پیشتر در گزارشی در «مردمسالاری آنلاین» به بازارِ داغِ استخراجِ ارزهای دیجیتال پرداختیم و تبِ ارزکاوی در جهان را که راهِ تازهی کسبِ درآمدِ آنلاین است بررسی کردیم. در این گزارش، «مردمسالاری آنلاین» به بُعد دیگر این ماجرا میپردازد: بیت کوین که مهمترین ارزِ دیجیتالی است چیست و چگونه استخراج میشود و چرا اقبال به آن در ایران گسترش یافته است.
پیشتر در گزارشی در «مردمسالاری آنلاین» به بازارِ داغِ استخراجِ ارزهای دیجیتال پرداختیم و تبِ ارزکاوی در جهان را که راهِ تازهی کسبِ درآمدِ آنلاین است بررسی کردیم. در این گزارش، «مردمسالاری آنلاین» به بُعد دیگر این ماجرا میپردازد: بیت کوین که مهمترین ارزِ دیجیتالی است چیست و چگونه استخراج میشود و چرا اقبال به آن در ایران گسترش یافته است؟
بیت کوین یک نوآوریِ اینترنتی است که پیشینهاش به سالِ ۲۰۰۹ بازمیگردد و در این ۱۰ سال فراز و نشیبهایی بسیار را پشتِ سر گذاشته است.
بیت کوین را بانکِ مرکزیِ هیچ دولتی چاپ و پشتیبانی نمیکند. بیت کوین پولِ نقدِ اینترنتی و ارزی دیجیتالی است که پیدایشِ آن برآمده از گرهگشاییِ معادلههای پیچیدهی ریاضی با همکاریِ گروهی گسترده از کاربران است که بر انجامِ این معادلهها و تراکنشهای بیت کوینی نظارت دارند. در این بازارِ دیجیتال ارزکاوان در رأساند، چراکه آنان این ارزها را تولید و به بازار عرضه میکنند، تراکنشها را ساماندهی کرده، بر جابهجاییها و معاملات نیز نظارت میکنند، و چنین، وظیفهای همچون بانکِ مرکزی در جهانِ دیجیتال را بر دوش دارند.
شیوهی کار نیز اینگونه است که ارزکاوان با بهره از دستگاههای ارزکاوی به استخراجِ ارزهای دیجیتال میپردازند. دستگاههای ارزکاوی دربردارندهی شماری فراوان پردازندههای نیرومند هستند که با گرهگشاییِ معادلات به ارزِ دیجیتال میرسند. سپس این ارزها در اختیارِ ارزکاوان قرار میگیرد تا هر زمان که اراده کنند آنها را بفروشند.
گفتنی است که در این میان، هیچ کس صاحبِ بیت کوین نیست، همانگونه که هیچ کس مالک فناوریِ شبکههای اجتماعی در اینترنت نیست؛ چراکه این کاربران هستند که بیت کوین را استخراج میکنند و بر روندِ استخراج و تراکنشهای آن نظارت دارند. توسعهدهندگانِ بیت کوین هم تنها میتوانند نرمافزارِ آن را به روزرسانی و بهتر کنند، ولی نمیتوانند در سازوکارِ آن دگرگونی ایجاد کنند.
البته در این میان، برای کاربرانِ معمولی بیت کوین همچون یک برنامهی اینترنتیِ کیفِ پول است که رویِ رایانه یا گوشیشان نصب شده و با آن میتوانند به آسانیِ به جابهجایی بیت کوین بپردازند و آن را خرج کنند.
چرا تبِ ارزکاوی و استخراجِ بیت کوین در ایران بالا گرفته است؟
در ایران بهای انرژی بسیار پایین است و از آنجا که نرخِ دستمزدها نیز بسیار پایین است تنها زمانی بهای انرژی را میتوان به بهای واقعیِ خود نزدیک کرد که با نرخِ دستمزدها در تعادل باشد، و از آنجا که چنین امری، در حالِ حاضر، شدنی نیست بهای انرژی همچنان پایین مانده است.
این نرخِ پایینِ انرژی در کشور، به جای آن که چرخِ کارخانهها را بچرخاند و صنعتِ ایران را رونق دهد، در شرایطِ تحریم و رکودِ تولید، گروهی را به طمع انداخته است که از این نمد کلاهی برای خود بدوزند.
این گروه با برقِ یارانهایِ صنعتی یا کشاورزی یا حتیِ رایگانِ مساجد در پی ارزکاوی رفتهاند و از این راه سودی کلان هم به جیب زدهاند. این امر تا آنجا پیش رفته است که گروهی از ایران به عنوانِ مرکزِ تازهی ارزکاوی در جهان یاد کردهاند و همهی اینها در شرایطی نیز رخ میدهد که برای ارزکاوی و استخراجِ بیت کوین قانونی وجود ندارد، و زینرو نمیتوان آن را خلافِ قانون به شمار آورد؛ هر چند، بر پایهی مصوبهی شورای عالیِ مبارزه با پولشویی، خرید و فروشِ بیت کوین در ایران ممنوع است، ولی همانگونه که گفته شد، دربارهی ارزکاوی هنوز قانونی مدون نشده است.
باید اشاره کرد که برای تولید هر بیت کوین برقی معادل برقِ ۲۴ سالِ یک خانه در تهران مصرف میشود. همچنین، گفتنی است که یارانه هر کیلووات برق ۵۰۰ تومان است که در این صورت تولیدِ هر بیت کوین ۳۵ میلیون تومان با یارانهی دولتی هزینه میبرد.
در میانِ همهی ارزهای دیجیتال، بیت کوین بالاترین قیمت را دارد و بهای هر بیت کوین، هماکنون، ۱۱ هزار و ۸۴۹ دلار است و حجمِ معاملاتِ روزانهی آن نیز نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار میباشد. با کم کردنِ هزینههای استخراج، هر بیت کوین ۸۳۰۰ دلار در ایران درآمد نصیبِ استخراجکننده میکند که معادل ۱۰۷ میلیون تومان میشود و این درآمدِ آسانی است که بسیارانی را به طمع میاندازد تا با بهره از برق یارانهای در کشور و به قیمتِ نابودیِ زیستبوم و نیز خاموشیِ شهرها و از رونق افتادنِ صنایع و کشاورزی روی به چنین کاری آورند.