جمله‌ای قدیمی به افراد هشدار می‌دهد که «تلویزیون موجب فاسدشدن مغز می‌شود»، تحقیقات زیادی در این مورد انجام شده و ممکن است تا حدودی این جمله درست باشد و محققان دریافتند، تماشای روزانه و بیش از اندازه تلویزیون در دوران بزرگسالی و میانسالی موجب پیری سریع‌تر مغز شده و فرد را در معرض خطر بزرگتر کاهش عملکرد شناختی قرار خواهد داد.

جمله‌ای قدیمی به افراد هشدار می‌دهد که «تلویزیون موجب فاسدشدن مغز می‌شود»، تحقیقات زیادی در این مورد انجام شده و ممکن است تا حدودی این جمله درست باشد و محققان دریافتند، تماشای روزانه و بیش از اندازه تلویزیون در دوران بزرگسالی و میانسالی موجب پیری سریع‌تر مغز شده و فرد را در معرض خطر بزرگتر کاهش عملکرد شناختی قرار خواهد داد.
به نقل از نیوز، محققان کشف کردند که تماشای تلویزیون به میزان متوسط تا زیاد طی میانسالی با کاهش حجم ماده خاکستری مغز مرتبط است، بااین‌وجود رفتارهای بی‌تحرک که محرک مغز هستند مانند خواندن، نتایج منفی مشابه به همراه نخواهد داشت.
ماده خاکستری بافت تیره مغز و نخاع است و به هماهنگی کنترل ماهیچه‌ها، بینایی، شنوایی، تصمیم‌گیری و دیگر عملکردهای مهم مغز کمک می‌کند. هرچه حجم ماده خاکستری مغز بیشتر باشد مهارت‌های شناختی فرد نیز بهتر خواهد بود.  

تماشای تلویزیون روند پیری ذهنی را تسریع می‌کند
پژوهشگران دانشکده بهداشت عمومی جان هاپکینز بلومبرگ ایالات‌متحده به طور خاص تاثیر تماشای تلویزیون بر حجم ماده خاکستری را بررسی کردند. دکتر رایان دوگرتی و گروه وی از بخش اپیدمیولوژی، ۵۹۹ نفر را با میانگین سنی ۳۰ سال بررسی کردند و از آنان میانگین ساعات تماشای تلویزیون طی سال گذشته را سوال کردند.
سپس این گروه تحت اسکن ام‌ارای قرار گرفتند و نتایج نشان داد افرادی که بیشترین میزان تماشای تلویزیون را گزارش کرده بودند دارای کمترین میزان حجم ماده خاکستری مغز بودند. همچنین پژوهشگران کشف کردند، حجم ماده خاکستری مغز به میزان ۰.۵ درصد با هر افزایش ساعت تماشای تلویزیون کاهش می‌یابد که همان نرخ سالانه کاهش در سنین میانسالی است.
دکتر دوگرتی اظهار کرد: «در زمینه سلامت شناختی و مغزی تاثیر همه رفتارهای کم‌تحرک برابر نیستند و فعالیت‌های کم‌تحرک غیر تحریک‌کننده مانند تماشای تلویزیون با خطر بیشتر ابتلا به اختلال شناختی مرتبط است و تحریک شناختی فعالیت‌های بی‌تحرک (به‌عنوان‌مثال، مطالعه، بازی‌های رایانه‌ای و رومیزی) با شناخت پایدار و کاهش احتمال زوال عقل ارتباط دارد.»
سرپرست این تحقیق بیان کرد: درنظرگرفتن تفاوت‌های زمینه‌ای در تغییر رفتارهای کم‌تحرک هنگام بررسی سلامت شناختی و مغزی بسیار مهم است.
وی افزود: نتایج تحقیقات ما نشان داد، تماشای تلویزیون با عملکرد شناختی و حجم ماده خاکستری با فعالیت‌های جسمی مرتبط است و اشاره می‌کند که این بی‌تحرکی ممکن است سهم منحصربه‌فردی در افزایش میزان خطر سلامت شناختی و مغزی داشته باشد. این نتایج بسیار مهم هستند زیرا در حال حاضر پذیرفته شده است که نوروبیولوژی زوال عقل از جمله آتروفی مغز از دوران میانسالی آغاز می‌شود و دوره‌ای است که می‌توان رفتارهای قابل تغییر مانند تماشای بیش از حد تلویزیون را مورد توجه قرار دهیم و با کاهش این روند پیری سالم مغز را تقویت کنیم.

