به گزارش ایسنا، میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری خواه سنا، خواستار مقرراتی است که احضار شاهدان حساس یا درخواست اسناد را مسدود می‌کند.
دموکرات‌ها می‌گویند این چیزی جز سرپوش گذاشتن بر خطاهای رئیس جمهور نیست.
سناتورها سوگند خورده‌اند در این فرآیند به عنوان اعضای هیات منصفه مجری "بی طرف" عدالت باشند. آنها باید هفته‌ای شش روز و روزی شش ساعت در جلسات محاکمه به ریاست جان رابرتس، رئیس دیوان عالی شرکت کنند.
مانورهای آغازین
به گزارش بی.بی.سی جلسه آغازین محاکمه استیضاح، با نزاع‌های پرسر و صدای جناحی همراه بود.
رهبر اکثریت سنا خواهان اتخاذ مقرراتی است که صدور احضاریه برای شاهدان عینی مهم یا دریافت اسناد را مسدود می‌کند.
مک‌کانل گفت: "چارچوبی که ما پیشنهاد می‌کنیم به همان اندازه منصفانه است."
اما آدام شف، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان از حزب دموکرات، که نقش دادستان را بازی می‌کند گفت که آمریکایی‌ها "باور ندارند که این یک محاکمه منصفانه خواهد بود. باور ندارند که سنا بی طرفانه عمل خواهد کرد. آنها بر این عقیده‌اند که نتیجه از پیش تعیین شده."
او گفت مک‌کانل می‌خواهد این محاکمه "در سریع ترین زمان ممکن تمام شود" و افزود: "کارها کاملا برعکس است، محاکمه پیش از ارائه شواهد انجام می‌شود."
تیم حقوقی رئیس جمهور پیشتر خواستار تبرئه فوری او شد و محاکمه را "انحرافی خطرناک از قانون اساسی" توصیف کرد.
استدلال دو طرف
پیشتر هفت نفر از دموکرات‌های مجلس نمایندگان به سرپرستی آدام شف مانند دادستان، مفاد استیضاح دونالد ترامپ را ارائه کردند. بعد از آن وکلای رئیس جمهوری آمریکا صحبت کردند. هر طرف ۲۴ ساعت برای حرف زدن فرصت دارد که می‌تواند در چند روز انجام بشود.
آدام شف در سخنرانی روز سه شنبه خود در سنا با رد آن چه "حرف‌های بی ربط خطرناک" دونالد ترامپ دانست او را به اقدام علیه امنیت ملی متهم کرد.
شف گفت: "(ترامپ) به اسم امنیت ملی مدارک آشکار کار خطرناکش را پنهان کرده است. سوال این است که ...آیا شما به او اجازه این کار را می‌دهید؟"
ترامپ برای شرکت در نشست اجلاس جهانی اقتصاد به داووس سوئیس سفر کرده است.
جی سکولو، وکیل دونالد ترامپ، در غیاب وی اتهامات را سیاسی دانست و دموکرات را به تلاش غیرقانونی برای برکنار کردن رئیس جمهور از قدرت متهم کرد.
دونالد ترامپ متهم است که با درخواست تحقیقات از رئیس جمهوری اوکراین درباره رقیب انتخاباتی‌ بالقوه‌اش، جو بایدن و پسرش هانتر، عملا از قدرت صندلی ریاست جمهوری سوء استفاده کرده تا بلکه با کسب اطلاعات مخرب علیه رقیب احتمالی اقدام کند و در نهایت نتایج انتخابات پاییز سال 2020 را تحت تاثیر قرار دهد.
او همچنین متهم است که با منع کردن شاهدان اصلی تحقیقات استیضاح مانع انجام وظیفه قانونی کنگره شده که مطابق قانون اساسی آمریکا موظف به نظارت بر رئیس جمهوری است.
