یکی از سیالات مهم و بسیار پرکاربرد در خودرو که باید رانندگان نسبت به تعویض و بازدید دوره‌ای آن اقدام کنند «ضدیخ» یا «ضدجوش» است

یکی از سیالات مهم و بسیار پرکاربرد در خودرو که باید رانندگان نسبت به تعویض و بازدید دوره‌ای آن اقدام کنند «ضدیخ» یا «ضدجوش» است.
ضدیخ محلولی است که با نسبت مشخصی با آب رادیاتور ترکیب می‌شود و از یخ زدن آب رادیاتور در فصول سرد و جوش آوردن زود هنگام در فصول گرم جلوگیری می‌کند. اما آیا تا به حال به کاربردهای دیگر ضد یخ و زمان مناسب برای تعویض آن فکر کرده‌اید؟
با امدادخودرو ایران در این نوشتار همراه باشید تا جزئیات بیشتری را پیرامون ضد یخ مورد استفاده در سیستم خنک کننده خودروی خود به دست آورید.
 

انواع ضدیخ و کاربرد آن‌ها
ضدیخ‌ها را می‌توان در حالت کلی به دو دسته پایه معدنی و پایه آلی تقسیم‌بندی کرد. دسته اول ضد یخ‌های ساخته شده از مواد معدنی هستند که به آن‌ها ضد یخ پایه روغنی نیز گفته می‌شود و در حال حاضر مرسوم‌ترین نوع ضدیخ‌ها به شمار می‌روند. دسته دوم ضد یخ‌های تشکیل شده از مواد آلی هستند که به این نوع، ضد یخ‌های الکلی نیز گفته می‌شود. هر کدام از این ضد یخ‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند اما ضد یخ‌های پایه معدنی در بازار بیش‌تر یافت می‌شوند.
فارغ از نوع ضد یخ، تمامی آن‌ها دارای ترکیباتی هستند که با افزوده شدن به آب رادیاتور موجب تغییر نقطه جوش و انجماد آب می‌شوند. در واقع یکی از مشکلات و محدودیت‌هایی که استفاده از آب خالص در رادیاتورسیستم خنک کننده خودرو ایجاد می‌کند، بازه کوتاه نقطه جوش و انجماد آب است که همانطور که می‌دانیم این بازه بین صفر تا صد درجه سانتیگراد قرار دارد. بنابراین آب خالص به راحتی می‌تواند در دمای کارکرد پیشرانه به نقطه جوش خود برسد یا در هوای سرد و در زمان خاموش بودن خودرو به راحتی منجمد شود.
با افزودن ضدیخ به آب رادیاتور در واقع یک ناخالصی وارد آب خواهد شد و از نظر شیمیایی زمانی که ناخالصی وارد آب خالص شود موجب تغییر نقطه جوش و انجماد آن می‌شود. ترکیبات ضدیخ‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که دمای انجماد آب را به مقداری کمتر از صفر و دمای جوش آن را به مقداری فراتر از 100 درجه سانتی گراد برسانند.
فراموش نکنید که ضد يخ سمي است و نبايد با بدن تماس داشته باشد.
 
چرا باید از ضدیخ استفاده کنیم؟
همانطور که گفته شد اصلی‌ترین دلیل استفاده از ضدیخ، تغییر در نقطه انجماد و جوش آب رادیاتور سیستم خنک کننده پیشرانه خودرو است. اما در کنار این مساله، معمولا ضدیخ‌ها دارای ترکیبات متفاوتی هستند که میزان خورندگی آب خالص را کاهش خواهند داد.
استفاده طولانی مدت از آب خالص در رادیاتور خودرو می‌تواند باعث ایجاد انواع رسوبات و خوردگی‌های بسیار شدید در مجاری رادیاتور، پیشرانه خودرو و به خصوص در نواحی نزدیک به واشر سرسیلندر شود. این خوردگی به راحتی می‌تواند عمر پیشرانه و واشر سرسیلندر را کاهش داده و نیاز به تعمیر آن را سرعت ببخشد. بنابراین استفاده از ضد یخ می‌تواند باعث جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی پیشرانه خودرو که در تماس با آب هستند، شود.
باید بدانیم نبود ضدیخ کافی در سیستم خنک‌کننده پیشرانه موجب خرابی زودرس سرسیلندر، رادیاتور خنک کننده، رادیاتور بخاری، ترموستات و شیلنگ‌ها خواهد شد که دلیل این امر تجمع رسوبات داخل آب خنک کننده بر روی این قطعات می‌باشد.
 
