با آغاز فصل گرما یکی از مشکلاتی که اکثر افراد با آن روبرو می‌شوند، تعریق و بوی ناخوشایند ناشی از آن است. استحمام، ‌ مصرف پدهای مخصوص و دئودرانت‌های مختلف و ... روش‌هایی هستند که افراد برای کاهش بوی بد ناشی از تعریق به کار می‌برند؛ اخیرا نیز برخی‌ها متقاضی بوتاکس زیر بغل به عنوان روشی برای کنترل تعریق بیش از حد هستند، اما آیا این روش برای همه توصیه می‌شود؟

با آغاز فصل گرما یکی از مشکلاتی که اکثر افراد با آن روبرو می‌شوند، تعریق و بوی ناخوشایند ناشی از آن است. استحمام، ‌ مصرف پدهای مخصوص و دئودرانت‌های مختلف و ... روش‌هایی هستند که افراد برای کاهش بوی بد ناشی از تعریق به کار می‌برند؛ اخیرا نیز برخی‌ها متقاضی بوتاکس زیر بغل به عنوان روشی برای کنترل تعریق بیش از حد هستند، اما آیا این روش برای همه توصیه می‌شود؟
دکتر حسین طباطبایی - متخصص پوست در گفت‌وگو با ایسنا، افزایش تعریق را به علت تحریک اعصاب خودکار نباتی معرفی کرد و گفت: غدد عرق پوست بدن در مواقعی که حرارت آن را تحریک کند، باعث افزایش تعریق می‌شوند و از طریق افزایش تعریق، حرارت داخل بدن را دفع می‌کنند. این عمل مانند کار یک ترموستات است که با افزایش تعریق، مواد زائد بدن را دفع می‌کند تا اعضای داخلی بدن مانند قلب، ریه و … دچار افزایش حرارت نشوند.
وی افزود: ما به طور کلی در بدن به طور متوسط بین ۲ تا ۴ میلیون غدد عرق داریم که در برخی از نقاط متراکم‌تر و در برخی نقاط دیگر از تراکم کمتری برخوردار است. این تراکم در سه نقطه زیربغل، کف دست‌ها، کف پاها، پوست سر و پوست صورت نسبت به سایر نقاط بدن بیشتر است؛ به همین علت وقتی گرما ایجاد شود، سیستم اعصاب نباتی به طور خودکار فعال شده و در این مکان‌های نامبرده که با قدرت بیشتری حضور دارند، تعریق صورت می‌گیرد.
چرا عرق می‌کنیم؟
وی با اشاره به اینکه برخی اوقات تعریق می‌تواند نشان‌دهنده نوعی بیماری باشد، تصریح کرد: در ابتدا باید بررسی شود که آیا تعریق موضعی بوده و یا کل سطح بدن را درگیر می‌کند که در این صورت باید دنبال بیماری داخلی مانند دیابت، نقرس، پرکاری تیروئید، پارکینسون و… باشیم. اما اگر بیماری داخلی نباشد و گرما و استرس ناشی از تعریق باشد، اوضاع متفاوت است. گاهی اوقات حتی اگر فرد در جای خنک قرار گرفته باشد به علت ترس، خجالت، استرس و یا سایر موارد با تحریک غدد عرق روبه‌رو شده و تعریق افزایش می‌یابد.
طباطبایی همچنین افزایش سطح تعریق در برخی افراد را ناشی از عوامل وراثتی معرفی کرد و افزود: در بعضی از خانواده‌ها فعالیت غدد عرق نسبت به بقیه خانواده‌ها بیشتر است. علاوه بر آن نوع تغذیه هم بر میزان تعریق افراد اثرگذار است؛ خوراکی‌های کافئین دار، مصرف الکل و… می‌تواند باعث افزایش تعریق شود.