جلسات رسمی استیضاح دونالد ترامپ در حالی آغاز شده که جمهوری خواهان و دموکرات‌های سنا بر سر آیین نامه اجرایی آن با هم اختلاف‌های اساسی دارند. جمهوری خواهان می‌خواهند به سرعت این روند را پشت سر بگذارند تا با سخنرانی سالانه رییس جمهوری در چهارم فوریه، پانزدهم بهمن تداخل نکند. اما دموکرات‌ها جمهوری خواهان را متهم می‌کنند که رویه پیشنهادی آنها برای برگزاری جلسات دادگاه به گونه‌ای طراحی شده تا با تعجیل در این روند، بر حقیقت سرپوش گذاشته شود. آنها همچنین بر حضور شاهدان جدید در سنا و دریافت اسناد محرمانه از کاخ سفید تاکید دارند ولی تعدادشان در این مجلس به اندازه‌ای نیست که بتوانند خواسته‌شان را به جمهوری خواهان بقبولانند.
در همین حال واشنگتن پست نوشته است، سنا درخواست دموکرات‌ها برای احضار جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا برای ادای شهادت در این دادگاه را رد کرد. دموکرات‌ها معتقدند شهادت بولتون اطلاعات دست اولی از آنچه در پرونده اوکراین رخ داده ارائه خواهد داد. بولتون نیز پیش از گفته بود در صورت درخواست سنا حاضر به ادای شهادت است. به هر حال این رای سنا نظر نهایی نیست و سناتورها می‌توانند در مراحل بعدی این دادگاه‌ درخواست بازنگری داشته باشند.
اعضای سنا که به عنوان اعضای هیات منصفه عمل می‌کنند، در طول جلسات محاکمه اجازه ندارند که از تلفن‌های همراه خود استفاده کنند. آنها قرار است در مرحله اول درباره آیین نامه استیضاح تصمیم بگیرند.
قرار است مجلس سنا روزانه ۶ ساعت و هر هفته ۶ روز به شکواییه طرح‌کنندگان استیضاح و دفاعیه وکلای رئیس جمهوری گوش کند.
پس از استماع شکواییه و دفاعیات، ۱۰۰ سناتور کنگره به رای خواهند نشست. چنانچه ۶۷ نفر از آنها (دو سوم) ترامپ را گناهکار تشخیص دهند، او عزل خواهد شد. اتفاقی که با توجه به اکثریت ۵۳ نفری جمهوری خواهان در مجلس سنا بسیار دور از انتظار است.
این سومین بار در تاریخ ایالات متحده است که رئیس‌جمهوری استیضاح می‌شود. آخرین بار در دهه ۹۰ میلادی، بیل کلینتون از سوی جمهوری‌خواهان محاکمه شد اما با کسب رای اعتماد به کار خود ادامه داد. پیش از آن هم در قرن نوزدهم اندرو جانسون، دیگر رئیس‌جمهور دموکرات استیضاح شده بود که در نهایت تنها با یک رای بیشتر موفق به ماندن در کاخ‌سفید شد.
ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور اسبق جمهوری‌خواه هم در دهه ۷۰ میلادی بر سر رسوایی واترگیت در آستانه استیضاح قرار گرفت اما پیش از آن که مجلس سنا او را محاکمه کند از مقام خود استعفاء داد و کاخ‌سفید را ترک کرد.
در رسانه‌های آمریکا: چرا وکلای ترامپ روی میز می‌کوبند؟
نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات دونالد ترامپ در مجلس سنای آمریکا در حالی آغاز شد که از همان لحظات اول وکلای رئیس‌جمهوری تلاش کردند آدام شف، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان را "بکوبند" و دادخواست او را که رهبری تحقیقات طی شش ماه گذشته و حالا تیم استیضاح دموکرات‌ها را برعهده دارد "بی‌اعتبار" جلوه دهند.
