با آنکه نزدیک به یک دهه از نخستین اکتشافهای باستان‌شناسان در شهرِ قدیمِ قاین می‌گذرد، هنوز گامهایی درخور برای بهسازی و نیز ادامه‌ی روندِ باستان‌شناسی این شهرِ کهن برداشته نشده است.

قاین یکی از شهرهای استانِ خراسانِ جنوبی و مرکزِ شهرستانِ قاینات است. قاین را بیشتر برای زعفرانِ مرغوبش می‌شناسند. این شهر در گذشته دارای برج و بارو، کهندژ، خندق و ارگ بوده که به همراهِ تون (فردوسِ امروزی) از شهرهای مهمِ استانِ قهستان به شمار می‌آمده است. به رغمِ این دیرینگی، امروزه متاسفانه حالِ آثارِ باستانیِ این شهرِ تاریخی خوش نیست.
با آنکه نزدیک به یک دهه از نخستین اکتشافهای باستان‌شناسان در شهرِ قدیمِ قاین می‌گذرد، هنوز گامهایی درخور برای بهسازی و نیز ادامه‌ی روندِ باستان‌شناسی این شهرِ کهن برداشته نشده است.
برپایه‌ی بررسیهای میدانیِ یکی از خوانندگانِ «مردم‌سالاری آنلاین» از قاین، ناتوانیِ مدیرانِ این شهرستان خسارتهایی بسیار به آثارِ باستانی و میراثِ فرهنگی این شهر وارد کرده تا آنجا که نه تنها گامهایی استوار برای بهبودِ شرایطِ نگهداری از این بازمانده‌های نیاکانی برداشته نشده است که حتی گروهی از دزدان در نزدیکی این اثرِ تاریخی حفاری کرده‌اند و در این میان گویا توانسته‌اند آثاری باستانی نیز یافته و به سرقت ببرند!
گذشته از اینها، با شگفتی شاهد آنیم که در حریمِ درجه‌ی یک این شهرِ کهن روز‌به‌روز خیابانهایی بیشتر کشیده و گذرگاههای تازه ساخته می‌شوند. سازمانِ میراثِ فرهنگی نیز اقدامی جدی برای در تملکِ اراضیِ مربوطه نشان نمی‌دهد.
گفتنی است که اراضیِ شهرِ قدیمِ قایم در فهرستِ آثارِ ملی با شماره‌ی ۳۰۲۵۶ به ثبت رسیده است، و پیشینه‌ی آن به سده‌های نخستین اسلامی تا تیموری و لایه‌های زیرینِ آن نیز به روزگارِ اشکانی و ساسانی می‌رسد.
دیگر آثارِ باستانی شهرِ قاین نیز حال‌وروزی بهتر از این ندارند. برای نمونه، قلعه‌ی کوهِ قاین، که پیشینه‌ی تاریخی‌اش به ایرانِ باستان بازمی‌گردد، بی‌علتِ بی‌توجهی مسئولان، این روزها سخت ناخوش است و روزگاری بد را سپری می‌کند.
امید می‌رود که برای جلوگیریِ از فرسایش و تخریبِ بیشترِ شهرِ قدیمِ قاین و دیگر آثارِ باستانیِ این شهرِ تاریخی ردیفِ بودجه‌ی ملی اختصاص یابد تا بیش از این شاهد نابودی این بَرماندهای نیاکانی نباشیم. همچنین از مدیران این شهرستان انتظار می‌رود که دربرابرِ این کاستیها پاسخگو باشند و گوشِ شنوایی دربرابرِ کنشگرانِ میراثِ فرهنگی داشته و درمانی بر این دردها باشند.

 














این عکس کارگاهِ باستانیِ شیشه‌گری را نشان می‌دهد که محفظه‌ی نگهداری‌اش تخریب شده است:








تپه‌ی مزارِ شاهزاده حسین، تپه‌ای کوچک با بلندای نزدیک به چهار متر در حاشیه‌ی شرقیِ شهر قاین است و در فاصله‌ای نزدیک به ۵۰۰ متریِ مسجدِ جامع در اراضیِ شهرِ قدیمِ قاین و در نزدیکیِ بقایای خندقِ شهر واقع شده است.