یک استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: در گذشته برای نوشتن هیچگاه با فارسی شکسته نمینوشتیم یعنی در املای کلمات تصرف نمیکردیم و لایههای نحوی و لُغوی را تغییر نمیدادیم؛ فارسی شکسته در واقع یک نوع تهدید برای زبان فارسی محسوب میشود.
هادی حاتمیکیا در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه زبان مشترک یکی از عوامل مهم حفظ فرهنگ به شمار میرود، عنوان کرد: زبان فارسی که امروزه با آن صحبت میکنیم در واقع یکی از شاخههای زبانهای رایج در شرق ایران در حدود 1500 سال قبل به شمار میرود. نواحی شرق جغرافیای تاریخی تمدن ایران در حدود 1500 سال قبل، اکنون شامل بخشهایی از افغانستان، ترکمنستان و تاجیکستان میشود.
وی ادامه داد: متأسفانه امروز در خصوص وضعیت زبان فارسی نگرانیهایی وجود دارد؛ آنچه امروز به یک معضل ملی و حتی فراملی تبدیل شده و همه اقوام فارسی زبان در حوزه جغرافیای تاریخی تمدن ایران درگیر آن هستند، مسئله استفاده از زبان محاوره در ترجمه و کاربردهای روزانه است.
این استاد مرکز آموزش عالی کاشمر تصریح کرد: معضلی که اکنون بسیار فراگیر شده موضوع شکسته نویسی است، امروزه شکسته نویسی از کتابهایی که ترجمه میشود به شبکههای اجتماعی و حتی کتابهای درسی راه یافته است.
وی عنوان کرد: در فارسی شکسته مثلا به جای اینکه بگوییم «میتوانم» از «میتونم» استفاده میکنیم. متأسفانه این نوع ادبیات رایج شده و بسیاری به جز این زبان به زبان دیگری نمیتوانند فکر کنند.
حاتمیکیا افزود: هرچند زبانی که ما داریم 1500 سال دوام آورده ولی تقریباً از 20 سال قبل اوضاع به سمت دیگری حرکت کرده است؛ یعنی زبان جدیدی در حال جانشین شدن زبان فارسی معیاری است که سالها با آن حرف میزدیم و مینوشتیم و آن زبان متأثر از شکسته نویسی است و کلمات در آن به صورت دیگری ادا میشوند.
وی مطرح کرد: با وجود اینکه تا 20 سال گذشته مردم با این زبان حرف میزدند و شاهنامه و آثار سعدی و خاقانی را تقریباً بدون اینکه مشکل عمدهای داشته باشند، میخواندند اما امروزه دیگر اینگونه نیست. بدون شک اگر وضعیت به همین شکل باشد تا 30 سال آینده نسلی به وجود خواهد آمد که فقط فارسی شکسته را خواهد فهمید.
این استاد ادبیات فارسی افزود: متأسفانه فارسی شکسته به سرعت در حال جایگزین شدن با فارسی امروزی است؛ با وجود اینکه در گذشته برای نوشتن هیچگاه با فارسی شکسته نمینوشتیم یعنی در املای کلمات تصرف نمیکردیم و لایههای نحوی و لُغوی را تغییر نمیدادیم، ولی اکنون این اتفاق افتاده و به گونهای خواهد شد که تا چند دهه آینده با گسترش اینترنت و امکانات فنی و ابزارهای اطلاعرسانی نسل جدیدی به وجود خواهد آمد که نخواهد توانست با فارسی معیار ارتباط برقرار کند.
وی بیان کرد: ما هم نمیتوانیم جلوی اتفاقات را بگیریم اما میتوانیم جلوی سرعت نابودی را بگیریم و سعی کنیم حداقل این اتفاقات به تأخیر بیفتند نه اینکه خودمان از نابودی آن استقبال کنیم.
حاتمیکیا ادامه داد: فارسی شکسته در واقع یک نوع تهدید برای زبان فارسی محسوب میشود و تا چند دهه آینده نسل جدید دیگر نخواهد توانست با متون قدیم ارتباط برقرار کند چون با آن بیگانه شده و رابطهاش قطع میشود.
وی بیان کرد: به نظر من اگر کسی زبان فارسی را دوست دارد باید سعی کند به زبان معیار بنویسد و از نوشتن به زبان شکسته پرهیز کند، حتی اگر برای گفتوگوهای شخصی میخواهید پیغام بدهید به زبان فارسی معیار باشد.
این استاد دانشگاه افزود: زبان فارسی رکن اصلی هویت ملی ما است، در واقع این زبان فارسی است که ما را به هم پیوند داده و اگر طی چندین هزار سال توانستهایم یک ملت متحد باقی بمانیم به این دلیل است که زبان فارسی همانند رشتهای همه را به هم پیوند داده و بین ما پیوستگی ایجاد کرده و اگر از بین برود و یا آسیب ببیند اولین چیزی که آسیب میبیند پیوستگی اجتماعی است.
وی تاکید کرد: باید سعی کنیم حتی در روابط شخصی هیچگاه به فارسی شکسته ننویسیم و همیشه ترجمههای ادبی نیز به فارسی معیار نوشته شوند.