«پیمانهای زناشویی» (Marriage Contracts) نام کار تازهی «رَهام اشه» است که در آن به پیمانهای بر جای مانده از زناشویی ایرانیان کهن، به زبانهای «پارسیگ» (پهلوی)، «سُغدی» و «بَلخی» (با ترجمهی آنها به زبان انگلیسی به همراه یادداشتهای روشنگرانه و پانوشتهای ریشهشناسانه)، پرداخته است.
«پیمانهای زناشویی» دربردارندهی «چهار پیماننامه» و «یک آفرین» است:
- دو پیماننامه به زبان پارسیگ به نامهای «پیمان زنی» و «پیمان کدخدایی»: یکی از ایران است و دیگری از هند، و نشانگر آیینهای زناشویی در دین بِهی به روزگار ساسانیان و پس از آن؛
- پیماننامه و آفرین به زبان سغدی: یک پیماننامهی سغدی به همراه یک پیوست (ضمانتنامهی ازدواج) از کوه مُغ در نزدیکی سمرقند یافت شدهاند و دیرینگیشان به سالهای آغازین سدهی هشتم میلادی میرسند. جدا از این پیماننامه و پیوستش، یک «آفرین» هم به زبان سغدی یافت شده که در جشن ازدواج میخواندند.
- واپسین پیماننامه نیز به زبان بلخی است و بازمانده از سدهی چهارم میلادی.
«پیمانهای زناشویی» دادههایی بس ارزشمند از جایگاه حقوقی زنان میان آریاییان -از خواستگاری و زناشویی گرفته تا طلاق و وصیت و ارثبری- فرادست پژوهندگان مینهد، و دربردارندهی «پیشگفتار»ی است از چندوچون همسرگزینی آریاییان و درونهی این پیمانها، «آوانویسی»، «ترجمهی» آنها به زبان انگلیسی و نیز «بننبشتها»، که برای نخستین بار، یک جا، چاپ شدهاند.
«پیمانهای زناشویی» را که رهام اشه برای دانشجویان آکادمی علوم دوشنبه و نیز دانشکدهی زبانشناسی سمرقند نوشته است، شورآفرین در تهران (تلفن: ۰۲۱۸۸۴۳۰۴۹۹، همراه: ۰۹۱۲۵۵۷۹۱۴۵)، در ۱۶۰ رویه و به بهای ۵۸ هزار تومان، فرادست استادان، دانشجویان، پژوهندگان و دوستداران زبانهای ایرانی و فرهنگ آریاییان نهاده است.
کتابشناخت:
Rahm Asha, Marriage Contracts: Pārsīg (“Pahlavi”), Sogdian and Bactrian documents; Tehran: Shourafarin 2020. ISBN: 978-622-6657-90-7