مردم سالاری آنلاين - مناظره کارشناسان در مورد وضعیت بازار خودرو

بازار خودرو وضعیت آشفته‌ای دارد و نظارتی بر آن نیست و شاهد افزایش و نوسان شدید قیمت‌ها هستیم با این حال نماینده مجلس و عضو شورای رقابت علت نبود نظارت بر بازار و تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای می‌داند و یم فعال این بازار معتقد است ارگ اجازه واردات داده شود می‌تواند قیمت خودرو را 40 درصد کاهش داد و...
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ موضوع قیمت خودرو یکی از داغ‌ترین چالش‌های این روزهای کشور است. بازار خودرو در 20 ماه اخیر وضعیت نابسامانی دارد و این کالای مصرفی تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است و هر روز قیمت آن روند افزایشی دارد و دود آن به چشم مصرف کننده واقعی می‌رود. در کنار آن مردم هم از وضعیت و کیفیت بازار خودرو به شدت ناراضی هستند.
افزایش نجومی قیمت‌ها در بازار از یک طرف نارضایتی عمومی را ایجاد کرده و از طرف دیگر این سوال را مطرح نکرده که چه کسانی پشت پرده این اتفاقات هستند و چه کسانی از آن منتفع می شوند؟ علل چنین پدیده ای در بازار چیست و چگونه می توان سبب کاهش قیمت در بازار چیست؟
شبکه اطلاع رسانی راه دانا مناظره‌ای را بین ولی ملکی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس و علی خسروانی واردکننده و فعال بازار خودرو برگزار کرد تا چرایی این نابسامانی و راهکارها را بررسی کند. در ادامه بخش اول این نشست را مشاهده می‌کنید:
قطعات ایرانی را به نام‌های دیگر بسته‌بندی می‌کنند/ با واردات، قطعاً قیمت خودرو کاهش می‌یابد
راه دانا: آقای ملکی همان طور که مستحضر هستید شرایط بازار خودرو مناسب نیست و قیمت‌ها مدام در حال بالا رفتن است که این مسئله موجب نارضایتی مصرف کنندگان و مردم شده و ظاهرا ناظری هم وجود ندارد. تحلیل شما از وضعیت کنونی بازار چیست؟
ملکی: آیا سال 1396 چنین وضعیتی بود؟
راه دانا: خیر.
ملکی: زیرا هم واردات باز بود – در حد متعارف – و هم تولید بالا بود. هر بازاری تابع قانون عرضه و تقاضاست. نمی‌توانید بازاری را مستثنی از این قانون کنید. اگر دستوری این کار راشود روزی این فنر فشرده شده، منفجر می‌شود. این قانون بازار است. هر کالایی را که حساب کنید عرضه و تقاضا روی آن حاکم است. خودرو هم فرقی نمی‌کند. حداقل بنده که سالیان سال در صنعت خودرو بودم و دو مرحله تحریم اخیر و قدیم را دیده‌ام. در تحریم قبلی ناگهان رتبه جهانی ایران در تولید خودرو از ۱۲ به رتبه ۱۶- ۱۸ رسید.
اگر امروز به واحدهای تامین خودروسازها مراجعه کنید چه خصوصی و چه دولتی به شدت با مشکل مواجه هستند. نمی‌توانند قطعاتشان را تامین کنند. چه آنهایی که داخلی هستند و چه خارجی ها. درست است بحث داخلی سازی مطرح شده و اقداماتی صورت می‌گیرد. ولی هیچ خودروسازی در جهان هم ادعا نمی‌کند صد درصد قطعات را خودش تولید می‌کند. خودروهایی که وارد می‌شوند مانند رنو، هیوندای و... هیچ کدام به این معنی نیستند که در کره جنوبی هیوندای همه چیز را خودش تولید می‌کند. یا رنو در فرانسه به همین صورت.
همه اینها را بازدید کرده‌ام. یک سری قطعات را از کشورهای دیگر تامین می‌کنند. یک سری قطعات دیگر به دلیل پایین آوردن قیمت تمام شده و اینکه دانش فنی و تکنولوژی را در اختیار دارند و برایشان صرف دارد و انحصاری است . ایران هم مستثنی نیست و البته شرایط بدتر است. پس اول بپذیریم که شرایط بازار را باید بسنجیم. وقتی تحریمی صورت می‌گیرد تامین قطعه با مشکل مواجه می‌شود. درست است که از طریق چین تلاش کردیم جبران کنیم ولی همین چین هم شرایط خاص خود را در تحریم دارد البته هم از نظر کیفی در برخی موارد، قطعات ایرانی بهتر از چینی است ولی متاسفانه می‌بینید که از نظر بسته بندی قطعات ایرانی را به نام های دیگر بسته بندی می‌کنند.

