در شرایطی که بیشتر مردم با آثار پرتوهای فرابنفش خورشید بر پوست آشنا هستند اما معمولاً به آسیبی که آنها می‌توانند به چشم‌های انسان وارد کنند، توجه کمتری دارند.

در شرایطی که بیشتر مردم با آثار پرتوهای فرابنفش خورشید بر پوست آشنا هستند اما معمولاً به آسیبی که آنها می‌توانند به چشم‌های انسان وارد کنند، توجه کمتری دارند.
عصر ایران نوشت: فصل تابستان زمان خوبی برای رفتن به تعطیلات، انجام ورزش‌های آبی و لذت بردن از میوه‌های خوشمزه فصلی است. اما خورشید نقطه مشترک در این موارد محسوب می‌شود. به رغم فوایدی که ارائه می‌کند، نور خورشید می‌تواند با خطرات سلامت ناخوشایندی نیز مرتبط باشد. پرتوهای فرابنفش خورشید که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند می‌توانند به سلامت پوست و چشم انسان آسیب برسانند.
در شرایطی که بیشتر مردم با آثار پرتوهای فرابنفش خورشید بر پوست آشنا هستند، اما معمولاً به آسیبی که آنها می‌توانند به چشم‌های انسان وارد کنند، توجه کمتری دارند. آیا می‌دانستید که چشم‌های انسان نیز می‌توانند دچار آفتاب سوختگی شوند؟ استفاده از عینک آفتابی می‌تواند از چشم‌های ما محافظت کند، اما چه کارهای دیگری می‌توانیم برای محافظت از آنها طی فصل تابستان انجام دهیم؟
پرهیز از آسیب‌های ورزشی
تابستان زمان خوبی برای انجام ورزش‌های تفریحی، چه همراه با اعضای خانواده یا تیم‌های اجتماعی است. بسیاری از آسیب دیدگی‌های چشم مرتبط با ورزش در ورزش‌هایی که با توپ‌های کوچک انجام می‌شوند، مانند بدمینتون، بیسبال، پینتبال و گلف رخ می‌دهند. اگر هنگام ورزش از عینک آفتابی استفاده می‌کنید، مدل‌هایی که از لنزهای پلی کربنات برخوردار هستند را انتخاب کنید زیرا مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند و البته آنها باید محافظت ۱۰۰ درصدی در برابر پرتوهای فرابنفش را ارائه کنند.
پرهیز از مواد شیمیایی و محرک‌های طبیعی
مواد شیمیایی موجود در استخرها و محرک‌های طبیعی شایع مانند پیچک سمی، نیش حشرات، و باکتری‌های دریاچه و رودخانه می‌توانند مضر یا به طور کلی آزاردهنده باشند، به ویژه اگر با چشم‌ها در تماس باشند. بر همین اساس، هنگام شنا از عینک شنا استفاده کنید. همچنین، اگر در تماس با محرک‌های طبیعی بوده‌اید، دست‌های خود را به چشم‌ها نمالیده و آنها را تمیز کنید زیرا تماس دست با چشم می‌تواند موجب ورود عوامل آلرژی‌زا (آلرژن ها) به بدن شده و مشکلات بسیاری را در پی داشته باشد.
آشنایی با چگونگی پاکسازی شن از چشم‌ها
تابستان زمان خوبی برای رفتن به تعطیلات و حضور در ساحل است. ورود شن به چشم‌ها به دلایل مختلف از جمله وزش باد یا تکان دادن حوله یکی از مشکلات رایج حضور در ساحل است. در این شرایط از مالش چشم‌های خود پرهیز کنید و چشم‌ها را آب تمیز بشویید زیرا مالش چشم‌ها می‌تواند موجب خراشیده شدن قرنیه توسط ذرات شن شود. برای خارج کردن ذرات شن، چشم‌های خود را باز نگه داشته و با آب تمیز آنها را شستشو دهید. در صورت عدم دسترسی به آب، پلک زده و اجازه دهید ذرات شن توسط اشک خارج شوند. اگر پس از پاکسازی چشم‌ها مشکلات چشم شما بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید.
عدم توجه به ابرها
روزهای ابری می‌توانند بسیار خطرناک باشند زیرا مردم فکر می‌کنند که به واسطه پنهان شدن خورشید پشت ابرها دیگر نیازی به استفاده از عینک آفتابی یا کرم ضد آفتاب برای محافظت از چشم‌ها و پوست نیست اما به خاطر داشته باشید که ابرها نمی‌توانند پرتوهای فرابنفش خورشید را مسدود کنند. همچنین، توصیه می‌شود در روزهای ابری از عینک‌های آفتابی با لنزهای روشن‌تر استفاده شود.