زوال عقل به‌سرعت در سراسر جهان در حال گسترش است
دانشمندان از نیویورک و آلاباما داده‌های مختلفی را مورد بررسی قرار دادند و در این تحقیق بر کاهش شناختی، خطر ابتلا به زوال عقل و مارکرهای ساختاری مغز از اسکن‌های تصویربرداری شده مغز تمرکز کردند. بر اساس داده‌های گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه پزشکان در سراسر جهان، حدود ۱۰ میلیون مورد جدید زوال عقل را تشخیص می‌دهند. محققان انتظار دارند تا سال ۲۰۵۰ شیوع زوال عقل در کشورهای با درآمد بالا ۱۱۶ درصد و در کشورهای کم‌درآمد ۲۶۴ درصد افزایش یابد.
پریا پالتا، متخصص مغز و اعصاب در مرکز پزشکی ایروینگ دانشگاه نیویورک - پروتستان / کلمبیا خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، هیچ دارویی برای درمان یا جلوگیری از زوال عقل موجود نیست اما نتایج گزارشی که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که تقریبا ۴۰درصد از تشخیص‌های زوال عقل در سراسر جهان ممکن است با اصلاح ۱۲ عامل خطر ازجمله ورزش، موجب پیشگیری یا تاخیر ابتلا به زوال عقل شود.»
وی افزود: یافته‌های ما نشان می‌دهد که میزان تماشای تلویزیون که نوعی رفتار کم‌تحرک محسوب می‌شود، ممکن است به کاهش شناختی و نشانگرهای تصویربرداری از سلامت مغز مربوط شود؛ بنابراین کاهش رفتارهای کم‌تحرک مانند تماشای تلویزیون ممکن است یک هدف مهم اصلاح سبک زندگی برای حمایت از سلامت مطلوب مغز باشد.
گروه تحقیقاتی وی از شرکت‌کنندگان در مورد میزان اوقات فراغت خود و تماشای تلویزیون سوال کردند. با این حال، شرکت‌کنندگان بر اساس ساعات یا زمان مشخصی سوالات را پاسخ نداند اما گزارش کردند که هرگز یا به‌ندرت تلویزیون تماشا نکردند و گاهی اوقات میزان تماشای تلویزیون متوسط و یا مناسب بوده و اغلب زیاد تلویزیون تماشا کردند.
 این داده‌ها شامل نتایج ۱۰ هزار و ۷۰۰ بزرگسال با میانگین سنی ۵۹ سال بود. محققان پنج مرتبه در طول ۲۴ سال این افراد را مورد بررسی قرار دادند تا آزمایش‌های شناختی را با تمرکز بر حافظه فعال، زبان و عملکرد اجرایی و سرعت پردازش پیگیری کنند.
طی ۱۵ سال افرادی که گزارش کرده بودند میزان زیادی تلویزیون تماشا می‌کنند ۶.۹ درصد کاهش شناختی بیشتری نسبت به افرادی داشتند که به‌ندرت تلویزیون تماشا می‌کردند.

سبک زندگی کم‌تحرک برای سالمندان تاثیر منفی دارد
محققان بیرمنگام ۱۶۰۱ بزرگسال را از یک مجموعه داده با میانگین سنی ۷۶.۲ سال که تحت اسکن مغز ام‌ارای ‌قرار گرفتند مورد بررسی قرار دادند. از میان این بیماران  ۹۷۱ نفر میزان تماشای تلویزیون را در ویزیت‌های قبلی بسیار بالا ارزیابی کرده بودند. افرادی که میزان تماشای تلویزیون را متوسط ‌یا زیاد توصیف کردند، بیش از یک دهه بعد، حجم کمتری از ماده خاکستری داشتند که نشان‌دهنده آتروفی یا زوال بیشتر مغز است. محققان متذکر شدند که ارتباط بین میزان تماشای تلویزیون و ماده خاکستری مغز با مشاهده مداوم تلویزیون در تمام دوره میانسالی افزایش می‌یابد.
کلی پتیت گابریل، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه آلاباما در بیرمنگام اظهار کرد: درحالی‌که نتایج مطالعات، فواید ورزش برای حمایت از سلامت مغز را نشان داده‌اند اما در مورد عواقب احتمالی طولانی‌مدت بی‌تحرکی مانند تماشای تلویزیون بر روی ساختار و عملکرد مغز اطلاعات کمی در دست است.
وی افزود: بررسی این مورد مهم است زیرا نتایج تحقیقات پیشین نشان دادند که فعالیت بدنی و رفتارهای کم‌تحرک ممکن است تاثیرات مختلفی بر سلامتی و بیماری داشته باشد. انجام رفتارهای سالم در دوران میانسالی بین سنین ۴۵ تا ۶۴ سال ممکن است عوامل مهمی برای حمایت از مغز سالم در مراحل بعدی زندگی باشد.

 آیا سایر اشکال بی‌تحرکی می‌تواند به مغز  آسیب برساند؟
محققان در تمامی این تحقیقات مبنای یافته‌های خود را گزارش شرکت‌کنندگان قرار دادند که بیانگر محدودیت تحقیق است. همچنین تماشای تلویزیون تنها یک نوع رفتار کم‌تحرک است و تصویری ناقص از کل زمان کم‌تحرکی ارائه می‌دهد.
میچل الکیند، رئیس انجمن قلب آمریکا می‌گوید: «این تحقیقات در میانه بیماری همه‌گیر کووید -۱۹ بسیار به‌موقع و مهم است زیرا می‌دانیم، افراد در زمان قرنطینه مدت بیشتری را صرف انجام فعالیت‌های بی‌تحرک مانند تماشای تلویزیون می‌کنند.»
بین تماشای تلویزیون، کاهش شناختی و ساختار مغز ارتباطات جالبی مشاهده شده است. مشاهده تلویزیون فقط یک نوع رفتار کم‌تحرک است اما تغییر آن بسیار آسان است و می‌تواند در حفظ و بهبود سلامت مغز تفاوت زیادی ایجاد کند.
محققان نتایج تحقیقات خود را در انجمن قلب آمریکا، اپیدمیولوژی، پیشگیری، سبک زندگی و کاردیومتابولیک سلامت ۲۰۲۱ ارائه کردند.