راه دانا: پس می فرماید که افزایش قیمت خودرو در بازار طبیعی و به دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضا است.
ملکی: نمی گویم طبیعی است. می‌گویم قانون عرضه و تقاضا در همه جا کار خود را می‌کند. اگر از فردا شروع کنیم واردات را آزاد شود، قطعا قیمت کاهش می‌یابد. سقف واردات در بالاترین حد ممکن در سال هایی که صورت می‌گرفت بین ۵۰ تا ۷۵ هزار دستگاه بوده است. اگر ۱.۵ میلیون عدد خودروی تولیدی داخل را حساب کنیم، می‌شود ۵ درصد. آن هم در خوشبینانه ترین حالت. اگر بگوییم ده درصد می‌شد تفاوت خاصی نمی‌کرد. ولی در ارتقای سطح کیفی ما دخالت می‌کرد و سلیقه های مختلف از آن استفاده می‌کردند. صحبتم این است که اگر فردا واردات را در حد ۵ درصد آزاد کنیم خود به خود قیمت ها کاهش می یابد چون بخشی از افزایش قیمت روانی است.

افزایش قیمت ناشی از نگاه انحصار گرایانه به خودرو است/ تفکری تیم اقتصادی دولت همان تفکر دوران دولت سازندگی و اصلاحات است
راه دانا: آقای خسروانی، نظر آقای ملکی این است که چون به دلیل بسته شدن واردات عرضه خودرو در بازار کاهش یافته، شاهد افزایش قیمت هستیم. شما که از فعالان بازار هستید، نظرتان در خصوص افزایش قیمت ها چیست؟
خسروانی: ابتدا تشکر می‌کنم از آقای ملکی که افتخار دادند و خوشحالم نظراتشان را شنیدم. جالب است من با تک تک مسئولین و دوستانی که افتخار دیدارشان را دارم وقتی صحبت می کنم هم نظر با ما هستند مثل نظرات آقای ملکی. ولی نمی‌دانم چه می‌شود که خروجی آن برخلاف گفته ها می شود. به قول معلمی که می‌گفت شما تک تک تان دانش آموزان خوبی هستید. ولی نمی‌دانم چرا وقتی باهم می‌نشینید نمی‌گذارید درس بدهم.
به نظر من افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از نگاه تنگ نظرانه و انحصار گرایانه به خودرو است. برخی دوستان بحث تحریم را بهانه می‌کنند در حالی که بحث واردات خودرو و ۱۴۰۰ قلم کالا چند ماه قبل از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج برجام بود. دوستان ما بحث ارز را مطرح می‌کنند در حالی که آخرین باری که واردات خودرو در دوره آقای هاشمی در سال ۱۳۷۳-۱۳۷۴ ممنوع شد، کشور ما اصلا مشکل تحریم نداشت. آن زمان اوج دوران سازندگی و شکوفایی و افتتاح طرح های عمرانی بود. مشکلی نداشتیم. همین تیم اقتصادی و همین تفکری که در حال حاضر تیم اقتصادی دولت دارند همان دوره هم بودند و همان زمان هم واردات خودرو را ممنوع کردند. در آن زمان نه بحث تحریم بود و نه بحث ارز.
اگر واکاوی کنید متوجه می‌شوید که خودشان دست اندرکار حوزه خودرو در آن زمان بودند. مشخص است چه برندی در آن سال آمد و تولید چه خودرویی آغاز شد و می‌خواستند بازار با چه خودرویی پر شود و کدام خودروساز. همان زمان واردات خودرو را ممنوع کردند و این ممنوعیت تا زمان آقای احمدی نژاد ادامه داشت. چون به رغم تعویض دولت تیم اقتصادی دولت آقای خاتمی هم همانها با همان تفکر بودند.
