وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی مواضع کشورمان را پیرامون وضعیت کنونی برجام تشریح کرد و از نتایج دیدارش با رئیس‌جمهور فرانسه خبر داد.

وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی مواضع کشورمان را پیرامون وضعیت کنونی برجام تشریح کرد و از نتایج دیدارش با رئیس‌جمهور فرانسه خبر داد.
به گزارش ايسنا، به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه یورونیوز در پاسخ به این که آیا برجام که یک توافق  صدوپنجاه صفحه‌ای پر اهمیت است و برای حاصل شدن آن زمان زیادی صرف شده است، بدون آمریکا دوام خواهد آورد یا نه، گفت: من معتقدم که آمریکا سهمی در این توافق داشت. آمریکا بر سر این توافق مذاکره کرد. آمریکا، اکثر اوقات، حتی از طرف دیگر اعضای 1+5 کار کرد. یعنی سه کشور اروپایی و سه عضو دائم شورای امنیت یعنی روسیه، آمریکا و چین. بر سر جزئیات این توافق مذاکره شد. این یک توافق اختیاری نیست. توافقی است که قطعنامه شورای امنیت پشتیبان آن است و این توافق بخشی از آن قطعنامه است. همانطور که اشاره شد صدوپنجاه و نه صفحه است. یک شبه انجام نشد. با دقت بسیار بالا بر سرش مذاکره شد. تقریبا بر سر هر کلمه‌اش به سختی مذاکره سختی در گرفت . پس می‌دانم که بهترین توافق نیست. این توافق آن چیزی نیست که من می‌خواستم. چیزی که ایالات متحده یا فرانسه می‌خواست نیست. هر کدام از ما از این توافق گلایه‌ای داشت. بعضی از این گلایه‌ها علنی شد و بعضی‌هایشان هم پوشیده باقی ماند، اما یک توافق چندجانبه همین‌طور است. نمی‌توانید هرچه می‌خواهید به دست بیاورید وگرنه توافقی در کار نخواهد بود.
ظریف در توضیح این که در دیدارش با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، موضع  تازه‌ای برای حفظ برجام مطرح شده است یا نه و آیا اروپا وعده تازه‌ای به ایران داده، گفت: خب، رئیس‌جمهور ماکرون، مانند گفت‌وگوهایش با دیگر شرکا در اروپا و جاهای دیگر، در گفت‌وگوهایش با رئیس‌جمهور روحانی نیز نهایت تلاش خود را کرده است. می‌دانید این توافق بر اساس تعهدات دوجانبه و متقابل است. همانطور که اشاره کردید، ایران بر تعهدات خود باقی مانده، اما ایالات متحده چنین نکرد و از توافق خارج شد و اروپایی‌ها برای انجام الزامات خودشان تحت فشار و محدودیت قرار گرفتند. ما با رئیس‌جمهور ماکرون گفت‌وگو کردیم که چطور ایالات متحده می‌تواند برگردد تا سهم خود از توافق را اجرایی کند، یا اروپا و دو عضو دیگر برجام چطور می‌توانند همراه با باقی جامعهٔ بین‌الملل به تعهدات خود وفا کنند. آنها از ایالات متحده مستقلند، البته می‌دانیم که ایالات متحده تأثیر عمده‌ای بر اقتصاد جهانی دارد اما دیگران هم نقش مهمی دارند.
وی همچنین درباره دیدارش با مکرون اشاره کرد که «گفت‌وگوی بسیار خوبی داشتیم و رئیس‌جمهور ماکرون به گفت‌وگو با شرکایش ادامه خواهد داد تا ببینیم کار چطور پیش می‌رود».
وزیر امور خارجه کشورمان سپس درباره اجرایی شدن گام سوم کاهش تعهدات ایران و این که ایران تا پنج سپتامبر برای شرکای اروپایی برجام، ضرب‌الاجل تعیین کرده است،  اظهار کرد: ما به هیچ‌کس ضرب‌الاجل ندادیم. کاری که کردیم طبق توافق بوده. چون این توافق نه در فضای اعتماد مشترک بلکه در فضای بی‌اعتمادی مشترک انجام شد. پس اگر یکی از طرفین تعهداتش را زیرپا بگذارد، ما در این توافق سازوکاری داریم برای جبران این امر و ما هم براساس همین سازوکار عمل می‌کنیم که در پاراگراف سی‌وشش همین توافق بلند بالا آمده است. این اقداماتی است که ما انجام می‌دهیم. ما ضرب‌الاجل صادر نکردیم. ما فقط به شرکای اروپایی‌مان و چین و روسیه که شرکای استراتژیک ما هستند یک جدول زمان‌بندی دادیم. من در نامه‌ام به فدریکا موگرینی در بیست‌وهشتم نوامبر گفتم که ما برای اجرای پاراگراف سی‌وشش به شما جدول زمان‌بندی خواهیم داد. سرانجام روز ۸ مه این جدول را ارائه کردیم. این در چارچوب برجام است. اما اقداماتی که ما انجام داده‌ایم یک ویژگی مهم دارند و آن این است که بازگشت‌پذیرند. اگر اروپا،‌ تنها یا با ایالات متحده که این به اروپایی‌ها برمی‌گردد، تصمیم گرفت تعهدات برجامی خود را انجام بدهد، ما می‌توانیم به آسانی و ظرف چند ساعت می‌توانیم به اجرای کامل تعهدات‌مان برگردیم.