دنبال کردن رژیم غذایی مناسب
محافظت در برابر نور خورشید و آسیب دیدگی تنها روش‌های موجود برای حفظ سلامت چشم‌ها نیستند. مواد غذایی بسیاری وجود دارند که می‌توانند سلامت چشم‌ها را تقویت کرده و به پیشگیری از بیماری‌های چشم کمک کنند. هویج یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌ها در این زمینه است که به واسطه محتوای بتاکاروتن خود که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود می‌تواند به تقویت چشم‌ها کمک کند. از دیگر مواد مغذی برای حفظ سلامت چشم‌ها می‌توان به ویتامین E، ویتامین C، نیاسین، لوتئین و زیزانتین اشاره کرد.
تأمین آب مورد نیاز بدن
افزون بر یک رژیم غذایی سالم سرشار از مواد مغذی، نوشیدن آب فراوان نیز به حفظ رطوبت چشم کمک کرده و در مبارزه با خشکی چشم نقش دارد. نوشیدن آب به میزان کافی نه تنها برای سلامت چشم‌های انسان مفید است، بلکه شرایط پوست و سلامت کلی انسان را بهبود می‌بخشد. همچنین، گرمای تابستان می‌تواند موجب کم آبی بدن شود، از این رو هیدراته نگه داشتن بدن طی این فصل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
خواب کافی
در فصل تابستان نباید خواب و سلامت کلی، از جمله سلامت چشم‌های خود را قربانی انجام فعالیت‌های مختلف کنید. در کنار لذت بردن از تفریحات تابستانی باید زمان کافی به استراحت نیز اختصاص دهید.
توجه به ساعات اوج تابش خورشید
بازه زمانی بین ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر در فصل تابستان اوج تابش خورشید عنوان شده است و بهتر است طی این ساعات از حضور در برابر نور خورشید پرهیز کرده و یا اگر مجبور به این کار هستید، بیشترین میزان محافظت از خود را انجام دهید. در همین راستا، استفاده از عینک آفتابی، کلاه مناسب و کرم ضد آفتاب می‌تواند مفید باشد.
پرهیز از آفتاب سوختگی چشم
آفتاب سوختگی چشم شرایط ناخوشایندی است. نور فرابنفش فیلتر نشده می‌تواند موجب درد شدید و بسیاری مشکلات دیگر در بینایی انسان شود. فتوکراتیتیس اصطلاح پزشکی برای آفتاب سوختگی چشم است که به واسطه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض پرتوهای فرابنفش رخ می‌دهد.
آسیب ناشی از آفتاب سوختگی چشم به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود. نوع نخست ناخنک (Pterygium) است که شامل یک توده صورتی یا قرمز روی بخش سفید چشم می‌شود. این شرایط به نام «چشم موج سوار» نیز شناخته می‌شود. نوع دوم پینگوکولا (Pinguecula) است که موجب برجستگی زرد رنگ روی سطح چشم می‌شود.
هر دو شرایط ممکن است به واسطه آسیب خورشید به قرنیه شکل بگیرند. پزشک شما می‌تواند با قطره‌های چشم این شرایط را درمان کند. در برخی موارد، ممکن است به انجام عمل جراحی برای برداشتن توده نیاز باشد. چشم‌های آسیب دیده به واسطه مواجهه طولانی مدت با پرتوهای فرابنفش خورشید می‌توانند ظاهری کدر و تغییر رنگ داده داشته باشند و باگذشت زمان، ممکن است آب مروارید شکل بگیرد.
در موارد خفیف آفتاب سوختگی چشم، فرد ممکن است متوجه هیچ عارضه جانبی نشود. در موارد شدید، علائم ممکن است بین سه تا دوازده ساعت پس از مواجهه ظاهر شوند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد با شدت خفیف تا شدید
- خون گرفتگی چشم‌ها
- حساسیت به نور
- آبریزش چشم
- تاری دید
- احساس وجود چیزی در چشم
اگر با هر یک از این علائم مواجه هستید، ممکن است با آفتاب سوختگی چشم مواجه باشد. بهترین اقدام خارج کردن لنزهای تماسی در صورت امکان، استفاده از قطره‌های چشم آبرسان و مراجعه به پزشک است.
استفاده از عینک آفتابی مناسب
طی فصل تابستان ممکن است زمان بیشتری را در فضای آزاد سپری کنید، از این رو، هرچه بیشتر در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید قرار دارید. همچنین، ممکن است زمان زیادی را در نزدیکی آب و شن سپری کنید که به ترتیب ۱۰ درصد و ۱۵ درصد از پرتوهای فرابنفش خورشید را بازتاب می‌دهند. به واسطه مواجهه هرچه بیشتر با نور مستقیم خورشید و سطوح بازتاب دهنده در تابستان، نه تنها حضور در سایه تا حد امکان اهمیت دارد، بلکه باید روزانه از عینک آفتابی استفاده کرد.
افرادی که از عینک‌های طبی استفاده می‌کنند نباید این مساله را به بهانه‌ای برای نادیده گرفتن محافظت از چشم‌های خود در برابر نور خورشید تبدیل کنند زیرا امروزه لنزهای طبی عینک آفتابی یا عینک‌های آفتابی که روی عینک طبی قرار می‌گیرند، در دسترس هستند. همچنین، بیشتر لنزهای طبی تا حدودی محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش را ارائه می‌کنند. برای محافظت بیشتر می‌توانید استفاده از پوشش فرابنفش اضافه را مد نظر قرار دهید.