آرزوی تولی خودروی ملی به دلمان ماند/می‌خواستند اثرات برجام را در سال ۹۶ بزرگ جلوه دهند/ با شرکت‌هایی قرارداد بستند که در زمان تحریم ما را تنها گذاشتند
راه دانا: البته مسئولین وقت از عملکردشان در دهه 80 دفاع می‌کند چرا که باعث شد ال90 در ایران تولید شود.
خسروانی: وقتی راجع به واردات خودرو صحبت می‌کنیم نباید کسانی که مدافع بحث واردات خودرو هستند را مخالف منافع ملی و تولید ملی مطرح کنیم. همه ما خوشحال بودیم که زمانی بهترین محصولات مانند ماکسیما و رونیز و سوزوکی در کارخانه‌های خودمان تولید می‌شد. چه ایرادی داشت؟ آرزوی ما بود که در آینده نزدیک بهترین محصولات خودرویی در کارخانه های خودمان تولید شود و همه تولید داخل را استفاده کنیم. بحث شرایط فعلی است. ما می‌خواستیم اثرات برجام را در سال ۹۶ بزرگ جلوه دهیم. شرکت های خارجی را برگرداندیم. شرکت هایی که نشان دادند در زمان تحریم ما را تنها می‌گذارند. با سلام و صلوات گل روی سرشان گذاشتیم و عکس یادگاری گرفتیم.
از نظرم ممنوعیت واردات خودرو در سال ۹۶ باج به شرکت های خارجی بود که به بازار خودروی ایران آمدند. شرکت های مشخص و محدود هستند که هر وقت می‌خواهیم در بحث تولید وارد شویم بازار خودرو را مانند گروگان دستش را می‌بندیم و جلوی فرانسوی‌ها می‌گذاریم. نگاه منفی به خودرو وجود دارد.
می‌گویند خودرو، کالای لوکس است. این را نمی‌دانم از کجا آمده است. خودرو نیاز جامعه صنعتی و جامعه ماست. تعریف خودروی لوکس مشخص است. مانند این است که بگوییم ساعت کالای لوکس است. ساعت و خودرو فی نفسه کالای لوکس نیست. ساعت لوکس هم داریم. اتفاقا خودرو بعد از نان، با جان مردم سر و کار دارد. خودرو در همه مناسبات ما دخیل است. تاثیرش در اشتغال خانواده و سلامت خانواده و تصادفات جاده ای و میزان تلفات ناشی از بی کیفیتی خودروها و میزان معلولیت و نقص عضو بسیار زیاد است. بحث خودرو ارتباط مستقیم با محیط زیست دارد. یک روز تعطیلی شهر تهران می‌تواند میلیاردها میلیارد زیان مالی داشته باشد. پس نگاه لوکس بودن به خودرو نگاه غلطی است و خودرو اصلا کالای لوکس نیست.
راجع به خودروهای معمولی که در همه جای دنیا در اختیار قشر کارگری جامعه است صحبت می‌کنیم. در همه جای دنیا یک جوان می‌تواند با دومین حقوقی که می‌گیرد یک خودروی معمولی کره ای و آلمانی و ژاپنی بخرد و حساسیتی نیست. ما می‌گوییم خودرو کالای لوکسی است و با این لوکس بودن چماقی درست می‌کنیم و هرکسی بخواهد وارد بحث خودرو شود می‌گوییم مخالف تولید ملی است و طرفدار نظام سرمایه داری. این می‌شود که کسی جرئت نمی‌کند درباره خودرو صحبت کند.

