سه سال از ثبت جهانی کویر «لوت» در یونسکو گذشته و هنوز امنیت و مدیریت یکپارچهی آن محل مناقشه است. استاندار کرمان میگوید: طرحهایی برای افزایش ضریب ایمنی این کویر درنظر گرفته شده است. کویری که همچنان در تردد قاچاقچیان مواد مخدر بوده و محفاظت از آن به واسطه گستردگی دشوار است.
به گزارش ایسنا، کویر لوت با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر که در شمال شرقی استان کرمان و در مجاورت با سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد، حدود ۱۰ درصد از وسعت کشور را دربر گرفته و در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰.۷ درجهی سانتیگراد، رکورد گرمترین دما در کره زمین را ثبت کرد و به عنوان یکی از گرمترین نقاط زمین شناخته شده است. قدمت تمدنی این کویر با کشف سه هزار اثر تاریخی در حاشیه آن به بیش از ۵ هزار سال میرسد. این کویر تیرماه سال ۱۳۹۵ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.
بعد از ثبت جهانی، توجه گردشگران بینالمللی به این منطقه بیشتر جلب شد، با این حال محمدرضا مجیدی، سفیر و نماینده سابق ایران در یونسکو به تازگی هشدار داده که خبرهای بدی گاه از لوت به گوش میرسد که ممکن است به دریافت کارت زرد از یونسکو منجر شود.
او تاکید کرده که اگر قرار است کویر لوت در فهرست آثار جهانی محفوظ بماند باید آموزشهای فراگیری به ساکنان پیرامون آن داده شود تا از این اثر طبیعی پاسداری کنند.
در سال ۹۶ پس از حوادث پیدر پی که برای گردشگران رخ داد؛ از مرگ تعدادی گردشگر در تلههای انفجاری گرفته تا گم شدن برخی دیگر در عمق لوت، خلیل هماییراد، مدیرکل امنیتی و انتظامی استانداری کرمان از محدود شدن ورود گردشگران به کویر لوت از حوزه استان کرمان خبر داد و تاکید کرد که این کویر بر اساس مصوبات امنیتی و ملاحظات ایمنی به سه بخش سبز (ورود آزاد)، نارنجی (نیازمند مجوز و با هماهنگی) و قرمز (ممنوعه) تقسیم شده و هرگونه ورود بدون مجوز به مناطق نارنجی و قرمز میتواند مخاطرات جدی برای امنیت گردشگران به دنبال داشته باشد.
او درباره مخاطرات این کویر که جان گردشگران را تهدید میکند، گفته بود: مفقود شدن، گرفتار شدن در طوفانهای کویری و یا مناطق نامناسب و صعبالعبور از جمله مخاطرات سفر به مناطق حساس لوت است، ضمن اینکه کویر لوت در رصد اطلاعاتی نیروهای نظامی و امنیتی قرار داشته و ناهماهنگی برای ورود به مناطق کویری (جز محدوده سبز) می تواند موجب بروز مشکل برای کسانی شود که مقررات ورود به کویر را نادیده گرفتهاند.
از سوی دیگر محدود کردن گردشگران به «زون سبز» لوت، تخریب در این بخش را بیشتر کرده و به نگرانیها برای خروج این اثر طبیعی از فهرست آثار جهانی یونسکو نیز افزوده است.
محمدجواد فدایی ـ استاندار کرمان ـ اما این نگرانیها را به واسطه طرحهای ایمنسازی که برای کویر لوت درنظر گرفتهاند، بیمورد میداند و دربارهی ارتقاء امنیت در کویری که شمار گردشگران آن درحال افزایش است، به ایسنا میگوید: درباره کویر لوت دو مشکل داریم؛ نخست وسعت کویر است. کویر شهداد چهار برابر کشور لبنان وسعت دارد. مشکل بعدی این است که متاسفانه این کویر مسیر عبور قاچاقچیان مواد مخدر است. بنابراین ضرورت دارد پیش از انجام هر اقدامی به این مشکلات توجه کنیم و سپس از این کویر به عنوان جاذبه گردشگری استفاده کنیم.
وی اضافه میکند: مشکلاتی که در کویر لوت داریم در جلسات متعدد شورای تامین استان مطرح شده، مخصوصا در جلسه اخیر که با حضور سردار اشتری، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برگزار و درباره اجرای طرحهایی توافقهایی شد؛ از جمله ایجاد حصار اپتیکی (لیزری) در کویر و استقرار دو پهپاد شناسایی و عملیاتی.
فدایی میگوید: اگر امنیت کویر لوت را با توجه به دو مشکلی که ذکر شد، برقرار کنیم برای حضور گردشگران در این منطقه مشکلی نخواهد بود و نگرانیها درباره خروج از فهرست ثبت جهانی یونکسو از بین میرود، چون با این برنامههایی که تنظیم کردهایم امنیت کویر لوت به حد مطلوب و ایدهال میرسد. البته منظور این نیست که کویر لوت در حال حاضر امنیت ندارد، بلکه ممکن است امنیت کنونی به میزان مطلوب نباشد.
با آنکه کویر لوت در سه استان دامن گسترده اما تصمیمگیریهای هر استان در ارتباط با لوت، منفک و متفاوت از استان دیگر است. طرحهایی که استاندار کرمان برای افزاش ضریب ایمنی کویر لوت نیز برشمرده تنها محدودهای از این اثر طبیعی را در برمیگیرد، هرچند که کویر لوت ۷۰ درصد از وسعت استان کرمان را در برگرفته باشد. محمدحسن طالبیان ـ معاون میراث فرهنگی- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ نیز این مورد را در نشست اعضای کمیسیون توسعه پایدار و امنیت مناطق کویری استان کرمان ـ متذکر شده و لزوم مدیریت یکپارچه در کویر لوت را برای اجرای طرحهای محافظتی متمرکز خواستار شده بود.