برای انتخاب عینک آفتابی مناسب توجه به نکات زیر اهمیت دارد:
محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش (UV) - هنگام خرید عینک آفتابی باید مدل‌هایی که ۹۸ تا ۱۰۰ درصد محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش را ارائه می‌کنند، خریداری کنید تا از حفظ سلامت چشم‌ها اطمینان حاصل شود. چند نوع پرتو فرابنفش وجود دارند، اما UVA و UVB پرتوهایی هستند که به زمین رسیده و می‌توانند به چشم‌ها آسیب برسانند. همچنین، استفاده از لنزهای تیره‌تر لزوماً به معنای محافظت بیشتر در برابر پرتوهای فرابنفش نیست و همواره باید مدل‌هایی که دارای برچسب محافظت ۱۰۰ درصد در برابر UVA و UVB هستند را خریداری کنید.
رنگ لنز - اگرچه رنگ لنز عینک آفتابی بر سطح واقعی محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش تأثیرگذار نیست، اما انتخاب رنگ بر اساس نوع فعالیت‌هایی که قصد انجام آنها را دارید، اهمیت دارد. رنگ‌های مختلف لنز می‌توانند به انجام راحت‌تر فعالیت‌های مختلف کمک کنند. بر همین اساس، زمانی که موضوع انتخاب رنگ لنز مطرح می‌شود باید بدانید دنبال چه چیزی هستید. در شرایطی که رنگ خاکستری بهترین گزینه برای آفتاب شدید و فعالیت‌های روزانه است، رنگ کهربایی برای ماهی‌گیری، رنگ زرد برای نور کم و سایه، و رنگ سبز برای ورزش‌هایی دارای عمق میدان مانند گلف و تنیس بهتر است. در زمان انتخاب رنگ‌های مختلف به محافظت ۱۰۰ درصد در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید توجه داشته باشید.
طراحی فریم - انتخاب درست رنگ لنز و محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش اهمیت بسیار زیادی در انتخاب عینک آفتابی دارند، اما طراحی فریم نیز می‌تواند به محافظت از چشم‌ها و پوست حساس اطراف آنها کمک کند. عینک‌های آفتابی بزرگ که چشم‌ها را به طور کامل پوشش می‌دهند از رسیدن نور خورشید به چشم‌ها از اطراف و بالا پیشگیری می‌کنند. عینک‌های آفتابی که روی عینک طبی قرار می‌گیرند نیز در دسترس هستند.
پولاریزاسیون - در شرایطی که پولاریزاسیون اثری بر سلامت پزشکی چشم‌های شما ندارد، استفاده از لنزهای پولاریزههنگام ماهیگیری یا در موقعیت‌هایی با درخشش و بازتاب نور زیاد، مانند شنا و رانندگی ایده خوبی است. لنزهایپولاریزه نه تنها به پیشگیری از تصادفات یا اختلال در ماهیگیری هنگام نگاه به آب پیشگیری می‌کنند، بلکه به واسطه کاهش نور روشن فشار وارده بر چشم را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.
توصیه‌های کوتاه برای محافظت از چشم‌ها در تابستان
هنگام حضور در فضای آزاد حتی برای چند دقیقه همواره از عینک آفتابی استفاده کنید.
تابستان زمان خوبی برای انجام پروژه‌های خانگی است. هنگام کار با ابزارها، و مواجهه با گرد و غبار و خرده ریزها محافظت لازم از چشم‌های خود را فراموش نکنید.
اگر به شنا علاقمند هستید از عینک شنا برای محافظت از چشم‌های خود استفاده کنید. کلر آب استخر، نمک آب دریا و ذرات موجود در مسیرهای آبی می‌توانند موجب آسیب دیدگی چشم‌ها شوند.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض تهویه مطبوع می‌تواند موجب خشکی چشم‌ها شود. برای آبرسانی به چشم‌ها از قطره‌های چشم استفاده کنید و در استفاده از دستگاه‌ها زیاده‌روی نکنید.
طی بازه زمانی ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر که اوج تابش خورشید است، حضور در فضای آزاد را محدود کنید.
بیشتر پلک بزنید. پلک زدن روشی طبیعی برای حفظ رطوبت و محافظت از چشم‌ها است.
آلرژی‌های تابستانی را نادیده نگیرید زیرا می‌توانند موجب خارش و آبریزش چشم شوند.
اگر قصد دارید زمان زیادی را رانندگی کنید، دریچه‌های کولر خودرو را از سمت چشم‌های خود منحرف کنید.
از مواجهه طولانی مدت با شن و آب پرهیز کنید. هر دو می‌توانند قدرت خورشید را افزایش دهند.
محافظت از چشم‌های خود را با استفاده از کلاه مناسب همراه با عینک آفتابی تکمیل کنید. این اقدام مواجهه با پرتوهای فرابنفش خورشید را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.