از ممنوعیت واردات خودرو خبر نداشتیم
راه دانا: آقای ملکی؛ آیا شما هم موافق هستید که در حال حاضر نگاه زمان آقای هاشمی در صنعت خودرو حاکم است و همان نگاه حاکم باعث ممنوعیت خودرو شده است؟ آیا اساسا ممنوعیت واردات خودرو یک تصمیم دولتی بوده یا حاکمیتی؟ آیا مجلس و سه قوه به این نتیجه رسیده اند یا این تصمیم فقط از طرف دولت بوده است؟
ملکی: ممنوعیت واردات از طرف دولت اعلام شده و مجلس در جریان نبوده است. من در شورای رقابت هم که عضو بودم، از این موضوع خبر نداشتم.

خودرو سازها در مقابله با افکار عمومی باید پاسخگو باشند/ خودمان این شرایط را بوجود آوردیم/ اگر به قرارداد ال90 که با فرانسوی‌ها بسته شد ورود نمی‌کردیم ترکمانچای می‌شد
راه دانا: آیا چنین بی اطلاعی ممکن است؟
ملکی: دیگر شده است. منظور این است که دولت بود که ناگهان جلوی واردات خودرو را گرفت و عوارض را تا دو برابر بالا برد و به ۹۵ درصد رسید. این تصمیم دولتی بود و اینکه می‌شود یا نه، می‌گویند کردیم و شد. بحث این است که در فرمایش آقای خسروانی ممنوعیت واردات قبل از تحریم اشاره شد.
کتابی چاپ شده با نام "پیکان سرنوشت ما" که نویسنده آن احمد خیامی است. این کتاب را حتما باید بخوانید و ببینید با چه زحمت و از صفر به آنجا رسیده اند. در این کتاب آمده است که وزیر اقتصاد وقت به آقای خیامی پیشنهاد می‌دهد دو هزار تومان عوارض مالیات را بالا می‌برم و در عوض جلوی واردات خودروی خارجی را می‌گیرم و به نفع شما می‌شود تا قیمت خود را به راحتی بالا ببرید. ایشان می‌گوید من دو هزار تومان به شما می‌دهم. واردات هم جلویش گرفته نشود. چون باید در رقابت با دیگران باید خودم را محک بزنم. راضی نیستم جلوی واردات را بگیرید. این کتاب واقعا آموزنده است. کتابهای کارافرینی و افرادی که از صفر به موفقیت های بزرگ رسیده اند را باید بخوانیم.
پس باید بپذیریم که وجود ۵ درصد بیشتر و کمتر خودرویی که وارد می‌شد از چند جهت به نفع ما بود. یکی اینکه در ایران انتظارات را بالا می‌برد. خودرو سازها در مقابله با افکار عمومی باید پاسخگو می‌شدند که باید خود را به آنجا برسند. وقتی مانند کره شمالی دور خود را خط بکشیم تا چیزی وارد نشود هرچه آنجا باشد می‌گوییم بهترین است و هرچه باشد هم می‌خرند. الان همین است. به شما می‌گویم خودروسازها خودرو های زده دارشان را بهتر از دیگر خودروها می‌فروشند. خودمان این شرایط را بوجود آورده ایم نه آنها. این یکی از مشکلاتی است که باید این دیدگاه حل شود. البته ممکن است دولت برای ممنوعیت واردات دلایل مختلفی از جمله جلوگیری از خروج ارز را داشته باشد.

راه دانا: نظر شما در مورد این گزاره چیست؛ قبول دارید؟
ملکی: اگر قبول داشتم نمی‌گفتم...

راه دانا: پس شما می‌گویید ارز به میزان کافی داریم؟
ملکی: می گویم نداریم. ولی بحث اینجاست که واردکننده خودش ارز خارجی دارد و می‌خواهد این را به هر دلیلی وارد کنند. ارز خود را در خارج از کشور ذخیره کرده و با هر مکانیزمی می‌خواهم به جای آن خودرو بیاورم. خیلی‌ها این کار را می‌کنند ارزی هم از کشور خارج نمی‌شود. باید این را بپذیریم که واردات خودرو در حد متعارف از نظر ارتقای کیفی به ما کمک می‌کند. در فرمایش آقای خسروانی به موضوع ال90 اشاره شد. من در مجلس هفتم بودم. اگر به قرارداد ال90 که آن زمان با فرانسوی‌ها بسته شد ورود نمی‌کردیم ترکمانچای می‌شد. مجلس مخصوصا کمیسیون صنایع ورود کرد و قرارداد تعدیل شد.