وی سپس در پاسخ به این که منظور از غنی‌سازی اورانیوم دقیقا چه می‌باشد ؛ ایران از آن برای چه چیزی استفاده می‌کند و چگونه از شرکای اروپایی‌اش انتظار دارد در این مسیر حمایتش کنند، توضیح داد: خب ما از توافق عقب‌نشینی نکردیم. آن را فسخ نکردیم. ما به شکل ناگهانی از توافق بیرون نرفتیم. ما از سازوکارهای درونِ برجام استفاده می‌کنیم. ما از مواد قانونی که در خود توافق پیش‌بینی شده استفاده می‌کنیم. آنچه مهم است آن است شرکای ما در اروپا باید تصمیم بگیرند،‌ نه درباره ایران، بلکه دربارهٔ اینکه چطور می‌خواهند با ایالات متحده برخورد کنند. یا می‌خواهند استقلال داشته باشند، یا آنکه ایالات متحده می‌تواند خواست‌ِ خودش را تحمیل کند. اگر ایالات متحده بنا بود خواستِ خودش را به منظور پایبندی به قانون بین‌الملل، به اروپا تحمیل کند، کار بدی بود اما قابل‌ توجیه بود، اما اکنون ایالات متحده دارد خواست خودش را، به منظور زیر پا گذاشتن قانون بین‌الملل بر بقیه جهان تحمیل می‌کند. این تماما ناپذیرفتنی است و برای اروپا که آینده‌اش به چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون وابسته است، این امر تهدیدی است برای آیندهٔ اروپا. فکر می‌کنم تصمیم مهمی است. ما خوشحالیم که رئیس‌جمهور ماکرون پیشگام شده است اما می‌دانیم که اروپا می‌خواهد که بتواند خودش تصمیم بگیرد و نه آنکه به دیگران اجازه بدهد برایش تصمیم بگیرند.
خبرنگار این شبکه با اشاره به بخشی از سخنگوی وزارت امور خارجه ایران مبنی بر این که ایران امید و اعتمادی به هیچ فرد و کشوری ندارد، پرسید که امروز دوستان ایران چه کسانی هستند و ظریف در پاسخ گفت: در روابط بین‌الملل می‌خواهیم با همه تعامل داشته باشیم. اما فقط به مردم خودمان اعتماد داریم. به مردم خودمان اطمینان داریم و برای همین است که قادر بوده‌ایم در طول چهل سال فشار خارجی دوام بیاوریم و همچنان دوام خواهیم آورد. اعتماد کردن به مردم خودمان به معنای انزوا در سیاست خارجی نیست. ما در منطقه، حضور داریم. در نبرد با تروریسم، در جنگ با تجاوز و اجحاف حضور داریم و همچنان در جامعهٔ بین‌الملل بازیگری فعال باقی خواهیم ماند، اما با رنج یاد گرفته‌ایم که در آخر، به مردم و توانایی خودمان اعتماد کنیم، در حالی‌که آغوش‌مان برای تعامل با دیگران باز است.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه این گفت‌وگو درباره جنگ سوریه و دلیل حمایت ایران از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه تشریح کرد: مشکل اینجا است که این جنگی نیست که بشار اسد آغاز کرده باشد. این جنگی است که از بیرون بر او و بر مردم سوریه تحمیل شد. برخی از کشورهای غربی به داعش و جبهه النصره کمک کردند و برخی از آنها همچنان از جبهه النصره حمایت مالی می‌کنند. اگر او با داعش نجنگیده بود شما اکنون شاهد این بودید که دمشق پایتخت داعش شده است. این در حالی است که داعش اکنون به سازمانی تبدیل شده که زمینی در اختیار ندارد. ما در این نبرد به مردم سوریه و همچنین مردم عراق کمک کردیم. به مردم کردستان عراق نیز کمک کردیم. وقتی داعش به منطقه کردستان عراق حمله کرد آقای بارزانی، رهبر اقلیم کردستان از همه از جمله آمریکا درخواست کمک کرد، اما هیچ کس به او کمک نکرد. تنها افرادی که در نبرد با داعش به او کمک کردند ایرانی‌ها بودند. ما جنگِ اروپایی‌ها را به جای آنها انجام دادیم. در غیر این صورت، مجبور بودید با سازمانی تروریستی و افراط گرا روبرو شوید که منطقه بزرگی را در اختیار دارد.
