تهیه واکسن کرونا امروز یکی از مهمترین دغدغه‌های همه کشورهای جهان است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست، اما مقامات مسئول در خرید واکسن اظهارات متناقضی در این باره دارند.

تهیه واکسن کرونا امروز یکی از مهمترین دغدغه‌های همه کشورهای جهان است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست، اما مقامات مسئول در خرید واکسن اظهارات متناقضی در این باره دارند؛ در ابتدا نبود منابع ارزی مشکل بود حالا اما انتقال ارز مانع خرید اعلام شده است، درحالیکه برخی این ادعا را هم رد می‌کنند. با بالا گرفتن بحث واکسن کرونا، پیش خرید آن هم داغ شد، با این حال برخی از مقامات کشور مشکل اصلی در این رابطه را نبود منابع ارزی کافی و همچنین تحریم و انتقال ارز عنوان کردند. این درحالی است که رئیس اتحادیۀ واردکنندگان دارو گفته است «ماهانه 100 میلیون دلار برای واردات دارو و مواد اولیه آن هزینه می‌شده است که اگر این اتفاق نمی‌افتاد تا امروز با مشکلات و کمبودهای جدی‌ای در زمینه تامین دارو در کشور مواجه می‌شدیم ولی اینگونه نشد.» اما مشکل واقعی کجاست؟به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی، دولت و بانک مرکزی از این فرصت بهره‌برداری سیاسی کرده و علی‌رغم واقیعت‌های امروز؛ سعی دارند تا خریدن واکسن را به گونه‌ای به تحریم‌ها مرتبط کنند.
مقام‌های ایرانی بارها با اظهارنظرهای ضدونقیض از تحریم دارو شکایت کردند و نمونه آن سخنان موسوی، سخنگوی سابق وزارت خارجه درباره راه‌اندازی کانال بشردوستانه سوئیس برای انتقال ارز در خرید دارو و غذا است که گفته بود: «دارو و غذا تحریم نبودند که برای آن سوئیس کانال ایجاد ‌کند.» با جدی‌تر شدن موضوع خرید واکسن، مسئولان با اصرار به کیفیت واکسن داخلی سعی داشتند که به جای خرید روی همین واکسن‌ها سرمایه‌گذاری کنند و هر بهانه‌ای را دستمایه نخریدن واکسن کرونا قرار دهند و بارها از نبود منابع ارزی سخن گفتند.با این وجود عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی با نقض حرف‌های گذشته مسئولان درباره نبود منابع ارزی کافی برای خرید واکسن، گفته است: «مشکلی در تامین ارز دارو نداریم ولی پرداخت ارز واکسن کرونا باید از کانال‌های مشخصی صورت گیرد که با تحریم‌های آمریکا مواجه است.»این اظهارات با واکنش رئیس اتحادیۀ واردکنندگان دارو مبنی براینکه در این زمینه مانعی وجود ندارد، مواجه شد و مقامات که عدم اقدام در جهت خرید و سفارش واکسن کرونا را تا کنون به «مشکل انتقال ارز» نسبت داده بودند، ناگهان دشواری‌ها را زدودند و وزیر بهداشت اعلام کرد که «با وجود فشارهای سنگین آمریکا»، در واردات واکسن «گره گشائی» شده است. ریاحی، روز چهارشنبه ۱۹ آذر در گفتگو با روزنامۀ پزشکی «سپید» در پاسخ به سخنان مقامات رسمی ‌کشور که همواره بر مشکلات خرید دارو و در این اواخر ناممکن بودن خرید واکسن به دلیل تحریم‌ها تاکید کرده‌اند، گفت: «امروز ما نیازهای دارویی کشور را به طرق مختلف و حتی از شرکت‌های داروسازی آمریکایی، اروپایی و مواد اولیه ‎ساز هندی، چین و روسی وارد می‌کنیم و در همه این معاملات هم ارز منتقل می‌شود.»
