اقتصاد ایران در سال نو میلادی چه وضعیتی خواهد داشت؟

اقتصاد ایران در سال 2016 با رشد 12.5 درصدی، بزرگ‌ترین رشد اقتصادی را در دنیا به خود اختصاص داد. حالا در حالی که تنها 8 روز از سال 2018 گذشته است، بخش تحقیقاتی گروه اکونومیست پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی 5.6 درصد باشد که در مقایسه با کشورهای منطقه خاور میانه، رشد بالایی محسوب می‌شود.
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، رشد اقتصادی جهان در سال 2018 همچون سال 2017 نه چندان بالا، بلکه متوسط خواهد بود و اقتصاد جهان 10 سال پس از بحران اقتصادی بزرگ سال‌های 2007 و 2008، رفته رفته روی رونق به خود می‌بیند. این پیش‌بینی «اکونومیست اینتِلیجِنس یونیت» است که از طریق تحقیق و مطالعه در گروه اکونومیست، خدمات مشاوره‌ای و پیش‌بینی ارائه می‌دهد. رشد اقتصادی جهان در سال 2018، 2.7 درصد خواهد بود که که 0.2 درصد کمتر از رشد اقتصادی 2.9 درصدی سال 2017 است.
رشد اقتصادی نشان می‌دهد که در دوره یک‌ساله تولید کالاها و خدمات در یک کشور چه تغییری داشته است. اکونومیست رشد اقتصادی ایران را در سال 2018، 5.6 درصد پیش‌بینی کرده که هم نسبت به رشد کلی اقتصاد جهان و هم نسبت به کشورهای همسایه ایران نظیر عربستان سعودی و ترکیه، عدد بالاتری است. اقتصاد عربستان که هنوز نتوانسته به قیمت‌های نه چندان بالای نفت عادت کند در سال 2018 تنها یک درصد رشد خواهد داشت. رشد اقتصادی ترکیه نیز عدد متوسط 3.3 درصد پیش‌بینی شده است.
از میان اقتصادهای بزرگ دنیا، اکونومیست پیش‌بینی کرده که هند بیشترین رشد اقتصادی را خواهد داشت. رشد اقتصادی هند که در سال 2018 از رقیب‌اش، یعنی چین، پیشی خواهد گرفت 7.7 درصد خواهد بود. در کل کشورهای جنوب شرق آسیا در حال سپری کردن دوره‌ای از رشد سریع اقتصادی هستند و چهار کشور ویئتنام، کامبوج، میانمار و لائوس همگی رشدهای بالای 6 درصد را در سال جاری میلادی تجربه خواهند کرد.
کمترین رشد اقتصادی در دنیا در سال 2018، متعلق به ونزوئلا خواهد بود که اقتصاد این کشور 11.9 درصد کوچک‌تر خواهد شد. کاهش قیمت نفت در این کشور آمریکای جنوبی، بحران اقتصادی و در پی آن بحران سیاسی عمیقی را در پی داشته است. ارزش پول ملی ونزوئلا در سال 2017، 96 درصد کاهش یافت و برخی آمارها حاکی از این است که تورم در این کشور به رقم نجومی 2000 درصدی رسیده است! بعد از ونزوئلا، پایین‌ترین رشد اقتصادی در سال 2018 را جزیره پورتو ریکو در دریای کارائیب خواهد داشت که عملاً قسمتی از خاک آمریکا محسوب می‌شود و تحت حاکمیت سیاسی ایالات متحده آمریکا قرار دارد. طوفان ماریا در پورتو ریکو خسارات بسیاری در پی داشت و گرچه بیش از 100 روز از طوفان در این کشور می‌گذرد اما هنوز بیش از نیمی از مردم، برق ندارند. اقتصاد پورتو ریکو در سال 2018، 8 درصد کوچک‌تر خواهد شد. قطعی برق در پورتو ریکو، طولانی‌ترین قطعی برق در تاریخ آمریکا است و ترامپ به دلیل نادیده گرفتن مشکلات مردم این جزیره، مورد انتقادات شدیدی واقع شده است. ونزوئلا و پورتو ریکو دو نمونه از عجایب رشد اقتصادی در سال 2018 خواهند بود: اولی را یک طوفان اقتصادی به نام قیمت نفت غرق کرد و دومی قربانی یک طوفان طبیعی شد! رشد اقتصادی آمریکا در سال 2018، عدد متوسط 2.2 درصد خواهد بود.
دومین اقتصاد بزرگ دنیا، یعنی چین، در سال 2018 رشد 5.8 درصدی را تجربه خواهد کرد. اقتصاد چین آن‌قدر بزرگ است که این میزان از رشد اقتصادی این کشور باعث خواهد شد تا به تنهایی حدود یک‌سوم از کل رشد اقتصادی جهان را به دوش بکشد! یعنی یک‌سوم از رشد اقتصادی 2.7 درصدی جهان در سال 2018 ناشی از افزایش تولید کالاها و خدمات در اقتصاد چین خواهد بود!
رشد اقتصادی ایران بنا به آمارهای بانک مرکزی در سال 94، منفی 1.6 درصد بود. در سال 95 اجرایی شدن برجام و افزایش تولید نفت و گاز باعث شد تا رشد اقتصادی به 12.5 درصد برسد. نفت از رشد اقتصادی سال 95، سهم 9.8 درصدی داشت که عدد بالایی محسوب می‌شود. تا سال 95 دو نگرانی عمده اقتصاد ایران، بخش ساختمان و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بود: بخش ساختمان در رکود قرار داشت و نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص که سرمایه‌گذاری در کالاهای سرمایه‌ای را نشان می‌دهد نیز عمدتاً منفی بود. با این حال مثبت شدن این دو شاخص مهم از زمستان سال 95 باعث شد تا در سال 96 نیز اقتصاد ایران، علی‌رغم ثبات تحولات در بخش نفت، رشد داشته باشد. رشد اقتصادی ایران در شش ماه نخست سال 96 بنا به آمارهای مرکز آمار، 5.6 درصد بوده است. علی‌رغم این سویه‌های مثبت رشد اقتصادی در ایران، هنوز برخی از ریسک‌های سیاسی، مثل برخی ابهامات در سرنوشت برجام و رویکرد ضدایرانی دولت آمریکا، رشد اقتصادی در کشور را تهدید می‌کند. سوای این ریسک‌ها، اقتصاد ایران باید دوره‌ای از رشد بالا را پشت سر بگذارد تا بتواند خود را از تبعات منفی اوایل دهه 90، خصوصاً سال‌های 90 تا 94، که رشد اقتصادی در برخی سال‌ها منفی و در مابقی اندک بود، رها کند.