رئیس جمهور در مورد اقدام ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و تحریمهای این کشور گفت: اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران، در اولین گام، توقف دو اقدام است و به یک معنا دو فروش را انجام نمیدهیم؛ نه اورانیوم غنی شده را از امروز میفروشیم، نه آب سنگینمان را.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، حجتالاسلام حسن روحانی رئیس جمهور صبح امروز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت در جلسه هیأت وزیران طی سخنانی با اشاره به تصمیم ایران مبنی بر توقف برخی تعهدات خود ذیل برجام گفت: طبق تصمیم شورای عالی امنیت ملی، امروز از طرف من ۵ نامه به سران ۵ کشور باقیمانده در برجام ارسال شد.
وی ادامه داد: در این نامهها ما به طرفهایمان اعلام کردیم که یک سال به توصیههای شما ما صبر کردیم و این صبر ما یک قدرت بزرگ ملی و روحی در تاریخ است، همانطور که مقاومت ما تاریخی است و همانگونه که دیپلماسی ما تاریخی است، صبر ما هم استراتژیک است، ما یک سال حوصله کردیم و صبر کردیم و به تمام تعهدات خود پایبند بودیم.
رئیس جمهور در ادامه گفت: امروز ما نمیخواهیم از برجام خارج شویم؛ همه مردم ما و جهان بدانند که امروز پایان برجام نیست بلکه امروز روز گام جدید در برجام و طبق برجام و در چارچوب برجام است.
وی ادامه داد: برجام در بندهای ۲۴ و ۲۶ و ۳۶ به ما حق داده است که اگر طرف مقابل ما تعهد خود را نقض کند ما آن را در کمیسیون مشترک مطرح کنیم و یک زمانبندی پیشبینی کردهایم که از آن هم ما عبور کردیم.
روحانی گفت: هم در سطح معاونین و هم در سطح وزرا آن کمیسیون مشترک تشکیل شد و متأسفانه با وجود آنکه اروپاییان و دوستانمان بارها و بارها تأکید کردند که ما خروج آمریکا را به نحوی جبران میکنیم و به تعهدات خود عمل میکنیم اما در مقام عمل شاهد آن نبودیم.
وی ادامه داد: امروز ما به سران ۵ کشور اعلام کردیم که از دو اقدامی که تاکنون انجام میدادیم صرفنظر خواهیم کرد؛ این دو اقدام در واقع به یک بیان ساده دو فروش بوده است یعنی ما هر وقت مواد غنی شدهمان به ۳۰۰کیلوگرم میرسید ما اضافه بر آن را به کشوری میفروختیم و در عوض آن کیک زرد میگرفتیم.
رئیس جمهور گفت: امروز این فروش متوقف میشود؛ فروش دوم فروش آب سنگین است که هر وقت از ۱۳۰ تن تجاوز میکرد ما آن مقدار اضافی را به کشوری میفروختیم؛ امروز این فروش را هم متوقف میکنیم، پس کل اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران توقف دو اقدام است و به یک معنا دو فروش را انجام نمیدهیم؛ نه اورانیوم غنی شده را از امروز میفروشیم، نه آب سنگینمان را.
وی اضافه کرد: البته این اعلام ما برای ۶۰ روز است؛ به طرف مقابل اعلام کردیم که ظرف ۶۰ روز اگر آنها یعنی ۵ کشور پای میز مذاکره آمدند و با آنها صحبت کردیم و به نتیجه رسیدیم و منافع اصلیمان به ویژه نفت و بانک به عنوان دو مورد از منابع مهم اگر به آنها دست یافتیم به نقطه اول برمیگردیم.
روحانی گفت: یعنی این اقدام امروز تا یک ماه، ۳۵ روز و ۶۰روز دیگر که جلو میرویم، اگر آنها جبران کردند ما به شرایط دیروز بازمیگردیم یعنی شرایط ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۹۷، ولی اگر در پایان ۶۰ روز ما به نتیجه نرسیدیم، دو اقدام دیگر را آغاز خواهیم کرد و آن دو اقدام این است که ما در برجام توافقمان بر این بود که غنیسازی را در سطح ۳.۶۷ نگه داریم؛ از این اقدام خودداری میکنیم یعنی دیگر سطحی برای ما مطرح نیست و دوم اینکه رآکتور آب سنگین اراک که بنا بود با مشارکت کشورهای ۵+۱ در برجام نوسازی شود و در مسیر نهایی شدن بود بعد از ۶۰ روز نسبت به اراک هم تصمیم خواهیم گرفت که برنامه قبل از توافق برجاممان را ادامه دهیم.
وی با اشاره به اینکه در مرحله دوم هم مجدداً ۶۰ روز فرصت داده میشود، اظهار داشت: اگر به نتیجه نرسیدیم اقدام بعدی موردنظر ما است.