او با اشاره به سخنان عبدالناصر همتی که تاکید کرده بود «پرداخت و انتقال ارز مورد نیاز» برای خرید واکسن «به دلیل تحریم غیرانسانی دولت آمریکا با مانع مواجه شده است»، اضافه کرد: «بنده نمی‌دانم که منبع استنادی رئیس‌کل بانک مرکزی کشور چیست، کل مبلغ مورد نیاز برای خرید واکسن شاید 200 یا نهایتا 300 میلیون یورو باشد و این مبلغی نیست که مسئولان از بابت آن نگرانی جدی داشته باشند.»در چند هفته اخیر که رسانه‌های جهان از کشف و نهایتا تزریق اولین واکسن کرونا به یک خانم 90 ساله خبر دادند بسیاری از کشورها برای خرید این واکسن که احتمالا بتواند علاج واقعی برای درمان یا کاهش آثار مخرب بیماری باشد اعلام آمادگی کردند و برای خرید صف بستند.در ایران هم تلاش‌های زیادی برای کشف واکسن صورت گرفت و نهایتا اعلام شد سه نوع واکسن تا امروز به مرحله آزمایش‌های نهایی رسیده ولی هیچکدام تست انسانی نشده است و معلوم نیست واکسن کرونای ایرانی چه زمانی تولید شود یا اصلا قابل تزریق باشد یا نه؛ مینو محرز، عضو علمی‌ ستاد مبارزه با کرونا، هم در اظهاراتی تلویحا این موضوع را تایید کرده و گفته بود: «برای داوطلبانی که حاضر شوند این واکسن روی آنها تست شود جایزه‌ای هم درنظر گرفته می‌شود و اگر مشکلی برایشان پیش بیاید بیمه هستند و خدایی نکرده اگر مساله حادتری پیش بیاید دیه داده می‌شود.» همین اظهارات باعث بی‌اعتمادی بیشتر مردم به واکسن کرونای ایرانی شد چراکه این سوال مطرح می‌شود که اگر نسبت به این واکسن اطمینان وجود دارد چرا مقامات بهداشتی و درمانی و حتی مسئولان کشور که به ساخت این واکسن افتخار می‌کنند خودشان در صف اول دریافت این واکسن قرار ندارند؟ همانند کاری که در روسیه انجام گرفت و اولین واکسن کرونای ساخت این کشور به دختر پوتین تزریق شد!
FATF  معاهده‌ای بی‌سرانجام
معاهده‌ای بین‌المللی برای شفافیت مالی کشورها در مبادلات بین بانکی است که بیش از 200 کشور جهان به جز ایران و کره شمالی در آن عضو هستند. حتی روسیه و چین که شرکای تجاری عمده ایران محسوب می‌شوند هم این معاهده را پذیرفته‌اند، اما در ایران با وجود اینکه مجلس و دولت پیوستن به این معاهده را مصوب کرده‌اند ولی ماه‌هاست این پیوستن به این معاهده بلاتکلیف در مجمع تشخیص مصلحت نظام مانده است. نپیوستن ایران به این معاهده باعث شده تا ایران در لیست سیاه FATF قرار بگیرد و بر همین اساس هم هیچ بانکی در هیچ جای جهان اجازه مبادله مالی با بانک‌های ایرانی را ندارد.از این رو شاید مشکل انتقال ارز که مورد تاکید مقام‌های ایران است، مشکلی باشد که با قبول این معاهده بین‌المللی قابل رفع است، اما رفتار مسئولان در بهره‌برداری سیاسی از این موضوع بیشتر از آنکه باعث عقب‌نشینی تحریم‌ها شود، باعث بی‌اعتمادی مردم نسبت به مسئولان شده است. چراکه امروز بیشتر مردم بر این عقیده‌اند که موضوع مهمی همچون کرونا نیازمند نرمش است چون سلامت عمومی مورد بحث است و نباید در این موضوع سیاسی کاری شود.

گزارش از محمد سیاح