رنو، ایران را به عنوان بازار انحصاری خود می‌داند و به نفع خود سوء استفاده ‌کرد/ آنها دنبال بازار ما هستند
راه دانا: چه قسمت‌هایی از قرارداد تعدیل شد؟
ملکی: بحث میزان داخلی سازی و اینکه چند درصد آن داخلی شود و این تکنولوژی داخل بیاید. مجلس آنجا متوقف کرد و ورود کرد. حتی اگر نگاه کنید در تحقیق و تفحص مجلس نهم هم به این موضوع به شدت به آن پرداخت شد. برخی شرکت‌ها هستند مانند شرکت رنو که ایران را به عنوان بازار انحصاری خود می‌نگرند. نه در انتقال تکنولوژی بلکه به نفع خود صرفا سوء استفاده ‌کنند. در هر دو مرحله تحریم هم خودشان را نشان دادندو این بار هم یکی از کسانی که اجازه انعقاد قرارداد رنو را نداد من بودم. من تحقیق و تفحص از ایدرو را مطرح کردم. اولین مناظره ام با آقای معظمی بود که آن را به چالش کشیدم و گفتم مشتری بد را نمی‌شود برای بار دوم امتحان کرد. بار قبلی این کار را کردند و رنو پارس را کنار گذاشتند. رنوپارس ترکیبی بود از رنو و سایپا و ایران خودرو به طوری که تولید گیربکس ال90 را در تبریز تولید می کرد. قراردادش را من با STL ترکیه بستم چون رئیس هیئت مدیره آن بودم. البته می‌خواستیم از کره بخریم یا هند که به ما ندادند. بالاخره ترکیه همکاری کرد و رنو تایید کرد که STL ترکیه مورد تایید است.
می‌خواهم بگویم ما در مورد شرکت هایی مانند رنو که امتحان پس داده اند نباید بازارمان را به راحتی در اختیار قرار دهیم. آنها دنبال بازار ما هستند و دیده ایم خودروهای مختلفی را وارد کرده اند. مخالف واردات نیستیم. ولی وقتی قرارداد می‌بندند که ما این را داخلی سازی می‌کنیم باید به تعهداتشان عمل کنند. یک فرد کارشناس واردات است و وارداتش را انجام می‌دهد و در حد متعارف هم به او میدان می‌دهیم. بنابراین باید در مورد شرکای تجاری دقت کنیم دنبال چه هستند.

خودرو کالای سرمایه‌ای شده است
آقای خسروانی نگرش کالای لوکس به خودرو را مطرح کردند. ببینید لباس و ساعت و خودرو هم لوکس دارد. نگرش لوکس در ارتباط با یک سری خودروهاست. مثلا پورشه و مازراتی را می‌گوییم لوکس. ولی خودرو مخصوصا در ایران کالای سرمایه‌ای شده است. علت اینکه این قیمت‌ها مدام بالا می‌رود این است که مردم یا به طرف مسکن می‌روند و یا به طرف بورس یا خودرو و یا سکه. اینها شده سرمایه‌ای و برای اینکه ارزش پولشان پایین نیاید سرمایه را به این طرف می‌آورند و می‌شود کالای سرمایه‌ای.

سیاست 5درصد حاشیه بازار غلط بود/ بازار دست خودروساز است
راه دانا: آقای خسروانی در حال حاضر عده ای معقتدند مشکلات کنونی بازار خودرو از جمله افزایش قیمت به خاطر دلال های بازار است؛ عده ای هم خودروساز را مقصر می‌دانند؛ برخی نیز بر این عقیده اند که ممنوعیت واردات علت اصلی است. نظر شما چیست؟
خسروانی: یکی اینکه اول با سیاست غلط آمدیم و گفتیم کارخانه‌ها می‌توانند ۵ درصد قیمت حاشیه بازار، محصولات شان را در بازار بفروشند. این کار یعنی عملا گوشت را به دست گربه سپردیم. بازار دست کیست؟ بازار با ممنوعیت واردات به دست خودروساز افتاد.