پت سپولونه، وکیل کاخ‌سفید و جی سوکولو، وکیل شخصی ترامپ که رهبری تیم وکلای مدافع او را بر عهده دارند ظهر سه‌شنبه، ۲۲ ژانویه، تقریبا تمام وقت خود را در صحن سنا به انتقاد تند از آدام شف اختصاص دادند. آنها که در همان رای‌گیری نخست بر سر آیین‌نامه چگونگی برگزاری جلسات اطمینان یافتند که هر ۵۳ جمهوری‌خواه حاضر در صحن سنا را پشت خود دارند، دموکرات‌ها را به آیین‌شکنی، سندسازی و سیاسی‌گری متهم کردند و حتی از ۱۰۰ سناتوری که در مقام هیات منصفه نشسته‌ بودند خواستند که با رای فوریتی خود رئیس‌جمهوری را تبرئه و "بساطی که دموکرات‌ها برای او چیده‌اند را زودتر جمع کنند".
دیوید گراهام، ستون‌نویس آتلانتیک که یک مجله نزدیک به دموکرات‌ها است در یادداشتی علت این استراتژی وکلای ترامپ را چنین ارزیابی کرده: "آنها می‌دانند که دموکرات‌ها رای لازم برای عزل کردن رئیس‌جمهور را ندارند بنابراین لزومی برای دفاع کردن از موکل خود نمی‌بینند... آنها یک تیم سیاسی‌اند نه حقوقی. هدف آنها برجسته کردن گفتمان مورد تاکید دونالد ترامپ برای اقلیتی از جامعه آمریکاست که حامی او هستند."
در حقیقت از نظر ستون‌نویس‌هایی چون دیوید گراهام، تیم حقوقی رئیس‌جمهوری بنا دارد با استفاده از تریبون سنا و توجه میلیون‌ها آمریکایی به این جلسات، با کوبیدن دموکرات‌ها برای بالا بردن مقبولیت ترامپ تلاش کند تا در آستانه انتخابات پاییز امسال او را برای ماندن در کاخ‌سفید "مستحق" جلوه دهد.
خلاصه آنچه وکلای ترامپ تلاش کردند عصر سه‌شنبه ترسیم کنند این بود که دموکرات‌ها و در راس تیم آنها آدام شف در چند ماه گذشته و در خلال تحقیقات استیضاح می‌توانستند هر کسی را که اراده کنند احضار کنند و در صورت مخالفت دونالد ترامپ با درخواست آنها گام بعدی بردن شکایت به دادگاه بود که در نظام حکومتی ایالات متحده مجاز به قضاوت میان اختلافات دولت و کنگره بر سر استنباط قانون اساسی است.
جی سوکولو و پت سپولون، وکلای ترامپ می‌گویند درخواست آدام شف برای احضار شاهدان جدید و یا مدارکی که در جریان تحقیقات به او داده نشده، نشان می‌دهد که خود شف هم قبول دارد که ادله او برای طرح اتهام علیه رئیس جمهور آمریکا کامل و کافی نیست.
این دو که روز سه‌شنبه تلاش کردند با استفاده از مهارت‌های سخن‌وری خود به عنوان وکلای حاذق، توجه سناتورها و بینندگان تلویزیونی را به خود جلب کنند و در این راه از عصبانی و خشگمین جلوه دادن و روی تریبون زدن هم واهمه‌ای نداشتند، اصرار دارند که دموکرات‌ها با امتناع از بردن شکایت خود به دادگاه در حقیقت شاخه سوم تعادل قوا در آمریکا، یعنی دادگاه و قوه قضاییه را نادیده گرفته و از این طریق "رویه و انحراف خطرناکی در قرائت از قانون اساسی" بدعت گذاشته‌اند.
'تیم حقوقی ترامپ در تناقض با دادستان کل او حرف می‌زند'
کایل چنی و اندرو دسیدریو، خبرنگاران حوزه کنگره نشریه پولیتیکو در یادداشتی ادعاهای وکلای ترامپ را در تضاد با موضع‌گیری دادستانی کل کشور ارزیابی کرده‌اند.