چه زمانی باید نسبت به تعویض ضدیخ اقدام کرد؟
ضدیخ همانند هر سیال دیگر مورد استفاده در یک خودرو دارای عمر مفید مشخص و معینی است. با عبور از این عمر مشخص، سیال خواص کاربردی خود را از دست خواهد داد و نه تنها کاربرد لازم را ندارد، بلکه با پایان عمر مفید خود می‌تواند باعث آسیب بیش‌تر به خودرو شود.
ضدیخ‌های پایه معدنی، عمده‌ترین نوع ضدیخ در بازار هستند و مناسب‌ترین زمان تعویض آن‌ها یک بار در سال است. ضدیخ‌های پایه آلی، دارای عمر بیشتری هستند و عمر مفید آن‌ها در حدود 2 تا 3 سال است. از آنجا که تشخیص این دو مورد نسبت به هم به‌سادگی امکا‌ن‌پذیر نیست، توصیه می‌شود که تعویض ضدیخ به صورت سالانه انجام گیرد.
علاوه بر این، نسبت ترکیب ضدیخ و آب یکی از موارد مهمی است که به هنگام استفاده از ضد یخ باید به آن توجه شود. اگر میزان ضدیخ بیش از حد لازم باشد علاوه بر آنکه عملکرد ضدیخ مختل می‌شود، این امر منجر به افزایش استهلاک قطعات پیشرانه و سیستم خنک کننده پیشرانه خودرو خواهد شد. از سوی دیگر چنانچه میزان ضدیخ کمتر از مقدار لازم باشد، نقطه انجماد و جوش آب را به مقدار مورد نیاز تغییر نخواهد داد و همچنین خاصیت ضدخورندگی آن نیز تاثیرگذار نخواهد بود.
نسبت ترکیب ضدیخ و آب برای هر خودرویی متفاوت است و این مقادیر توسط سازنده خودرو در دفترچه راهنمای مشتریان اعلام می‌شود. این نسبت در بیش‌تر خودروها ۵۰:۵۰ یا ۴۰:۶۰ است.
 
نکات مهم در مورد تعویض ضد یخ
1-اگر ضدیخ بصورت منظم تعویض نشود، خاصیت ضد خورندگی آن از بین می‌رود و تاثیر منفی بر عمر موتور خودرو و سیستم خنک‌کننده می‌گذارد. از سوی دیگر چنانچه میزان ضدیخ کمتر از مقدار لازم باشد، نقطه انجماد و جوش آب را به مقدار مورد نیاز تغییر نخواهد داد. بنابراین تعویض سالانه ضدیخ به طور جدی رعایت شود.
2-توصیه می‌شود که از ضدیخ به ‌تنهایی در رادیاتور خودرو استفاده نشود زیرا ضد یخ به تنهایی قابلیت چندانی در انتقال حرارت و پخش آن در سیستم خنک کننده ندارد و به تنهایی می‌تواند باعث آسیب رساندن به قطعات مختلف شود.
۳-در حالت کلی رنگ ضدیخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد اما بوی نامطبوع آن می‌تواند نشان‌دهنده فساد ضدیخ باشد.
4- هرگز ضديخ‌هاي سازنده‌هاي مختلف را باهم مخلوط نکنيد، حتي در صورتي که از رنگ يکسان برخوردار باشند. اين کار ممکن است به سيستم خنک کننده خودرو آسيب برساند.
5- چنانچه در رادياتور کف وجود داشته باشد، ابتدا بايد رادياتور را تخليه کرده و پس از آن کليه‌ قطعات و لوله‌هاي رابط را بررسی کنيد؛ چرا که ضديخ کف توليد نمي‌کند. دليل وجود کف در مايع خنک‌کننده خودرو مي‌تواند ورود هوا به سيستم خنک کننده خودرو باشد.
 
 
استفاده از خدمات در محل امداد خودرو ایران
مالکان هر یک از محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو می‌توانند با استفاده از خدمات در محل شرکت امداد خودرو ایران نسبت به بازبینی مایع سیستم خنک‌کننده، تعویض آن و افزودن ضدیخ به میزان استاندارد و توصیه شده با توجه به دستورالعمل‌های شرکت ایران‌خودرو از طریق وب سایت www.096440.com و اپلیکیشن ایساکو و همچنین شماره تلفن سراسری 096440 اقدام نمایند.
مشتریان امدادخودرو ایران می‌توانند ضمن صرفه‌جویی در زمان، از خدمات خودرویی مناسب و همچنین قطعات استاندارد و مورد تایید خدمات پس از فروش ایران‌خودرو، در هر ساعت از شبانه روز  بهر‌ه‌مند شوند.