همه چیر را گردن دلال‌ها می‌اندازیم/ وقتی سلطان سکه را گرفتند آیا سکه ارزان شد؟
راه دانا: خودروساز هم می‌گوید، بازار و قیمت دست دلال است
خسروانی: ایرادی ندارد. ما همیشه در این کشور سعی می‌کنیم موجودی را به صورت موهوم به نام دلال درست کنیم و همه مسائل را گردن آن بیندازیم. گوشت گران می‌شود میوه گران می شود و یا لاستیک؛ می‌گویند دلالان گران کرده است. نقش حاکمیت چیست؟ بعد می‌آیند با بگیر و ببند و رفتارهای انتظامی جلویش را می‌گیرند تا آب‌ از آسیاب بیافتد. وقتی سلطان سکه را گرفتند آیا سکه ارزان شد؟ یا فردی که در حوزه ارز گرفتند و مطرح شد، آیا ارز را ارزان کرد.
اینکه همیشه گردن دلال بیندازیم کاملا اشتباه است. فرض کنید عده ای دلال آمده اند و مقدار کم یا زیاد کالا احتکار کرده اند. به جای رفتار های انتظامی، شما از آن طرف واردات را باز کنید و اینها را بیچاره کنید. البته چند وقت پیش شاهد آن بودیم که برخی از مدیران خودروسازی و عواملشان در بازار را گرفتند. همینطور دو نماینده را که به طور سلسله مراتبی و با هماهنگی قیمت‌ها را بالا می‌بردند. لذا اگر منظورشان عوامل خودشان در بازار است، بحث دیگری است و حتما هست و موارد قضایی آن وجود دارد.

مگر نمی‌خواهیم از تولید حمایت کنیم؟/ با بستن کسب و کارها، سرمایه را به سمت بازار ارز هدایت کردیم
به بحث تولید برمی‌گردم. امسال سال جهش تولید نامگذاری شده است. مگر نمی‌خواهیم از تولید حمایت کنیم؟ می‌خواهم از اثرات مثبت واردات بر تولید عرض کنم. وقتی کالا را با تعرفه مناسب و حساب شده وارد می‌کنیم، این کالای خوب ذائقه مصرف کننده داخلی را بالا می‌برد. در این زمان تولید کننده ما باید برای هماهنگ سازی خودش با این ذائقه کیفیت محصول خود را بالا ببرد. وقتی کالایی را حساب شده با تعرفه معقول وارد می‌کنیم قیمت معقولی دارد. تولید کننده ما مجبور است که قیمت تمام شده کالایش را با قیمت کالای وارداتی با تعرفه همسان نگه دارد. بنابراین از ایجاد هزینه های اضافی برای محصول تولیدی اش جلوگیری می‌کند.
مسئله دیگر بحث خروج ارز است. دولت اگر ارز ندارد، ندهد. مسئله ای نیست. باید واقعیت را بپذیریم. اگر فرد تاجر بود و کالایی را وارد می‌کرد و این کالا را می‌فروخت و مجددا کالا وارد می‌کرد، زمانی که نتوانست کالایش را جایگزین کند، چکار کرد؟ پولش را در بانک گذاشت و سود ۱۸ درصد گرفت؟ نه اصلا. بلکه در بازار ارز خرید. اتفاقا یکی از دلایل گرانی ارز همین بود. دوست خودم سرمایه‌ای محدود ۱۰۰ هزار یوروی خود را در حوزه واردات کفش از ایتالیا سرمایه گذاری کرده بود. به دلیل مشکلات تحریم و ... این فرد دیگر نتوانست کفش بیاورد. برای حفظ ارزش دارایی ش درآمد فروش حاصل از کفش را خرج خرید ارز کرد. چون اگر روزی واردات باز شد بتواند ارزش سرمایه اش حفظ شود.
ما با بستن کسب و کار سرمایه را به سمت بازار ارز هدایت کردیم. وقتی فردی وارد کننده لوازم خانگی است و دیگر نمی‌تواند یخچال وارد کند لذا اقدام به خرید ارز می کند. این یعنی افزایش تقاضا برای ارز. اگر واردات خودرو آزاد شود، خیلی ها از ارزی که در اختیار دارند و متعلق به خودشان است اقدام به واردات خودرو می کنند.