چگونگی کنترل بوی بد عرق
وی‬ افزود: توصیه ما در‬ سطح‬ اول‬ انجام درمان‌های خانگی است. بهترین کار برای پایین آوردن درجه حرارت بدن قرار گرفتن در هوای خنک و استحمام با دوش آب سرد است. ph طبیعی پوست، اسیدی است و تعریق آن را به سمت قلیایی می‌برد که این باعث ایجاد بوی ناخوشایند‬ شده و مناطق چین و چروک‌های بدن را مستعد ایجاد عفونت می‌کند. بهترین راه درمان خانگی آن است که شب‌ها قبل از خواب شخص دوش آب ولرم مایل به خنک بگیرد تا گرمای بدن پایین آمده و بعد از خشک کردن مواضع تعریق یعنی کف دست‌ها، پاها و زیر بغل بتواند از موادی استفاده کند که ph را اسیدی کنند. استفاده از سرکه‌های غیر بالزامیک به شکل رقیق شده و یا استفاده از آب گوجه فرنگی رقیق شده با اسپری و یا پنبه، چای سبز، چای سیاه، آب سیب‌زمینی، آب لیمو و… به شکل رقیق شده از جمله این درمان‌هاست. بهترین زمان استفاده از این درمان‌های خانگی قبل از رفتن به رختخواب است.
بوتاکس زیر بغل به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
این متخصص پوست با بیان اینکه در مواردی که این افزایش تعریق باعث مزاحمت برای فرد شود، باید به سمت درمان‌های دیگر رود، گفت: یکی از این راه‌های درمان تزریق بوتاکس است. تزریق بوتاکس در کف دست و پا توسط fda تأیید نشده است اما کشورهای اروپایی آن را تأیید کردند، البته تزریق بوتاکس زیر بغل در همه جای دنیا تأیید شده اما گفتنی است که تزریق این آمپول به مهارت خاصی نیاز دارد و این تزریق حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد و به غیر از متخصص پوست کسی صلاحیت تزریق این آمپول را ندارد.
وی در خصوص شیوه عملکرد این آمپول گفت: با تزریق بوتاکس، پالس‌های عصبی متوقف می‌شوند و نمی‌گذارند عضلات دور غدد عرق فعالیت کنند، اما این اثر دائمی نبوده و تنها شش ماه عضلات فلج می‌مانند. به همین دلیل است که به افراد توصیه می‌کنیم با آغاز فصل گرما اقدام به تزریق آمپول بوتاکس کنند تا تزریق، اثربخش باشد. البته تزریق بوتاکس علاوه بر آنکه موقت است، روش گرانی برای درمان موقت تعریق است.
عوارض تزریق بوتاکس در کف دست و پا
طباطبایی با بی‌عارضه خواندن تزریق بوتاکس در زیر بغل اظهار کرد: تزریق بوتاکس در این ناحیه فرد را دچار عارضه خاصی نمی‌کند، اما تزریق این آمپول به کف دست‌ها و پاها از آنجا که نحوه عملکردش به شکل فلج موقت برخی عضلات است، می‌تواند باعث ضعیف شدن خفیف دست و پا شود.
و اما آخرین روش برای کنترل تعریق بدن
وی، آخرین روش را قطع اعصاب نباتی معرفی کرد و گفت: در این روش اعصاب نباتی که از سمت قفسه سینه به زیر بغل می‌روند، قطع می‌شوند. در این روش تعریق غدد عرق به شکل کلی قطع می‌شود البته این روش برای زمانی است که تعریق زیاد زندگی عادی را از فرد سلب کرده است و این تعریق باعث ایجاد عفونت شده است و باید توجه شود که به هیچ عنوان بهترین روش نیست و تنها به کسانی توصیه می‌شود که زندگی‌شان با تعریق زیاد مختل شده است. نکته قابل توجه آن است که قطع اعصاب نباتی باعث توقف تعریق زیر بغل می‌شود، اما بدن این تعریق را از نواحی دیگر جبران می‌کند و تعریق در کف دست‌ها پاها، پوست صورت و کف سر افزایش پیدا می‌کند.
وی در پایان مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی و فشارخون را باعث افزایش سطح تعریق معرفی کرد و گفت: البته این تأثیرگذاری، ناشی از مصرف تمام گروه دارویی نام برده شده نیست.