رئیس جمهور گفت: البته در این پیامی که به ۵ کشور دادیم به صراحت گفتهایم که اگر بخواهند از این اقدام ما بهانهجویی کنند و پرونده ایران را به شورای امنیت برگردانند با یک اقدام بسیار قاطعی روبهرو خواهند شد و این اقدام قاطع را هم من در این نامه برای این ۵ کشور توضیح دادم.
وی با تأکید بر اینکه راه جمهوری اسلامی ایران کاملاً مشخص است، گفت: مردم ما بدانند که ما از برجام خارج نشدیم؛ فکر نکنند که برجام نیست، برجام هست، برجام پابرجاست، اما آن روی سکه برجام را ما امروز نشان میدهیم؛ همان برجامی را که در بندهای ۲۶ و ۳۶ به ما میگوید که در صورت تخلف طرف مقابل، شما هم میتوانید تعهدات خود را در هر سطحی بکاهید و ما امروز کاهش آن را اعلام میکنیم نه خروج از برجام را.
روحانی گفت: به یک زبان سادهتر، ما احساس کردیم که برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرصهای مُسکن یکساله کافی نبوده است؛ این جراحی برای نجات برجام است نه برای نابودی آن و معتقدیم اگر ملت و نظام ما یکپارچه در این مسیر حرکت کند دنیا پیام ملت ایران را به خوبی دریافت میکند.
وی تصریح کرد: ما همچنان مرد صلح هستیم، ما همچنان مرد اعتدال هستیم، ما آغازگر نقض تعهدات نبودیم، ما آغازگر هیچ جنگی نخواهیم بود اما هیچگاه تسلیم قلدری نشدیم و نخواهیم شد و در برابر هر متجاوزی پاسخ قاطع خواهیم داد، این فرهنگ ما ایرانیان است، این راه پیامبر و ائمه ما است و راه شهیدان ما است.
رئیس جمهور گفت: من در اینجا به کشورهای دوستمان و به ۵ کشور باقیمانده اعلام میکنم که ما آماده مذاکره در چارچوب برجام، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه اضافه هستیم؛ برجام همان برجام است، تغییر نمیکند. اما اگر برای اجرای تعهدات، پای میز مذاکره بنشینیم، ما میز مذاکره را ترک نکرده ایم و شما مرتب گفتید که ما میز را ترک نمیکنیم. آن قلدری که میز را به هم بزند، تا امروز ناموفق است.
روحانی اظهار کرد: قاعدتا همه شما به نقش ایران در امنیت منطقه از خلیج فارس تا مدیترانه، از دریای خزر تا دریای سرخ، مطلع هستید و میدانید که نقش ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه تا چه حد بوده و اگر نقش ما نبود، تروریسم ها در پایتختهای کشورهای اروپایی جولان میدادند.
وی افزود: شما می دانید به جای آنکه نقش سیل مهاجرین از اینجا به سمت اروپا باشد، ما پذیرای میلیون ها مهاجر هستیم.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما بزرگترین سنگر مبارزه با مواد مخدر به واسطه فداکاری و ایثار چهارهزار شهید در مرزها هستیم تا این مقدار مواد مخدر از مرزها عبور نکند و به کشورهای شما نرسد.
وی ادامه داد: شما می دانید انجام این اقدامات میلیاردها دلار مخارج دارد و با شرایطی که آمریکا به وجود آورده است، قادر به پرداخت این شرایط نیستیم.
روحانی اظهار کرد: نمیتوان هزینه برجام را ما پرداخت کنیم. برجام برای امنیت جهان و منطقه و صلح و توسعه منطقه است و همه باید بهایش را پرداخت کنند. شما می خواهید زیر سایه برجام باشید؛ درحالی که همه کار درختی که میخواهید زیر سایهاش باشید، برعهده ماست. شما هم برای حفظ امنیت خود و جوانان تان در برابر مواد مخدر، سیل مهاجر و همکاری های دیگری که ایران تا کنون داشته است، وظیفه دارید. اگر این روند ادامه داشته باشد، همکاری ها تعطیل می شود.
وی افزود: از شما نمیخواهیم طبق مصلحت ایران برای آینده کشور خود عمل کنید بلکه می خواهیم برای مصلحت کشورتان اقدام کنید.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما امروز با زبان جدیدی مذاکره را شروع کردیم اما میز مذاکره را ترک نکردیم. ما با زبان حقوقی با شما سخن گفتیم و دیروز با زبان سیاسی با شما صحبت کردیم که این حق ماست.
وی ادامه داد: بدانید ایران به خوبی قادر است کشور را اداره کند، نظام ما نظام پایدار و ملت ما منسجم است و اگر هم اختلافی داشتیم، اختلاف سلیقه به خاطر فشار آمریکاست که این اختلاف سلیقه را کنار گذاشتیم و کنار می گذاریم.
روحانی اظهار کرد: امروز از هر روز دیگر مجلس، دولت، قوه قضاییه،نیروهای مسلح، ملت و دولت تحت هدایتهای مقام معظم رهبری است و همه باید یک صدا، متحد و منسجم باشیم. راهی را که ما امروز انتخاب کردیم، راه جنگ نیست بلکه راه دیپلماسی است.