کسی دلش برای دلار کانادا نسوخته است/ آسیب گرانی دلار بر افزایش قیمت کالاها است
از هر دو مشتری که برای خودرو به من مراجعه می‌کند یکی دلار یا یورو دارد. ارز زیادی در خارج از کشور وجود دارد. خیلی از صادر کنندگان که کالایشان را صادر کرده اند ارزشان را یا نیاورده اند یا نمی‌توانند و یا تعمدا نیاورده اند. خیلی‌ها در این مدت پولهایشان را از کشور خارج کرده اند. ما همیشه همسایه آباد کن هستیم. در حوزه گردشگری یک همسایه را آباد می‌کنیم و در حوزه تجارت همسایه دیگر را. پول های زیادی از ایرانی‌ها به صورت ارز در بانک های حوزه خلیج فارس در اروپا و کانادا هست. آیا الان می‌توانید فرد را اجبار کنید که پولهایش را بیاورد؟ اما اگر سیاست های تشویقی وجود داشته باشد اتفاقات خوبی خواهد افتاد. در این صورت ارز وارد می‌شود و نیازی نیست ارز بیاوریم. تولیدکننده و صادرکننده می توانند ارز مصرفی و مورد نیاز خود را با هم در خارج از کشور بر سر واردات کالا تهاتر کنند. تولید کننده کالایش به اروپا می‌رود ولی نمی‌توانند پولش را برگرداند. از همانجا تهاتر کنند و کالا برگردد. دوستان بحث می‌کنند که اگر واردات کالا و خودرو را باز کنیم ممکن است دلار در بازار گران شود. یک اسکناس صد دلاری را فرض کنید. آیا می‌توانیم آن کاغذ دلار را بخوریم یا سوار شویم؟ کاغذ دلار ارزشی ندارد. وقتی دلار گران می‌شود مردم از تبعات گرانی دلار بر کالاها ناراحت می شوند.
کسی دلش برای دلار کانادا نسوخته است. به قول فردی که گفته بود آمریکا فکری برای دلار خود کند که هر روز گران می‌شود. آسیب گرانی دلار بر افزایش قیمت کالاها است. دوستان عقیده دارند که توانسته ایم دلار را ثابت نگه داریم. کما اینطور نیست و مناظره دقیق مدیر بانک مرکزی را شنیدم که گفت ارزمان را ثابت نگه داشته ایم. گفتم حداقل بگویید ۲۰ روز ثابت نگه داشته ایم چون در هر کانالی که می‌رود یک ماه ثابت می‌ماند. اما نکته این است که الان دلار در کانال 17 هزار تومان است. موضوع این است که دلار در کانال 17 هزار تومان است و کالای ۱۰۰۰ دلاری در ایران ۴۰ میلیون است. یعنی نرخ دلار این کالا بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان می شود. چون فقط به ثابت نگه داشتن قیمت این کاغذ توجه کرده ایم. باید با تلفیقی از واردات حساب شده، تولید و ثابت نگه داشتن نرخ ارز بتوانیم قیمت کالا را کنترل کنیم. هیچ ایرادی ندارد اگر شما واردات خودرو با شرایط مناسب و تعرفه کم و تا ۵ سال کارکرده باز کنید و قیمت کالا در ایران نصف شود، اصلا ارز ده درصد گران شود. چه ایرادی دارد؟
راه دانا: پیش بینی می کنید که اگر واردات را آزاد شود روند قیمت‌ها چگونه شود؟‌
خسروانی: من بحثی را مطرح کرده‌ام که اگر واردات خودرو تا ۵ سال کار کرده با تعرفه معقول مثلا ۵۰ – ۵۵ درصد باز شود ظرف دو ماه قیمت خودرو را تا ۴۰ درصد پایین می‌آوریم. برخی دوستان دیگر هم در توییت هایشان عنوان کرده بودند.