اما در کل جریمه پیامک های ارسال شده دو مرحله‌ای است، ما در چند مرحله اعمال جریمه را کنترل می‌کنیم، به طور مثال وقتی خودرویی تخلف می‌کند یک پیامک برای راننده ارسال می‌شود که شما با مثلا این شماره خودرو  مرتکب تخلف شده اید اما در حال بررسی است بعد از آن نرم‌افزاری به صورت سیستمی پلاک و خودرو را بررسی می‌کند سپس عامل انسانی به صورت اپراتوری کنترل را انجام می‌دهد و در صورت انطباق مشخصات موجود با ارکان وسیله نقلیه، پیامک جریمه برای فرد ارسال می‌شود.
رییس پلیس راهور ناجا به هوشمندسازی پلیس راهور اشاره کرد و گفت: با هوشمندسازی انجام شده امکان اینکه با تغییر پلاک جریمه برای فرد دیگری صادر شود، وجود ندارد زیرا در زمان شماره‌گذاری خودرو، رنگ، نوع و مدل خودرو در سامانه پلیس ثبت می‌شود.
هادیانفر درباره پوشاندن پلاک خودروها گفت: از آن جایی که امکان تشخیص پلاک خودرو وجود دارد، پلیس می تواند پلاک اصلی این خودروها را نیز با استفاده از ارکان وسیله، تجهیزات و نوع آن شناسایی کند.  
چک اپراتورها، راهی برای شناخت پلاک های مخدوش
سرهنگ عین الله جهانی معاون اجتماعی پلیس راهور نیز در این زمینه گفت: چنانچه برای افرادی پیامکی با این مضمون آمده باشد که تردد مالک خودرو در حال بررسی است؛ این افراد نگران نباشند زیرا این پیامک در چک اپراتورهای بخش اجرائیات پلیس راهور به صورت سیستمی بررسی می شود و چنانچه رنگ و نوع خودرو با پیامک ارسالی هماهنگی نداشته باشد، حذف می شود.
وی تصریح کرد: البته اگر پیامک دومی آمد که در آن ذکر شده، مرتکب فلان تخلف شده اید و این پیامک دارای شناسه پرداخت باشد، یعنی تخلفی صورت گرفته و باید جریمه پرداخت شود.
جهانی اضافه کرد: چنانچه فردی در فلان جاده و مسیر ترددی نداشته اما پیامک دریافت کرده است، این نوع پیامک ها نیز در چک اپراتورهای پلیس راهور بررسی و از سیستم حذف می شود.
معاون اجتماعی پلیس راهور در پاسخ به این سئوال که تکلیف پیامک های ارسالی برای افرادی که دارای مجوز تردد در طرح شبانه و ورودی و خروجی برخی از شهرهای نارنجی هستند، چیست؟ گفت: چنانچه نام دارندگان مجوز فرمانداری ها در سیستم اجرائیات راهور ثبت شده اما برای آن ها پیامک هشداری آمده است، نگران نباشند، زیرا با ارسال این پیامک جریمه ای برای آنها منظور نمی شود.

معصومه نیکنام