وی همچنین در اصلاح این گفته خبرنگار یورونیوزمبنی بر این که  «شما همچنین کمک کردید تا توازن جنگ به نفع بشار اسد تغییر کند» گفت: ما کمک کردیم توازن این جنگ علیه تروریست‌ها تغییر کند نه به نفع کسی و این کار را به این امید که به نفع مردم سوریه است انجام دادیم.
ظریف راجع به این که آیا مردم سوریه از این وضع سود می‌برند، گفت: هیچ کس از جنگ سود نمی‌برد. مردم سوریه از شکست داعش سود بردند. این معیار مهمی است. ما طی سه سال گذشته با روسیه و ترکیه همکاری کرده‌ایم تا به درگیری‌ها پایان بدهیم. موفق شدیم تنش‌ها را کاهش بدهیم. تنها طرحی که طی چهار سال گذشته نتیجه داده طرح مذاکرات آستانه بوده است. کار تشکیل کمیسیون قانون اساسی برای سوریه را تقریبا تمام کرده‌ایم. ما همچنان پیش می‌رویم و بر این باورم که این کمک مهمی به صلح و ثبات در منطقه بوده است. شش سال پیش وقتی من وزیر امور خارجه شدم طرح صلحی را برای سوریه ارائه کردیم. همانطور که بلافاصله پس از آغاز جنگ یمن، برای این کشور هم طرح صلحی دادیم. عربستان سعودی در آن زمان بر این باور بود که می‌تواند پیروزی نظامی به دست آورد و این را هم اعلام کرد. آنها بر این باور بودند که می‌توانند در سه هفته یمن را در اختیار بگیرند. از آن زمان چهار سال گذشته است. ما برای دستیابی به راه حل سیاسی تلاش کردیم، اما متحدان غربی (عربستان) در منطقه امیدوار بودند که راه حلی نظامی در کار باشد. در نهایت تا زمانی که افراد زیادی را کشتند، طول کشید تا دریابند که این بحران راه‌حل نظامی ندارد.
وی همچنین در توضیح تنش‌های اخیر در خلیج فارس و این که آیا در حال حرکت به سمت مناقشه‌ای با آمریکا باشیم، گفت: ما هرگز جنگی را آغاز نکرده‌ایم اما هرگز تسلیم فشار هم نشده‌ایم. می‌دانید که بی‌دلیل نیست که خلیج فارس را خلیج فارس می‌نامیم زیرا نزدیک مرزهای ما است. ما ساحلی 2هزار و چهارصد کیلومتری در خلیج فارس داریم. آمریکا از فاصله یازده هزار کیلومتری به منطقه ما آمده است. پهپادها و هواپیماهای خودش را بر فراز آب‌های سرزمینی ما به پرواز در می‌آورد. ما مطمئنا از آبها، سرزمین و حریم هوایی خودمان دفاع می‌کنیم و این روند را ادامه خواهیم داد. بهترین و تنها راه برای آمریکا توقف مداخله در منطقه ما است. منشاء بی‌ثباتی همین است و همواره هم همین بوده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران علاوه بر این درباره نقش انتخابات مجلس ایران و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2021میلادی و ارتباط این دو با نجات برجام و تاثیر این بر نجات حیات سیاسی وی تشریح کرد: من نامزد هیچ سِمَتی نیستم و برای نجات یافتن یا نیافتن بلندپروازی سیاسی ندارم، اما بر این باورم که این توافق دستاورد مهمی است، نه فقط برای ایران و آینده آن، بلکه برای جامعه جهانی. این یکی از موارد نادر موفقیت دیپلماسی است. در ربع قرن اخیر موارد زیادی در زمینه دیپلماسی وجود ندارد که بتوانیم به آنها افتخار کنیم. این یکی از موارد نادری است که دیپلماسی موفق عمل کرده است. من دلایل زیادی دارم که بخواهم آن را حفظ کنم و بر این باورم که اروپا نیز دلایل زیادی برای تلاش در راستای حفظ آن دارد. معتقدم جامعه جهانی هم دلایل زیادی دارد که بخواهد این توافق را حفظ کند. رئیس‌جمهور ترامپ ممکن است این توافق را نپسندد اما می‌توانم به او بگویم که این توافق در راستای منافع وی و ایالات متحده آمریکا است.