وی بیان کرد: راه امروز ما درگیری با دنیا و راه جنگ با دنیا نیست بلکه راه دیپلماسی با زبان و منطق جدید است. ما با منطق و قانون حرف می زنیم. از روز اول گفته ام و مجددا تأکید می کنم که برجام توافق برد برد است و ما اجازه نمی دهیم آمریکا این توافق را به برد باخت تبدیل کند. برجام یا برد برد می شود یا باخت باخت.
روحانی ادامه داد: آمریکا نباید سرتان را کلاه بگذارد. راه ما و مسیر ما مشخص است. ما امروز در چارچوب برجام از حق قانونی مان برای یک مرحله ضمن استفاده از ۶۰ روز مهلت دادیم که امیدواریم بتوانیم با مذاکره سازنده به نقطه مطلوب برسیم.
وی بیان کرد: تردید ندارم اگر قاطعانه مسیر و راهی را که انتخاب کردیم، اصل برجام درست، صحیح، راهبردی و استراتژیک است. همچنین صبر ما راهبردی و استراتژیک و آغاز راه جدید راهبردی و ملی است. به نفع ملت است.
رئیس جمهور در پایان خاطرنشان کرد: این مسیر را ادامه می دهیم و طبق وعده الهی، خداوند به ما نصرت و یاری خواهد کرد. اتحاد، وحدت، یکپارچگی و تلاش همه جانبه و امید ما به آینده بی تردید ما را به پیروزی خواهد رساند.
بیانیه شورای عالی امنیت ملی خطاب به کشورهای عضو برجام
شورای عالی امنیت ملی با صدور بیانیهای خطاب به کشورهای عضو برجام، با اشاره به اینکه "جمهوری اسلامی ایران در طول یک سال گذشته و پس از خروج غیرقانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد، نهایت خویشتنداری را از خود نشان داده و به درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل توجهی در اختیار آنها قرار داده است"، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می کند.
متن کامل این بیانیه بدین شرح است:
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، امروز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر نمود. این تصمیم طی نامه مهمی از سوی دکتر روحانی رئیس جمهور و رئیس شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شده است.
اکنون یک سال از خروج غیر قانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط آمریکا می گذرد و آن کشور با قلدری تمام و برخلاف تمامی اصول شناخته شده بین المللی تحریم های یکجانبه و غیر قانونی خود را مجددا اعمال کرده است. این زورگویی آشکار آمریکا متاسفانه با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و یا اعضای باقی مانده در برجام مواجه نشده است.
جمهوری اسلامی ایران در طول یک سال گذشته نهایت خویشتن داری را از خود نشان داده و به درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل توجهی در اختیار آنها قرار داده است تا اثرات و تبعات خروج آمریکا از برجام را جبران نمایند. در این مدت «کمیسیون مشترک برجام» دو بار در سطح معاونین و دو بار در سطح وزرای امور خارجه تشکیل گردید و کشورهای باقی مانده در برجام در این جلسات به صراحت اذعان نمودند که رفع تحریم ها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش حیاتی از برجام است. آنها متعهد شدند که برای تحقق این هدف «راه حل های عملی» به منظور عادی سازی و حتی ارتقای همکاری های اقتصادی با ایران طراحی کنند.
متاسفانه این حسن نیت و خویشتن داری هوشمندانه مردم ایران بی پاسخ مانده و غیراز صدور بیانیه های سیاسی، هنوز هیچ ساز و کار عملیاتی برای جبران تحریم های آمریکا مستقر نشده است. بنابراین، جمهوری اسلامی ایران برای تامین حقوق خود و بازگردندان توازن به مطالبات طرفین در این توافق، گزینه ای غیر از «کاهش تعهدات» ندارد.
از این جهت ، اعلام می نماید که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدویت های مربوط به نگهداری ذخائر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین نمی داند. به کشورهای باقی مانده در برجام شصت روز فرصت داده می شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواسته های ما تامین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت های خود با اعضای باقی مانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد اما نسبت به هر اقدام غیر مسئولانه، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اِعمال تحریم های بیشتر، عکس العمل قاطع و سریع نشان خواهد داد. رئیس جمهوری اسلامی ایران در نامه خود به سران کشورهای برجام به صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران را خاطر نشان کرده است.
اکنون جمهوری اسلامی ایران حجت را بر کشورهای عضو برجام و بر جامعه بین الملل تمام کرده است. ما با حسن نیت وارد مذاکرات هسته ای شدیم، با حسن نیت توافق کردیم، با حسن نیت توافق را اجرا کردیم، و پس از خروج آمریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای برجام قرار دادیم. حال نوبت کشورهای باقی مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند.
پنجره ای که اکنون در برابر دیپلماسی قرار دارد مدت زیادی باز نخواهد بود، و مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن به طور کامل بر عهده آمریکا و اعضای باقی مانده در برجام قرار خواهد داشت.