"تیم حقوقی دونالد ترامپ روز سه‌شنبه یک دور برگردان کامل از مواضع قبلی خود انجام داد که می‌تواند برایشان پیامدهایی داشته باشد... این آنها بودند که در جریان تحقیقات استیضاح دموکرات‌ها را از کشاندن اختلافات به دادگاه آن هم بر سر احضار شاهدان و یا تحویل مدارک منع می‌کردند و می‌گفتند دادگاه‌ها نباید وارد جدال میان کنگره و کاخ‌سفید شوند چرا که در این صورت آنها به عنوان شاخه سوم استقلال قوا به بحثی سیاسی وارد می‌شوند در حالی که ماهیت ذاتی آنها این نیست... اما حالا دموکرات‌ها را متهم می‌کنند که چرا به جای شکایت بردن به دادگاه از سنا می‌خواهند که شهود جدید احضار کند."
نویسندگان یادداشت پولتیکو در ادامه به اظهارات سه هفته پیش هاشم موپان، از دادستان‌های وزارت دادگستری اشاره کرده‌اند که در جریان یکی از پرونده‌های مربوط به اختلاف کنگره و کاخ‌سفید بر سر مجوز مشارکت مقام‌های دولتی در تحقیقات استیضاح، گفته بود یک قاضی که "بدون رای مستقیم مردم" در این منصب قرار گرفته نباید بر اختلاف دو قوه مجریه و مقننه که با رای مستقیم مردم برگزیده شدند قضاوت کند.
با این حال هم جو سوکولو و هم پت سپولون، وکلای ارشد تیم حقوقی ترامپ، روز سه‌شنبه توانستند هر ۵۳ سناتور جمهوری‌خواه حاضر در صحن علنی سنا را قانع کنند که نیازی نیست در آیین‌نامه برگزاری جلسات استیضاح احضار شهود جدید و یا درخواست رسمی مدارک از ابتدا لحاظ شود.
در حقیقت رای "نه" ۵۳ جمهوری‌خواه در برابر ۴۷ آری سناتورهای دموکرات به متمم‌های پیشنهادی دموکرات‌ها نشان از آن داشت که خط اختلاف میان دو حزب بر سر استیضاح ترامپ دست کم در روز نخست کاملا مماس بر دیوار بلند افتراق میان آنهاست.
سنای زمان استیضاح کلینتون کجا، سنای استیضاح ترامپ کجا!
همزمان با نخستین جلسه استیضاح دونالد ترامپ در مجلس سنا پیتر بیکر، گزارشگر ارشد کاخ‌سفید نیویورک تایمز در پادکست دیلی این روزنامه به مرور تجارب و مشاهدات خود از استیضاح بیل کلینتون که حدود ۲۱ سال پیش برگزار شد پرداخت و تشابهات و تفاوت‌های این دو را بررسی کرد.
"اولین مشخصه استیضاح بیل کلینتون این بود که سناتورهای دموکرات و جمهوری‌خواه با وجود اختلاف نظر شدید با هم به اجماع رسیدند که آیین نامه جلسات استیضاح را به گونه‌ای تنظیم کنند که روند برگزاری آن موجب تفرقه‌اکنی و شکاف در میان جامعه آمریکا نشود و همه چیز را دو قطبی نکند. برای همین هم آن آیین‌نامه با ۱۰۰ رای موافق، یعنی اجماع صددرصدی سناتورها به تصویب رسید."
گفتگوی پیتر بیکر با مایکل باربارو صبح سه‌شنبه، ۲۲ ژانویه و پیش از آغاز جلسات استیضاح پخش شد و شاید اگر این دو رای‌گیری ۵۳ موافق (تمامی سناتورهای جمهوری‌خواه) به ۴۷ مخالف (تمامی دموکرات‌ها) را در عصر سه‌شنبه می‌دیدند می‌توانستند با یقین بگویند که ظرف تنها دو دهه مجلس سنا از اتحاد مطلق به افتراق مطلق رسیده است.