وی در پاسخ به این که آیا نامزد ریاست‌جمهوی نخواهد شد، گفت: می‌توانید روی من حساب کنید که نامزد نخواهم شد.
ظریف در توضیح این که آیا استعفای او در اوایل سال جاری میلادی، به  برجام ارتباط داشت یا نه، گفت: نه به این ربط داشت که من به‌دنبال هیچ سمتی نیستم و درعوض، از برخی مسائل هم گریزانم.
وزیر امور خارجه ایران درباره این که آیا از توافق گریزان است، گفت: نه. دوست دارم که به دانشگاه برگردم و تدریس کنم. اما تا زمانی که از من بخواهند در سمتم باقی می‌مانم تا به انجامِ مسئولیتم ادامه بدهم، مسئولیتی که تا وقتی مردم بخواهند آن را ادامه خواهم داد.
وی همچنین در پاسخ به این که آیا می‌توان گفت که توافق هسته‌ای و اجرای آن، به تنها ماموریت زندگی وی تبدیل شده است، گفت: فکر می‌کنم آنچه همه ما باید برایش بجنگیم چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون است. این توافق برای من گواهی است بر یکی از پیروزی‌های چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون. فکر می‌کنم همه باید برای آن بجنگند و من مطمئنا برای آن می‌جنگم زیرا می‌دانم دست یافتن به چنین توافقی چه‌قدر دشوار است و مذاکره مجدد بر سر آن، تا چه حد ناممکن.
ظریف درباره این که آیا فشارهای اقتصادی  کافی نیست تا ایران، پیشنهاد کاخ سفید برای مذاکره را بپذیرد، گفت: من بهای این کار را دادم و تحریم‌هایی علیه من وضع کردند. اما اگر من بابت رد کردنِ یک مذاکرهٔ زیر فشار و اجبار، بهایی بدهم مسأله‌ای نیست. آماده‌ام این تصمیم را تکرار کنم. اما اقتصاد ما ثبات خود را بازیافته است. از بدترین دوران عبور کرده‌ایم. از زمان شوک سال گذشته هم‌زمان با تصمیم رئیس جمهور ترامپ برای خروج از برجام، پول ما یک سوم ارزش خود را بازیافته است. اقتصاد ما در سه ماهه اول سال جاری، از نظر نرخ رشد، به شکوفایی رسیده است. سال گذشته هزینهٔ بسیار گزافی متحمل شدیم. ایالات متحده مسئول خسارت‌های بسیار سنگینی است که به ایران وارد شده است. رقم آن به صدها میلیارد دلار می‌رسد، و آنها روزی ناگزیر خواهند شد آن را بپردازند.
وی در پاسخ به این که آیا فکر می‌کند دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا متن توافق را خوانده است یا نه، گفت: فکر نمی‌کنم در هر صورت افراد زیادی متن این توافق را خوانده باشند. رئیس جمهور ترامپ را بابت نخواندن متن توافق سرزنش نمی‌کنم. اما فکر می‌کنم او باید متن این توافق را بخواند.
وزیر امور خارجه ایران در آخر در پاسخ به سوال خبرنگار این شبکه مبنی بر این که آیا مایل است متن توافق از طرف وی[ظریف] برای رئیس جمهور آمریکا فرستاده شود، گفت: فکر نکنم او احتیاج به جستجوی زیادی برای یافتن متن این توافق داشته باشد. این توافق، سند شورای امنیت سازمان ملل متحد است. یکی از بلندترین متونی است که شورای امنیت تاکنون به آن رای داده است. مایلم به او یادآوری کنم که در آمریکا انقلاب روی نداده و دولت آمریکا همچنان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است. در نتیجه، او اگر اوباما را نمی‌پسندد کرسی آمریکا در شورای امنیت را که می‌پسندد. او و وزیر خارجه‌اش پیش از این چند بار روی این صندلی نشسته‌اند. آخرین بارش هفته گذشته بود. در نتیجه وی باید به اسنادی که شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب کرده احترام بگذارد. آمریکا کرسی دائمی شورای امنیت را در اختیار دارد