پیتر بیکر علت اجماع سناتورها بر سر آیین‌نامه استیضاح بیل کلینتون را در چند حوزه ارزیابی می‌کند از جمله این که: "اعضای مجلس سنا به طور سنتی خود را پخته‌تر و افتاده‌تر از اعضای مجلس نمایندگان می‌دانند. آنها هر ۶ سال یک‌بار باید در انتخابات شرکت کنند و این به آنها اطمینان خاطر و شکیبایی بیشتری از اعضای مجلس نمایندگان می‌دهد که هر دو سال یکبار باید دوباره در انتخابات شرکت کنند و به همین علت هم شور و هیجان بیشتری برای نشان دادن عملکرد خود دارند."
او می‌گوید رای ۱۰۰ سناتور بر سر آیین‌نامه برگزاری جلسات استیضاح در سال ۱۹۹۹ تیم وکلای بیل کلینتون را "حسابی هراسان کرده بود... چون هر چه اختلاف‌نظر سناتورهای دو حزب بیشتر باشد کاخ‌سفید آسوده‌خاطرتر خواهد بود که رای کافی برای عزل رئیس‌جمهور جمع نخواهد شد."
پیتر بیکر همچنین به سخنرانی‌های تیم دادستان‌های مجلس نمایندگان در آن زمان اشاره می‌کند که متشکل از ۱۳ مرد جمهوری‌خواه سفیدپوست بود. او به ویژه به سخنرانی درخشان یکی از اعضای جوان آن گروه اشاره می‌کند؛ لیندسی گراهام. کسی که در جریان استیضاح بیل کلینتون نام خود را پرآوازه کرد و اکنون به عنوان یکی از ستون‌های اصلی جمهوری‌خواهان در مجلس سنا برای دفاع تمام قد از ترامپ در برابر استیضاح دموکرات‌ها تلاش می‌کند.
با وجود این میان استیضاح بیل کلینتون در سال ۱۹۹۹ و استیضاح دونالد ترامپ یک اختلاف جدی وجود دارد که تا حدودی به تیم وکلای رئیس جمهور و سناتورهای کنگره "این حق را می‌دهد که بی‌محابا" به دنبال دفاع از منافع حزبی خود بروند و آن در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره تا چند ماه دیگر است.
دونالد ترامپ اگر چه سومین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکاست که استیضاح می‌شود اما در حقیقت او نخستین رئیس‌جمهوری است که در دور نخست حضور خود در کاخ‌سفید استیضاح شده و بر همین اساس هم نخستین رئیس‌جمهوری است که بلافاصله بعد از اتمام جلسات استیضاح فرصت خواهد داشت تا یک‌بار دیگر "مشروعیت" ریاست جمهوری خود را در معرض رای مردم کشورش بگذارد.
این در حالی است که بیل کلینتون که دور دوم ریاست جمهوری خود را می‌گذارند نگران انتخابات بعدی نبود و تیم وکلای او می‌توانستند تمرکز خود را تنها بر رد اتهامات او بگذارند نه این که در پس ذهن‌شان نگران تاثیرات کلمات خود بر صندوق‌های رای باشند.
علاوه بر آن، سناتورها هم نگران انتخابات سنا هستند که همزمان با رای‌گیری ریاست‌جمهوری در نوامبر امسال برگزار خواهد شد. میچ مک‌کانل، رئیس مجلس سنا یکی از آنهاست. نظرسنجی‌ها در ایالت کنتاکی او را "محبوب قلب‌ها" نشان نمی‌دهد اما در عوض دونالد ترامپ در همین ایالت محبوبیتی بالای ۷۰ درصد دارد.
بر همین اساس هم دموکرات‌ها که امروز هر چه تلاش کردند حتی نتوانستند یک رای بیشتر از تعداد خودشان (۴۷) کسب کنند امیدوارند که فارغ از شکست قابل پیش‌بینی در استیضاح، افکار عمومی مردم آمریکا را علیه دونالد ترامپ و سناتورهای حامی او "بشورانند" تا بلکه در ماه نوامبر دست کم یکی از دو خاکریز تحت کنترل جمهوری‌خواهان - کاخ‌سفید یا مجلس سنا - را تصرف کنند؛ آرمانی که در روز نخست جلسه استیضاح نتوانستند به آن اپسیلونی نزدیک‌تر شوند.